Бағдарламасы «Биологиялық қауіпсіздік»



Pdf көрінісі
бет106/171
Дата11.05.2022
өлшемі1,94 Mb.
#34053
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   171
Сынықтың жіктелуі. Уақыт ӛте келе сынықтар пайда болады: туа біткен және 
сатып алынған. Туа біткен ӛмір қҧрсағында ананың жарақаттануы немесе жатырдың 
қатты  жиырылуы  нәтижесінде  пайда  болады.  Сҥйек  жҥйесіндегі  қҧрсақішілік 
патологиялық  ӛзгерістер  –  рахит,  ҧрықтың  дамуындағы  ауытқулар,  анадағы 
остеомалакия осындай сынықтарға бейім. Сатып алынған сынықтар туылған кезде, 
мысалы, босану кезінде немесе кӛбінесе ӛмір бойы туылғаннан кейін пайда болады. 
Олар  бӛлінеді:  травматикалық  және  патологиялық  (немесе  ӛздігінен),  ӛйткені  олар 
механикалық  кҥш-жігерсіз  пайда  болады.  Зақымдану  сипаты  бойынша  сынықтар: 
ашық  және  жабық.  Анатомиялық  табиғаты  бойынша  диафизарлы,  эпифизарлы 
немесе  буын  ішіндегі  және  метафизарлы  сынықтар  ерекшеленеді.  Ауру  кезінде 
эпифиздік  сынықтар  ең  қолайсыз  болып  табылады,  ӛйткені  олар  бірлескен 
функцияның бҧзылуына әкелуі мҥмкін. 
Зақымдану  сипаты  бойынша  сынықтар  толық  емес  және  толық.  Толық  емес 
Сынықтар сҥйек тҧтастығының ішінара бҧзылуымен сипатталады. Оларға мыналар 
жатады:  жарықтар,  сынықтар,  сынықтар,  периостеальды  сынықтар,  тесілген 
сынықтар немесе тесіктер. 
 
Егер сҥйек тҧтастығының бҧзылуы бір жерде пайда болса, онда мҧндай сынық 
жалғыз, екі жерде – қос деп аталады. Бірнеше сыну болуы мҥмкін. Толық сынықтар 
сҥйектің бҥкіл ҧзындығына немесе еніне толық бӛлінуімен сипатталады. 
 
Сыну  сызығының  сҥйектің  бойлық  осіне  орналасуына  байланысты 
сынықтардың  келесі  тҥрлері  бӛлінеді:  кӛлденең,  қиғаш,  бойлық,  спиральды,  тісті, 
тҥйреуіш, сырғанақ, ҧсақталған, ҧсақталған, жыртылған. 
 
Клиникалық белгілері. Толық жабық сынықтармен келесі белгілер анықталады: 
ауырсыну,  дисфункция,  сыну  орнында  тіндердің  дефигурациясы,  буынның 
сыртындағы сҥйектің қозғалғыштығы, сҥйек крепитациясы. 
 
1. Ауырсыну әсіресе сыну кезінде қатты кӛрінеді, содан кейін жҧмсақ тіндердің 
фрагменттерімен  жарақат  алу  нәтижесінде  қозғалыс  кезінде  әлсірейді  және 
кҥшейеді.  Ауырсыну  травматикалық  шокта  және  жҧлынның  зақымдалуымен 
сынықтарда болмауы мҥмкін. 
 
2.  Функциялардың  бҧзылуы.  Бҧл  белгі  аяқ-қолдардың,  жақ  сҥйектерінің  ҧзын 
қҧбырлы  сҥйектерінің  сынуымен  жақсы  кӛрінеді.  Қабырғалар  мен  қысқа  қҧбырлы 
сҥйектердің сынуы кезінде функцияның бҧзылуы әдетте әлсіз кӛрінеді. 
 
3.  Сынық  орнында  тіндердің  дефигурациясы  немесе,  әйтпесе,  зардап  шеккен 
аймақтың  табиғи  анатомиялық  тҥрінің  ӛзгеруі.  Әрбір  нақты  жағдайда  кӛрсетілген 
белгі жҧмсақ тіндердің жарақат алу дәрежесіне және фрагменттердің жылжу тҥріне 
байланысты.  Дефигурация  бҧлшықеттің  рефлекторлық  жиырылуынан,  жҧмсақ 
тіндерге қан кетуден және қабыну ісінуінің дамуынан болады. 
 
