Байганова А. М., Наурызова Н. К. Информатиканы оқыту әдістемесі (оқу құралы) Актобе, 2020



Pdf көрінісі
бет41/92
Дата18.10.2022
өлшемі1,47 Mb.
#43818
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   92
Практикум  оқушылар мҧғаліммен ӛзбетінше , жеке жеке тапсырмалар 
алып бір-екі сабақ бойы тапсырманы орындайды. Тапсырманың кейбір 
бӛліктерін сабақтан тыс уақытта, кӛбінесе ҥйде орындайды. Мҧндай 
тапсырмалар ереже бойынша курстың белгілі бір бӛлімін аяқтаған соң 
беріледі. Оқушылар қай уақытта машинамен жҧмыс іст еу керек, қай уақытта 
кітаппен жҧмыс істеу керек ӛздері шешеді; мҧғалім практикум кезінде 
оқушының ЕТК гі жҧмыс уақыты тиісті нормадан асып ктпеуін қадағалауы 
керек. 
Информатика курсының дидактикалық ерекшеліктері осы пәнді 
оқыту барысында жҥргізілген алғашқы эксперимент кезінде байқалды
(Первин Ю.А.) ЭЕМ де тҧрақты жҧмыс істету арқылы оқушыларды 
программалауға ҥйрету жақсы кӛңіл кҥй жағдайында ӛтеді, себебі ДЭЕМ да 
тапсырмаларды дҧрыс орындаған оқушы ӛзін сол ақылды машинаның 
қожасы ретінде сезінеді; бҧдан оқушыларда ӛзіне ӛзі сезімділік пайда болады 
да, ол ӛзінің білетінін басқаға ҥйреткісі келіп тҧрады. Пәннің ӛзіндік 
ерекшелігі оқушылар кҥнделікті сабақта бірімен бірі сӛйлесіп, пікір алысуға, 
тәжірибе алмасуға уақыт тығыз, мҧндайжағдайды болдырмауға жас 
программисттердің жазғы, қысқы мектептері, компьютерлік клубтар, 
олимпиадалар кӛмекке келеді; осындай жиындарда оқушылар жас 
айырмашылықтарына қарамастан тӛменгі класс оқушысының жоғарғы 
классоқушысына, оқушының студентке, студенттің мҧғалімге консультация 
беретін жағдайлары кездесіп жатады. Сол сияқты коллективті тҥрде жҧмыс 
жасауына (бір ҥлкен есепті бірнеше оқушының шығаруы немесе бір 
проблема ҥшін бірнеше оқушының жҧмыс жасауы) оқушылармен жеке 
жҧмыс жасауға жағдай туғызудың кӛп мҥмкіншілігі бар. 
Информатикадан оқу сабақтарын дидактикалық функциясы бойынша 
топтауға болады: 
1. түрі сабақ. 
Сабаққа тән дидактикалық функциялары оқу бағдарламасында білім кӛлемін 
беру; негізгі іскерліктерді қалыптастыру: оқулықпен, анықтамалық 
әдебиеттермен және т.б. жҧмыс істеу, бақылау жҥргізу, қорытынды жасау, 
есептер шығару. 
2. түрі лекция (теориялық оқыту) 


