Байдуллаева Қазақтіліне аударғандар Н. М. Алмабаева, Г. Е. Байдуллаева, К. Е. Раманқұлов Мәскеу и з д а т е л ь с к а я г р у п п а «гэотар-медиа» 1 9


а 6, 10~8Вт/(м2-К4) Мақтатәрізді мата 0,73



Pdf көрінісі
бет257/387
Дата10.12.2023
өлшемі28,1 Mb.
#135579
1   ...   253   254   255   256   257   258   259   260   ...   387
Байланысты:
Ремизов А.Н. Медициналық және биологиялық физика (1)

а
6, 10~8Вт/(м2-К4)
Мақтатәрізді мата
0,73
4,2
Жүн, жібек
0,76
4,3
Адам терісі
0,90
5,1
2. Стефан-Больцман заңы тепе-тең емес сәулелену үшін қолдананылады, 
оған дербес жағдайда адам денесінің сәулеленуі жатады.
Егер шешінген адамның денесінің беті 
Т{
температураға тең болып, Г тем- 
пературасы бөлмеде түрса, онда оның сәулелену аркылы энергия жоғалтуы 
былай есептелінеді. (27.15) формуласына сәйкес адам бүкіл ашық денесінен 
S
аудан бойынша 
Р{

SbT*
куат шығарады. Сол аралықта адам денесі бөлмеден, 
қабырғадан және төбеден келген сәулеленудің бір бөлігін жүтады. Егер адам 
денесінің беттік температурасы бөлме ауасының температурасына тең болса. 
онда сәулеленетін және жүтылатын куатгар тең болар еді 
Р
= 55 7~04.
Адам денесі тура осындай қуатгы дене бетінің температурасы басқаша бол­
тан жағдайда да жұтады. Соңғы екі тендеудің негізінде іиамның коршаған ор- 
тамен сәулелену аркылы әсерлескенде жоғалгатын қуатты анықтаймыз:
P - P - P ^ S b t f - T l ) .
Киініптұрған адам үшін Г, те\»перат>расын кзіімнің бетінің температурасы 
деп алынады. Адам киімінін рөлін түсіндіру үшін сандык мысат келтіреміз. 
Қоршаган ортаның температурасы 18 
°С
(291 К) болғанда киі\(сіз адамның 
терісінің беттік температурасы 33 °С (306 К) батады да. 1.5 м: ауданнан сәуле- 
лену дің аркасында секу ндына мынадай энергия жоғаттады:
Р=
1,5-5,110“*(3064-2914) Дж/с » 122Дж/с.
Турті сол ортада, сондай температурада макта-мактадан жасалған киім кнсе 
оның беттік температурасы 24 'С (297 К) болып, секу ндына мынадай энергия- 
ны жоғалтады:
Я м = 1.5 4.2 10 Ч2974—2914) Дж/с = 37 Дж/с.


Вин заңына сәйкес адам денесінің энергетикалык жарықталуының спект- 
рлік тығыздығының максимумы тері бетінің температурасы 32 °С болғанда 
9,5 мкм толқын ұзындығына дәл келеді.
Энергетикалык жарыкталынудың температураға жоғары тәуелділігіне бай- 
ланысты (термодинамикалык температураның төртінші дәрежесі) беттік тем- 
пературамен кішкене ғана өсуі сәулелену қуатынын үлкен өзгерісіне әкеліп, 
оны кұралдармен накты тіркеуге болады. Мұны сандыктүрде түсіндірейік.
(27.15) 
тендеуін дифференциялдайық: d/?, = 
АоТЧТ.
Осы өрнекті (27.15)-ке 
бөліп, 
dRJRe
= 467/7’ аламыз. Бұл тендеу энергетикалык жарыкталынудың са- 
лыстырмалы өзгерісі температураның салыстырмалы өзгерісінен төрт есе жоға- 
ры екенін көрсетеді. Мысалы, адам денесі бетінің температурасы 3 °С өзгерсе, 
яғни жуык түрде 1% болса, онда энергетикалык жарыкталыну 4% өзгереді. Дені 
сау адамдардың денесінің әртүрлі бөлігі бойынша температуранын таралуы 
накты сипатка ие. Бірак кабынудың, ісінудің аркасында жергілікті температура 
көбірек өзгереді.
Көктамырдын (вена) температурасы канайналымның күйіне, кол-аяктын 
салкындауына немесе ысуына тәуелді. Демек, адам денесінің әр бөлімінін сәу- 
ле шығаруын тіркеу және олардың температурасын аныктау диагностикалык 
әдіс болып табылады.
Термография
деп аталатын бұл әдіс емдеу негізінде кеңінен колданылады. 
Термография абсолютті зиянсыз, сондыктан көпшілікті емдеуде жаппай турде 
колдануға болады.
Термографияда дененің беттік температурасынын айырымын зерттеу 
негізінен екі әдіс бойынша жүзеге асырылады. Бірінші жағдайда сұйык крис­
таллы индикатор әдісі колданылады, олардын оптикалык касиеті температура­
нын аз ғана өзгерісіне өте сезімтал болады. Бұл индикаторларды адам денесіне 
койып, температуранын өзгерісін көзбен бакылауға болады. Екінші әдіс — тех- 
никалык әдіс, ол тепловизорларды колдануға негізделінген (§27.8 караныз).
27.6. ИНФРАҚЫЗЫЛ СӘУЛЕ ШЫҒАРУ ЖӘНЕ 
ОНЫҢ МЕДИЦИНАДА ҚОЛДАНЫЛУЫ
Спектрлі аумақтың көзге көрінетін қызш шекарасымен (/.

0,76 мк.ч) кыс-
ка-толкынды радио сяуле шыгарудың [/.

(1—2) мм] арасын камтитын >лект-
ромагнитті сэуле шыгаруды инфракыіъи (ИК) деп атайды.
Инфракызыл аймакты шартты гурле толкын 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   253   254   255   256   257   258   259   260   ...   387




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет