Бағдарламасы «Биологиялық қауіпсіздік»

115 
 
(сҥйектің  бҥкіл  қалыңдығына  бӛлінуі  —  кӛлденең,  қиғаш,  бойлық,  спираль, 
сырғанақ,  ҧсақталған,  ҧсақталған).  Толық  емес  сынықтармен  органның 
функциялары  бҧзылады,  пальпация  кезінде  оның  ауыруы  байқалады.  Толық 
сынықтарға ауырсыну, ағзаның қызметі мен формасының бҧзылуы, буындардан тыс 
сҥйектің  қозғалғыштығы,  сҥйек  крепитациясы  тән.  1-2  кҥннің  соңында  сыну 
аймағында  ауырсынатын  ыстық  ісіну  дамиды.  Кӛп  жағдайда  3-6-шы  кҥні 
жануарларда  сынықтар  болған  кезде  жҧмсақ  қызба,  депрессия,  импульс  жиілейді, 
тәбет тӛмендейді немесе жоғалады. 
 
 
Диагноз.  Реактивті  қабыну  пайда  болғанға  дейін  толық  сынықтар  клиникалық 
белгілермен  диагноз  қойылады,  кейінгі  жағдайларда  олар  рентгенографияға 
жҥгінеді. Толық емес сынықтарды диагностикалаудың негізгі әдісі-рентгенография. 
 
Болжам.    Тҥтік  сҥйектерінің  толық  сынуы  бар  ірі  жануарлар,  ал  ҧсақ-тҥйек, 
ҧсақталған және ҧсақталған сынықтар алынып тасталады.   
 
Емі.    Сынықтарға  кӛмектесу  ығыстырылған  фрагменттерді  азайтуға,  оларды 
дҧрыс  кҥйге  келтіруге,  сауығу  ҥшін  қажетті  жағдайларды  жасауға  дейін  азаяды. 
Сынықтарды  азайту  мҥмкіндігінше  сынғаннан  кейін  бірден  жасалады  (ісіну  пайда 
болған кезде оларды тҥзету ӛте қиын болуы мҥмкін) анестезиямен немесе жергілікті 
анестезиямен.  Сынықтар Шина, гипс немесе бас киімнің кӛмегімен бекітіледі. Аяқ-
қол сҥйектерінің сынуы кезінде таңғыш сынықтың ҥстінде және астында орналасқан 
буындарды  жабатын  етіп  қолданылады.  Кейбір  жағдайларда  (ульнар  процесінің 
сынуы, маклок, сиатикалық туберкулез және т.б.) сынықтарды бекіту ҥшін жарақат 
аймағында  қабынуды  тудырады,  теріге  ысқылайды  немесе  тері  астына 
тітіркендіргіш  заттарды  енгізеді.  Ҧсақ  жануарларда  қҧбырлы  сҥйектерді 
тҥйреуіштермен (металл, пластик) қосуға болады. 
 
Сынықты емдеу процесін шартты тҥрде 4 фазаға бӛлуге болады. 
1.    Дайындық  кезеңі  (жарақат  алған  сәттен  басталады):  фибрин  тӛгілген  қаннан 
шығады;  ол  біртіндеп  фрагменттердің  ҧштарын  қоршайды;  қабынудың  дамуымен 
экссудация,  ақ  қан  клеткаларының  эмиграциясы,  фагоцитоз,  қан  ҧйығыштары  мен 
зақымдалған тіндердің резорбциясы жҥреді, сонымен бірге фрагменттердің ҧштарын 
деминерализациялау және капиллярлардың жоғарылауы байқалады. 
2.  Дәнекер  тіндік  каллустың  пайда  болуы  (3-4  кҥннен  бастап):  периостеум, 
эндостеум,  сҥйек  кемігінің  остеогендік  жасушалары,  капиллярлар  қан  ҧйығышына 
еніп,  біртіндеп  остеобласттарға,  ал  интерстициальды  зат  коллаген  талшықтарына 
айналады; нәтижесінде сынықтардың ҧштары бір-біріне жабысады. 
3.  Мазолдің  сҥйектенуі    (сынықтар  қосылған  сәттен  бастап  10-12-ші  кҥні 
басталады):  кальций  мен  фосфор  тҧздарының  шоғырлануына  байланысты  пайда 
болады; жҥйесіз жҥреді; сҥйек тінінің едәуір дамуымен бірге жҥреді; сынықтардың 
синтезі  жылқылар мен иттерде 35-45-ші кҥндерге, ірі қара мен шошқаларда  — 25-
35-ші  кҥндерге  келеді;  алайда  пайда  болған  жаңа  тін  анатомиялық  және 
функционалды  тҧрғыдан  толық  емес,  бірақ  зардап  шеккен  органның  функциясын 
қалпына келтірумен біртіндеп қалыпқа келеді. 
 
Сынықтарды  емдеуді  белсендіру  ҥшін  жануарды  ҧтымды  тамақтандыру 
ҧйымдастырылады,  оған  кальциферол,  минералды  қоспалар,  аскорбин  қышқылы 
тағайындалады. 

116 
 
 
Сҥйектің  сынуы  деп  жҧмсақ  тіндердің  зақымдалуымен  бірге  сҥйектің 
анатомиялық тҧтастығының ішінара немесе толық бҧзылуы тҥсініледі. 
 
Этиологиясы. Сынықтардың тікелей себептері әртҥрлі механикалық жарақаттар 
болып  табылады.  Бҧл  соққылардың,  қҧлаудың,  кӛлік  қҧралдарының  соқтығысуы, 
атыс жарақаттары, тҧрып қалған аяқ-қолды кҥшпен тартып алу, электр жарақаттары 
кезінде бҧлшықеттің кҥрт қысқаруы және т. б. 
 
Ықпал  ететін  факторлар:  минералды  және  витаминдік  жеткіліксіздік,  сҥйек 
аурулары, сондай-ақ кейбір физиологиялық жағдайлар (жҥктілік, Кәрілік.) 
 

жүктеу/скачать 1,94 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: