Бағдарламасы «Биологиялық қауіпсіздік»
жүктеу/скачать 1,94 Mb. Pdf көрінісі
|
|
Тәжірибиелік сабақ № 17 Сабақтың тақырыбы: Жұқпалы ауру жануарлармен жұмыс жүргізу әдістемелері. Оқшауханалар және оларды ұстау Сабақтың мақсаты: Жұқпалы аурулармен ауырған жануарлармен жұмыс жасау ережелерін меңгеру Індеттік клиникалар және оқшауханалар. Жҧқпалы аурулармен ауырған, әсіресе әндеттік аурулармен, жануарлар індет қоздырғыштарының кӛзі болып табылады және әндеттің пайда болуына басты себебкер болуы мҥмкін. Сондықтан ондай жануарларды сау малдардан оқшаулау алдын алудың маңызды негізі болып саналады. Осы мақсатта ауру және ауруға кҥдікті малдар ҥшін ветеринарлық клиникаларда және ветеринарлық емханаларда індеттік ветеринарлық клиника немесе індеттік бӛлім болатын. Мал шаруашылығы ӛнеркәсіптік жолға кӛшкен кезде аудандық ветеринарлық стансиялар ӛзінің емдік мекеме екендігін толы жойды деуге болады. Індеттік жағдайдада ӛзгерістер болды, кӛптеген індеттік аурулар, әсіресе, эпизоотиялық, жойылды. Соның себебінен кӛптеген ветеринарлық мекемелерде індеттік бӛлім қҧру қажеттілігі болмай қалды. Дегенмен, халқы кӛп қалалық және аудандық ветеринарлық стансияларда, малдарды қабылдайтын және емдейтін орындарда, міндетті тҥрде жҧқпалы ауру бӛлімі оқшауханасымен болуы керек. Емдік ветеринарлық мекемелерде індеттік бӛлім болуы тиіс. Ол жалпы ауру жануарларды қыбалдайтын бӛлімнен оқшаулануы тиіс. Ӛз алдында кіреті және шығатын есігі болуы керек. Індеттік бӛлімге тҥскен жануарлар тек бір бағытта ғана жҥруі тиіс. Індеттік бӛлімде ірі және ҧсақ жануарларды қабылдайтын жеке оқшауланған бӛлмелер болу керек. Кіретін және шығатын жолға дезинфекциялық тӛсеніш қойылады. Мал иелері мен еріп жҥрген азаматтар кҥтетін жайда қолжуғыш, 133 кір сабын және қол жуатын дезинфкциялық ерітінді (0,2 %-ды хлорамин ертіндісі немесе 0,1 %-ды «Дезоксон-1» ерітіндісі) болуы керек. Ауру жануарды қабылдап болған соң бҥкіл қҧрал-саймандар 15 минуттан кем емес уақыт қайнатылаы. Жануарды оқшауханаға жіберген жағдайда малдың ауыздығын, қарғыбауын және басқа заттарын алып дезинфкциялайды. Жануарды оқшауханаға қояр алдында арнайы ӛңеуден ӛткізеді: тҧяғын тазартады, жуады және дезинфекциялайды, тері жамылғысын мҧхият тазартады, мҥмкін болғанша, егер оған малда теріс кӛрсеткіш болмаса,сабындап жуады және дезинфекциялық ерітіндімен ӛңдейді. Қабылдап болған соң мал дәрігері ӛолын жуады, ӛңдейді; шалғышты және жеңқапты ауыстырған жӛн болады, болмаған жағдайда оларды дезинфекциялық ерітінділермен ӛңдейді. Оқшаухана жҧқпалы аурумен ауырған жануарды тҧрақты емдеуге арналған. Заңнамалар бойынша оны ветеринарлық емханада, емдік санитарлық пункте тҧрғызады. Шаруашылықта ветеринарлық емхана болмаса, онда оны арнаулы жоба бойынша жалпы шаруашылықтық оқшаухана тҧрғызады немесе бір ірі фермада қҧрады. Ветеринарлық мекемелерді (ветеринарлық емхана, оқшаухана, стационар және т.б.) мал шаруашылығы және аң шаруашылығы кәсіпорындарынан 200 м, қҧс шаруашылықтарынан 500 м, кӛлік және темір жолдарынан 300 м, облыстық жолдан 150 м, жергілікті жолдан 50 м, елді мекеннен 500 м қашықтықта орналастырады. Оқшаухана басқада ветеринарлық нысандармен қоршалуы мҥмкін. Мҧндай жағдайда ол биіктігі 2 м шарбақпен немесе тормен бӛлінуі тиіс. Одан басқа оқшауханадан ішкі аулаға шығатын жеке есік болуы керек. оқшауханада жылқы тҧратын жайдың биіктігі 2,7 м, басқа жануарлар ҥшін - 2,4 м болуы керек. Қалқаның, тӛбенің беті тегіс болуы керек. оларды суға және дезинфекциялық ерітінділерге тӛзімді ашық тҥстік бояулармен бояйды. Стационардың сыйымдылығы шаруашылықтағы мал басына байланысты. Ол бос сиыр басының 3 %-ына, байлаулы сиыр мен жылқы басының 2%-на, ҧрыққа қалдырылған бҧзаулардың 2-3%-на, шошқаның 1-2%-на, қойдың 2,5-3%-на, аң мен кроликтің 1%- на есептелінуі тиіс. Оқшауханада стационардан басқа емдік шаралар ҥргізетін жай, саймандарды және жемді сақайтын орын болуы тиіс. Жалпы жайда 80-90% мал орны, оқшау бокста 10-20 орын болуы тиіс, оларда ерекше қауіпті аурулар тҧрады. Оқшауханада мал байлауда тҧрады. Сыпырғыштар мен кҥректер дезинфектант ерітінділерінде сақталуы тиіс. Әр бокста (бӛлімде) қол жуғыш, кір сабын және дезинфекциялық ерітінділер болуы керек. Кіреберісте дезинфекциялық тӛсеніш болуы керек. Онда арнаулы кебіс, халат, алжапқыш, жеңқап, резиналы қолғап, ал ерекше қауіпті жҧқпалы ауру кезінде қорғаныс кӛз әйнек, маска болған жӛн. Оқшауханада жҧғыл жараға, сызаты, ауыз шаятын, кӛздің, мҧрынның кілегейлі қабағын, теріні дезинфекция жасауға арналған заттар болуы тиіс. Жҧқпалы аурумен ауырған жануарларды кҥтетін санитарлар ветеринарлық санитарлық минимум тапсыруы керек. Індеттік клиникада және оқшауханада жиналған сарқын суларды және кӛңді залалсыздандыруға арналған шаралардың мағызы зор. Сарқын суларды хлормен 134 немесе әкпен залалдайды. Мҧндай ӛңдеудің бірнеше жҥйесі бар. Оқшаухана мен клиника жағдайында сарқын суларды су ӛткізбейтін ыдыстарға жинап оған есеппен дезинфектант қосады. Сҧйық қалдықтар залалсыздандырылғаннан соң жалпы канализацияға қҧйылады. Кӛңді арнаулы бетондалған тығыз қақпағы бар шҧңқырларға жинайды да нсқауларда кӛрсетілген әдістермен залалдайды. жүктеу/скачать 1,94 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|