4.  Буынның  сыртындағы  сҥйектің  қозғалғыштығы  диафизальды  сынықтар 
жағдайында  айқын  кӛрінеді  және  сенімді  диагностикалық  белгі  болып  табылады. 
Сҥйектің қозғалғыштығы сҥйек бӛліктерінің бір-біріне қатысты кҥшті жылжуымен 
анықталады. Бҧл белгі сынған сынықтарда жоқ, сонымен қатар интраартикулярлық 
және  метафизикалық  сынықтармен  анықтау  қиын,  ӛйткені  бҧл  қозғалғыштықты 
буындағы сҥйектердің қалыпты қозғалғыштығынан ажырату қиын. 
 
5.  Сҥйек  крепитациясы  тек  жаңа  жағдайларда  сезіледі.  Жетілдірілген 
жағдайларда сынықтар дәнекер тінімен толып кетеді және қысылу Сезілмейді. 


113 
 
 
Осы  белгілерден  басқа,  аяқ  –  қолдардың  ҧзын  қҧбырлы  сҥйектерінің  сынуы 
кезінде  аяқтың  қысқаруы,  аяқтың  қысқаруы  немесе  аяқтың  ҧзаруы-сҥйек 
бӛліктерінің  алшақтығы  байқалады.  Толық  емес  сынықтарда  ауырсыну  және 
дисфункция сияқты белгілер аз немесе аз байқалады. Дефигурация әлсіз немесе жоқ, 
сыну жағдайларын қоспағанда, бірақ сыну кезінде бҧл белгілерді анықтау ӛте қиын. 
 
Диагноз  клиникалық  белгілер  негізінде  жасалады  және  рентгендік  зерттеумен 
нақтыланады.  Сынықтардың  кейбір  тҥрлері  ҥшін  соңғысы,  мысалы,  периостеум 
сынуы,  жарықтар,  буын  ішілік  және  метафизикалық  сынықтар-диагноз  қоюдың 
жалғыз дәл әдісі. 
 
Сынықтар  кезіндегі  болжам  жасына,  жануардың  тҥріне,  сынықтың 
локализациясына және оның тҥріне, кӛрсетілген медициналық кӛмектің уақыты мен 
сипатына, асқынулардың болуына байланысты. Жануарлардың кӛптеген тҥрлерінде 
жалпақ сҥйектердің толық емес сынуы кезінде, әдетте, қолайлы. Ірі жануарлардағы 
аяқ сҥйектерінің сынуы туралы болжам сынықтың локализациясына байланысты. 
 
Саусақ,  метакарпус,  метатарус  сҥйектерінің  толық  сынуы  кезінде  болжам 
кҥмәнді  және  қолайсыз  болып  табылады.  Білек,  тӛменгі  аяқ,  иық  және  жамбас 
сҥйектерінің  сынуы  қолайсыз,  ӛйткені  жоғарыда  аталған  сҥйектердің  сынықтарын 
иммобилизациялау  іс  жҥзінде  мҥмкін  емес,  әсіресе  фермаларда.  Сҥйектер  сынған 
кезде аяқ-қолдарының ҧсақ жануарлар болжамы жылғы абайлап дейін кҥмәнді. 
 
Емі.  Сынықтарды  емдеу  кезінде  келесі  принциптер  басшылыққа  алынады: 
жануарға  тыныштық  пен  дененің  зақымдалған  бӛлігін  жасау;  ашық  сынықтар 
кезінде  хирургиялық  инфекцияның  дамуын  болдырмау;  сҥйек  сынықтарын 
репозициялау  немесе  азайту;  сҥйек  сынықтарын  иммобилизациялау  немесе  оларға 
тыныштық  беру;  сҥйек  каллусының  пайда  болуын  ынталандыру;  функцияны 
қалпына келтіруді жеделдету. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   171




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет