Бағдарламасы аясында іске асырылды David В. Brinkerhoff, Rose Weitz, Suzanne T. Ortega

1.  Көпшілігіміз  көбінесе  тәртіпке  бағынамыз.  Қо- 

ғамдық бақылаудың үш түрі конформизмге же- 

телейді. Олар: 1) нормалар мен құндылықтарды 

бойымызға  сіңіру  арқылы  өз-өзімізді  тежеу; 

2)  бейресми  қоғамдық  бақылау;  3)  ресми  қо- 

гамдық бақылау.

2.  Адам  белгілі  бір  қарекет  нормаларын  бұзған 

кезде  тәртіпсіздікке  барады.  Оғаштық  шегінен 

шығып, маңызды нормаларды бұзуды және осы 

үшін  қоғамдық  шектеуге  ұшырауды  девиант- 

тылық деп атаймыз.  Қылмыс -  заңға қайшы де- 

вианттық әрекет.

3.  Девианттылық  салыстырмалы  түрде  қарасты- 

рылады.  Ол  қоғамның  берген  анықтамасына, 

болған  жайттың  төңірегіндегі  жалпы  ахуалға 

және  адамның  мәдениеті  мен  субмәдениетіне 

байланысты болады.

4.  Құрылымдық  функцияшылдар  адамның  де- 

вианттық  әрекетінің  қоғамдық  тәртіпсіздік- 

ке  қатысын  анықтау  үшін  шиеленіс  теория- 

сын  қолданады.  Бір  ауданмен  салыстырғанда 

басқа  ауданда  қылмыс  децгейінің  неге  жо- 

ғарылығын  анықтау  үшін,  олар  ұжымдық 

тиімділік  теориясына  жүгінеді.  Символдық 

интеракционистер  дифференциалды  ассоциа­

ция,  тежеу  және  ат  қою  теорияларын  пайда- 

ланады.  Олар  девианттылықты  девиантты 

іс-әрекет  пен  девиантты  болмыс  қалыптас- 

тыратын  әрекеттесу  нәтижелері  деп  қарас- 

тырады.  Конфликт  теориясының  мамандары 

девианттылықтың  себебін  іздейді  және  ген- 

дерлік,  нәсілдік  және  таптық  теңсіздік  кезін-