Бағдарламасы аясында іске асырылды David В. Brinkerhoff, Rose Weitz, Suzanne T. Ortega

Жасы 18-ден асқан АҚШ 

I   тұрғындарының барлығы да сайлау 

құқығына ие болғанымен, дауыс беруге, 

негізінен, «ақ», орта тап, бай және білімді 

азаматтар қатысады.

Ал  жастар  «Уолл  стритті  басып  алу»  сияқты  шерулер  мен  саяси 

қозғалыстарға  белсене  араласады.  2011  жылғы  «Араб  көктемі»  көр- 

сеткендей,  мұндай  іс-әрекеттің  ықпалы  зор  болуы  мүмкін.  Алайда 

жастардың сайлауға қатысу үлесінің төмендігі олардьщ саяси белсен- 

ділігі мен саяси билігі төмен екенін айқын көрсетеді.

Нәсілі және ұлты

Сайлауға  қатысу  мүмкіндігіне  нәсіл  мен  үлт  ерекшелігінің  де  әсері 

болады.  «Ақ»  америкалықтар  афроамерикалықтарға  қарағанда,  көп- 

теп  дауыс  береді,  ал латынамерикалықтардың  сайлауға  қатысу дең- 

гейі «ақтардан» да, афроамерикалықтардан да төмен. Латынамерика- 

лықтардың сайлауға  аз қатысуы  олардың әлеуметтік-экономикалық 

жағдайының төмендігін және көбінде азаматтық жоқ екенін,  сол се- 

бепті сайлауға қатыса алмайтынын көрсетеді.

Еуропаның АҚШ-тан  басқа  елдерінің көпшілігінде -  парламенттік 

үкімет.  Бұл  елдерде  партиялар  Парламенттен  сайлауда  жинаған 

дауыстарының  үлесіне  ңарай  орын  алады.  Мысалы,  сайлаушылар 

дауысының  10  пайызы  «Жасылдар»  партиясына  берілсе,  олар  Пар- 

ламенттегі орындардың  10 пайызын  еншілейді.  Осылайша,  Парла- 

ментте түрлі паргиялардың өкілдері болуы мүмкін.

Ал АҚШ Конгресіндегі (АҚШ-тың басқа да саяси мекемелерінде) 

орындар  «барлығы  жеңімпазға  тиесілі»  деген  қағидамен  бөлінеді. 

Эр  сайлауда  дауысты  көп  жинаған  партия  жеңіске  жетеді.  Негізі- 

нен, ең ірі екеуінің -  Демократиялық және Республикалық партия- 

лардың үміткерлерінің  сайлауда  жеңіске жетуге  мүмкіндігі жоға- 

ры  болады.  Сол  себепті  азаматтар  «Жасылдар»  партиясы  сияқты 

шағын  ұйымның  үміткерлерін  сирек  қолдайды.  Сол  сияқты  егде 

жастағылар  мен  ауқатты  «ақ»  америкалықтардан  құралған  «Шай 

ішу»  қозғалысы  Республикалық  партияны  жаңа  партия  құруға 

емес,  «үлкен  үкіметке»  қарсы  шығуға  шақырды  (Zernike  &  Тһее- 

Вгепап, 2010).

жүктеу/скачать 30,13 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: