ДЕВИАНТТЩ МІНЕЗ-ҚҰЛЫҚ,  ҚЫЛМЫС  ЖӘИЕ  ҚОҒАМДЫҚ  БАҚЫЛАУ

165

оңғы  жылдары 

«денені 

ерекше 

айрықша  сұранысқа 

ие  болып  жатыр.  Бүлардың  арасында 

«бүкіл  денеге  салынатын  тату-сурет- 

тер,  ірі  пирсингтер,  теріге  ыстық  метал- 

мен  басылған  белгілер,  үстараның  не 

пышақтың  көмегімен  соғылған  сәндік 

тыртықтар  бар.  Сонымен  қатар  бүл 

суреттерді  бетке,  мойынға,  сондай-ақ 

дененің  көрінетін  басқа  да  бөліктеріне 

салғызады.

Әйелдің  мойнындағы  нәзік  көбелек- 

тің,  ер  адамның  білегіндегі  айдаһардың 

тату-суреті  көп  сөкеттік  тудырмайтын 

қалыпты  көрінюке  айналған 

Алайда 

девианттылық  деп  есептеледі  Америка- 

лықтардың  көбі  мүндай  түрлендіруді  тек 

жағымсыз  ғана  емес,  тіпті  жиіркенішті 

деп  санайды.  Батыс  мәдениетінде  дене- 

дегі  сүйықтықтар  лас  болып  саналады 

жәнетеріні тесіп, қанның не іріңніңсыртқа 

шығуына  мүмкіндік  беретін  кез  келген 

(медициналық емес)  әрекет  айыпталады 

(Pitts-Taylor,  2003).  Қоғам  әсіресе  әйел- 

дің  денесін  түрлендіруге  қарсы.  Өйткені 

біздің  мәдени  нормаларымызда  әйелдің

МЕДИА ЖӘНЕ  МӘДЕНИЕТ

тегіс денесі  сүлулықтың белгісі  болып та- 

нылған.

Сонда  адамдар  неге  денелерін 

бүлайша  өэгертеді?  Бүл  дәстүр  әсіресе 

«замауни примитивтер», скейтерлер мен 

скинхэдтер  сияқты  субмәдениеттерде 

жиі кездеседі (Atkinson 2003; Pitts 2003).

Осы  субмәдениеттердің  аясында  де­

не т  түрлендіру  тартымдылықтың  және 

топқа  мүше  болудың  нышаны  саналады. 

«Заманауи  примитивтер»  тобыныц  бір 

мүшесі бұл  туралы:  «Бүл  -   мақтаныштың, 

ешкім тартып ала алмас ересектіктің бел- 

гісі. Татуды сол үшін жақсы көремін. Өзімді 

осы  тайпаның,  осы  үйірдің  өкілі  ретінде 

сезінемін», -  деген пікір білдірген (Atkinson 

& Young, 2001.129-30).

Кейбір адамдар науқастаныгі, химио- 

терапиядан  өтіп,  операция  жасатқан  соң 

өзін  қайга  қолға алып,  рухын  катеру үшін 

денесін түрлендірудің ауыр процедурасын 

басынан  өткізеді.  Мәселен,  бір  жас  әйел 

зорлыққа  үшырағаннан  кейін  тату-сурет 

салдырғаны  денесін  қайта  «қалпына  кел- 

тіруге»  көмектескенін  айтады:  «Татуиров­

ка  салып  жатқанда  унемі  айқайлаумен 

болдым  Бойымдағы  үрей  мен  жек  көру, 

қасіреттіц  бэрі  сыртқа  шықты.  Тәнімді 

инемен  піскілеген  сайын  сол  зорлықтыц 

дертінен  айыққандай  болдым.  Біреумен

қаншама үзақ сөйлессем де денемді осы- 

лайша  өзіме  қайтаруыма  мүмкіндік  бере 

алмас  еді.  Сол  күнді  екінші  туған  күнім 

және қайта өмір сүруді бастаған күнім деп 

есептеймін» (Atkinson & Young, 2001  129-30).

Сондай-ақ  адамдар  денені  түрлен- 

діру  әдісін  саяси  мәлімдеменің  бір  түрі 

ретінде  пайдалана  алады.  Мәселен, 

«заманауи 

примитивтер» 

полинезия- 

лық  және  маорилік  татуларды  қолдану 

арқылы  қазіргі  заман  мәдениетін  қа- 

былдамайтынын.  өэдерінің  бастапқы, 

табиғи  өмір  сүру  қалпын  устанатынын 

дәлелдегісі келеді.