Бағдарламасы аясында іске асырылды David В. Brinkerhoff, Rose Weitz, Suzanne T. Ortega


Дамуы төмен елдердегі урбанизация



Pdf көрінісі
бет767/870
Дата07.01.2022
өлшемі30,13 Mb.
#17398
түріБағдарламасы
1   ...   763   764   765   766   767   768   769   770   ...   870
Дамуы төмен елдердегі урбанизация

Соңғы кездері ірі қалалар мен қалалық өмір салтының дамуы байқа- 

лады. Артта қалған елдерде мүндай өзгеріс бір түннің ішінде орнайды. 

Мехико, Сан-Паулу, Богота, Сеул, Киншаса, Карачи, Калькутта жэне да- 

мушы елдердегі өзге қалалар тез өсіп келеді. Алдағы 25 жылда үлкен 

қалаларда  (мегаполистер),  сондай-ақ  кедейлікте  өмір  сүретін,  таза




ХАЛЫҚ  САНЫ  ЖӘНЕ  УРБАНИЗАЦИЯ

423

Назар

аударыңыз

Д е т р о й т

^ V 1 9 5 0   жылдар  аралығын- 

I   7   I  

да  мемлекет  ішіндегі  ең 

қарқы нды   дамушы  қалалардың  бірі 

Детройт  болды.  Автокөлік  өнеркәсі- 

бініц  кеңеюі  мен  Екінші  д үниеж үзілік 

соғы сқа  байланысты  қорғаны с  техни- 

каларына  сүраны стың  артуынан  мың- 

даған  өнд ірістік  ж үмы с  орындары 

пайда  болды.  Жумыс  орындарына  қы- 

зы ққа н  отбасылар,  әсіресе  афроаме- 

рикалықтар  Д етройтқа  ағыла  баста­

ды.  Сонымен  қатар  қара  нәсілділер 

О ңтүстіктегі  Д ж и м   Кроудың  кемсітуі 

мен 

кедейліктен 



қашуға  тырысты 

(Тоіпау, 2003). Детройт көлемі жағынан 

1950  жылы  мемлекетте  екінші  орында 

болды.  Бүл  -   қаланың  ең  шарықтау 

шегі  еді.  Халық саны  2  миллионға  жет- 

ті  Ол  зор  абыроймен  Motor  City  (кейі- 

нірек  «Motown»),  Демократия  арсена­

лы  және  Үй  иелері  қаласы  атанды 

(Sugrue, 2005).

Алайда  сол  уақы ттан  бері  Сол- 

ту с тік  Ш ығыс  пен  Орталық Батыстағы 

қалалар  сияқты   Д етройт  халқьіның 

да  саны  азайды.  Ү за қ уақы т  бойы  түр- 

ғындар саны баяу, бірақ турақты  турде 

кеміп  отырды.  Халық  санағы ны ң  нә- 

тижесі  бойынша,  2000-2010  жылдар 

аралығында 

Детройттан 

халықтың 

1/4  бөлігі  кетіп  қалғаны н  естіген  кез- 

дегі  қалә  мэрі  Д эвид Бингтің  қорқы ны - 

шын  елестетіп  көріңіз:  әрбір  22  минут 

сайын Д етройт қаласынан  бір  адам  ко ­

ш т  кетіп оты рған (Knapp 2011; Maynard, 

2011).  Неге  сонша  көп  адам  көшіп  кет- 

ті  және  қайда?  Детройтты ң  болашағы 

қандай болмақ?

Халық  санының  төмендеуінің  екі 

себебі бар.  Біріншісі -   өндірісте жумы с 

орындарының  қысқаруы.  Алпыс  жыл 

бурын барлы қавтокөлік қурастыратын 

ірі  зауыттар  Д етройтта  орналасқан 

еді  (Chrysler,  Ford,  Dodge,  Studebaker, 

Hudson,  және  General  Motors  (GM)).  Со­

нымен  қатар  а втокөл ік  өнеркәсібіне 

қы змет  көрсететін  ж үздеген  зауыт 

болды.  Бірақ  автокөлік  шығарушылар 

өндіріс орындарын  кәсіподзқтары  ж о қ

және  ж ум ы с  күш і  арзан  аудандарға 

ауыстыра бастаған соң. жағдай өзгере 

бастады  (Sugrue,  2005).  Екінші  себеп 

Екінші  дуниеж үзілік соғы стан  оралған 

ардагерлер  қаладан  гөрі  қала  сыртын- 

да  өмір  сүруді  таңдады.  Детройтты ң 

көптеген  турғы ндары   (ақ  және  қара) 

қы лмыс деңгейі  томен, ж ақсы   мектебі 

мен  турғы н  үйі  бар  мекен  іздеп  көше 

бастады.  Салдарынан  Детройтта  тура- 

лап  қалған  зауыттар  мен  қаңырәған 

бос  үйлер  көбейді  Тіпті  қаланы  қайта 

ж аңғы ртаты н  са л ы қты қ  жеңілдіктер 

де көмектеспеді.

Детройт 

индустриалдық 

қала 

қулдырап, 



орнына 

турақты  

жаңа 

постиндустриалды қ  қаланы 



қалып- 

тастырудың 

зертханасы 

ретінде 


ж арқын  мысал  бола  алады 

Бола- 


шақта  Д етройтты ң  көлемі  шағын  бо- 

лады.  Бірақ  экологиясы   әлдеқайда 

таза  болуы  м ум кін  Азы қ-тулік  дүкен 

дерінің  жабылуынан  пайда  болган 

«азы қты қ  шөлдің»  орнына  қалалы қ 

ауылшаруашылық 

басқармасының

бастамасымен  көгалдандыру  қолға 

алынды  Қаржылай  пайда  табу  үшін, 

адамдар  Midtown  Детройтқа  шақыры- 

ла  бастады.  Жумысқа  баратын  уақыт 

ты  қы сқарту  ушін  Мемлекеттік  Уэйн 

университетінен,  Detroit  Mercy  меди- 

циналық  орталығынан  жумыс  орын­

дары  үсынылды 

Осылайша.  жанар- 

май  үнемделеді  Автоэмиссия  аэаяды 

Қала  және  қала  маңы  аудандарымен 

бірлесіп  жумы с  жасау  үшін  аймақтық 

басқарудың жаңа  турлері  талқыланып 

жатыр.  Егер  сондай  әдістер  қолданыл- 

са,  жақсы   білім  беретін  мемлекеттік 

мектептер  пайда  болар  еді  Болмаса, 

Детройт  «жасыл  индустрияны»  және 

баламалы 

энергетикалық 

техноло- 

гиялар  жасау  үшін  инженерлер  мен 

автокөлік  шығарушылардың  ноу-хау 

идеяларын  қолдайтын  экономикалық 

стратегияны  қабылдай  алады  (Okrent, 

2009).  Әрбір  бастама  оңай  болмайды 

Бірақ  осы  жагдайдан  алған  тәжірибе 

Д етройтты ң  болашағына  улкен  ықпал 

ете алады.

А/ІУАН ТҮРЛІ АМЕРИКА

Детройтта қоғамдық балабақшалар бурынғы викториандық жеке жайлар, 

заманауи үйлер мен бос қалған мекемелердіңорнында ашылып жатыр.






Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   763   764   765   766   767   768   769   770   ...   870




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет