Амин қышқылдарының сіңу механизмі
мынадай түрде кескінделеді.
Ішектің жалқаяқ қабатының бетінде амин қышқылдары өздерін
тасымалдаушы-белоктармен және Na ионымен қосылысады.
Осылай мықты комплексқалыптасады. Үш бөліктен құралған
комплекс жалқаяқ қабат клеткаларыныңмембранасы арқылы өтеді.
Клетка ішінде ең алдымен амин қышқылдарыбөлініп шығады және
одан соң Na" бөлінеді. Босанып шыққан тасымалдаушықайтады да,
жаңа амин қышқылдарымен және Na ионымен қайтақосылысады.
Натрий иондары клеткадан активті түрде, ал амин қышқылдары
сыртқы сірі қабық арқылы диффузия жолымен шығарылады.
Ішекке сіңген аминқышқылдары порталь жүйесіне сіңеді де, оны
алдымен бауыр сіңіреді. Оданкейін бүйрекке сіңеді. Аздаған
мөлшерде басқа ұлпаларда сіңіреді.
МОНОСАХАРИДТЕРДІҢ СІҢУІ
•
Ішек қабырғасы арқылы моносахаридтер ғана сіңеді, ал дисахаридтер менкүрделі
көмірсулардың мұндай қабілеті болмайды. D-глюкоза мен D-галактозаконцентрация
градиентіне қарсы активті тасымалдау жолымен эпителийклеткалары арқылы сіңеді.
Активті түрде тасымалдау тек D-қатарындағықанттарға ғана тән, фруктоза активті
тасымалданбайды, ол араласу жолыменсорылады.Қанттар ішектің саңылауынан клетка
мембранасы арқылы таратқышмолекулалар көмегімен және натрий иондарының
қатысуымен тасымалданады.Таратқыш-молекулада глюкоза мен Na ионының
байланысатын жері бар.Ішектің шырышты қабығы шегінде таратқыш олармен
байланысады да, клетка ға енеді. Клеткада олар бір-бірінен бөлінеді, глюкоза сероз
мембранасы арқылықанға барады, Na' шұғыл түрде тасымалданып кетеді, ал таратқыш-
молекулақайтадан ішектің қуысына келеді. Қанттардың сіңу жылдамдығы әр
түрлі.Галактоза мен глюкоза тезірек сіңеді. Ал глюкозамен салыстырғанда фруктоза2 есе,
манноза мен пентоза 5-10 есе баяу сіңіріледі.
|