Конфликті талдау: әлемдік жүйелер
теориясы
Конфликтология теорияшылары «200 жылдан бері капитализм үс-
темдік етіп келе жатқан әлем жалғыз экономикалық жүйе ретінде
әрекет етеді» деген пікір айтады. Сонымен қатар теорияшылар бұл
жаьандық еркін нарық жүйесінде ауқатты мемлекеттер мен транс-
ұлттық корпорациялар (тауарларын бір емес, бірнеше елдерде өн-
діріп шығаратын корпорациялар) тауар өндіруді, қызмет көрсетуді
және еңбек етуді өздерінің қажеттілігі үшін жете бақылайтынын
айғақтады (Wallerstein, 2004).
Үлттық мемлекеттер өзінің пайдасын арттыру үшін түрлі стра-
тегияларды қолданады. Олар мұнай сияқты ресурстарды және на-
рықты басып алуды көздейді. Сонымен қатар олар Солтүстік Америка
Тегін Сауда келісімшарты (NAFTA) сияқты шарттар арқылы нарықты
ұстап тұрады немесе қалаған тауарларды шығару үшін қажетті ре
сурстарды пайдаланады. Ұялы телефонның әлемдік нарығында Фин-
ляндияның үстем болуы (Nokia корпорациясы арқылы) - стратегия
қолданудың үлгісі.
Трансұлттық корпорациялар -
халықаралық деңгейдегі тауарлар
өндіретін және сататын аса ірі
корпорациялар.
I
Экономикалықжәнесаяси
I күшінебайланыстытрансулттық
корпорациялар жоғары дамыған
мемлекеттерде шоғырлана отырып,
орташа дамыған елдердің нарығын
жаулап алуды көздейді Мысалы, қазіргі
таңда FedEx Вьетнам нарығында басым.
| 