68 
Қандайда бір проблема бойынша ҧғымды беру; тақырып немесе тарау 
бойынша білімді қорытындылап, жҥйелеу, лекция жазу, жоғарғы оқу 
орнындағы оқу тҥріне дайындау іскерлігін қалыптастыру. 
3. түрі Семинар (теориялық оқыту) 
Ӛтілген тақырып, бӛлім бойынша білімді жалпылап, жҥйелеу; қосымша 
әдебиеттермен жҧмыс істеу іскерлігін жетілдіру, әр тҥрлі әдебиеттермен 
мақалалардағы баяндалған материалдарды салыстыра білу, ӛзінің кӛзқарасын 
айта білу және негіздей білу іскерлігі реферат, тезис, баяндамалар жоспарын 
және хабарламалар жазу; оқылғанды конспектілеу, кӛшірме жасау және оны 
ӛзінің білімін дәлелдеу ҥшін пайдалану. 
4. түрі Конференция (теориялық оқыту) 
Ӛтілген материалдар бойынша білімді тереңдетңп, кеңейту, қосымша 
информация кӛздерімен жҧмыс істей білу іскерлігін дамыту оқыған 
материалы жӛнінде баяндама немесе хабарлама жасау; қосымша 
әдебиеттермен ӛзбетімен жҧмыс істеуге тәрбиелеу. 
5. түрі әңгімелесу (теориялық оқыту) 
негізгі оқу материалынан нені меңгергенін анықтау; біліміндегі 
олқылықтарды ашу және тҥзетулер енгізу, пән бойынша ӛз бетімен жҥйелі 
жҧмыс істеуге жетелеу; 
6. түрі консультация (теориялық оқыту) 
білім мен іскерліктеріндегі олқылықтарды жою, меңгерілген білімін 
нақтылау, оқу процесінде пайда болған сҧрақтарға жауап беру, оқу іс 
әрекетінің меңгеруге кӛмек кӛрсету; 
7. түрі фронтальдық лабораториялық жұмыс 
оқушылардың программалық қамтамасыз етумен жҧмыс істей білу іскерлігін 
қалыптастыру (жаңа материалды меңгеру, бекіту, меңгерілген материалды 
тексеру), жеңіл есептерді орындау, ӛз бетімен эксперимент нәтижелерін 
тіркеп, оның ӛорытындысын тҧжырымдау; 
1. 
түрі практикум
кҥрделі программалармен және ПҚ дің қосымшаларымен жҧмыс істей білу 
іскерлігін қалыптастыру, ӛз бетімен зерттеу жҥргізе білу іскерлігін 
қалыптастыру;
Информатика сабағын ұйымдастыру түрлері 
Компьтердегі оқу процесі ҥш аспектіні қамтиды: 
1. оқушының оқу танымдық іс әрекетін басқару; 
2. оқушының информациялық процестерді басқаруы; 
3. оқушының жеке тҧлғалық қасиеттерін қалыптастыру және дамыту; 
Аталған аспектілерге сәйкес: 
1) оқу танымдық процесті ҧйымдастырудың тҥрлері класс- сабақ 
жҥйесі және т.б. 
2) оқытуды ҧйымдастырудың тҥрі: дербес, фронтальды, коллективтік, 
топтық; 
3) тәрбие жҧмысын ҧйымдастыру тҥрі
болып бӛлінеді. 


69 
Оқыту тҥрін таңдау аса маңызды мәселе болып табылады, сабақтың 
мақсаты оқытушының таңдаған әдісіне байланысты, ондай әдістің бес тҥрін 
келтіруге болады: 
1. тҥсіндірмелі иллюстрациялық; 
2. программаланған; 
3. модельдік; 
4. эвристикалық; 
5. проблемалық. 
1 әдіс сабақты ӛтілген материалдыбекіту сабағы ретінде жоспарлағанда 
пайдалануға болады; 
2 әдіс оқушыларға аралық нәтиже белгісіз болған жағдайда 
программалап оқыту әдісін пайдалану ҧсынылады; 
3 әдіс модельдік оқыту бойынша алғашқы шарттар белгісіз, бірақ 
қалғандары белгілі; бҧл жағдайда оқытушы сабақты оқушылармен біріге 
отырып, шартты таңдап, модель қҧруға болатындай етіп ҧйымдастырады. 
Одан кейін соңғы нәтижеге дейін қажетті шартпен салыстырылып отырады. 
Егер алынған нәтижедегі айырмашылық ҥлкен болатын болса, онда алғашқы 
шартқа ӛзгеріс енгізіліп, модель нақтылынып, алгоритм қайталанады; 
4 әдіс аралық нәтиже белгілі болса, бірақ оны алу жолы белгісіз болса, 
ол оқытудың эвристикалық әдісі болып табылады;
5 әдіс бастапқы шарттан бастап, соңғы нәтижеге дейін белгісіз болса, 
ол дидактиканың проблемалық әдісі болып табылады; 
Информатика сабағын жоспарлауға қажетті құжаттар:  мектепке 
арналған оқу жоспары және осы пән бойынша программалар, тематикалық 
жоспар немесе халықағарту министрлігінің инструкциялық қҧжаттары. ЕТК 
де ӛтетін сабақты дайындаған және жоспарлаған уақытта ең негізгі мақсат: 
осы сабаққа қажетті ППС тің қолданылу аспектілерін барынша жҥйелі тҥрде 
кішкене детальдарына дейін ойланып, тиімді пайдалану; мҧғалім ППС терді 
тиімді пайдалану ҥшін ЕТК де осы ППС пайдалануға байланысты арнайы оқу 
методикалық комплектілер жҥйесін жасап қойғаны дҧрыс, оған: 

педагогикалық программалар қҧралдары (ППҚ); 

оларды 
оқу 
процесінде 
қолдануға 
арналған 
методикалық 
рекомендациялар (нҧсқаулар); 

сабақта ППҚ кӛмегімен ӛткізу әдістемесінің сипаттамасы; 
Сабақты жоспарлағанда төменгі аспектілерді ескеру керек: 

ЕТ ны немесе ППҚ ды сабақтың қай бӛлігінде мазмҧны 
жағынан, қай жерде пайдаланған тиімді; 

оған кететін уақыт; 

оқушылардың компьютермен жҧмыс жасау уақытының 
нормасы; 

қажетті ППҚ тардың жҧмыс істеуге дайындығы т.б.; 
Теория мен практиканың байланысы 
Теория мен практиканың байланысы болуы керек, онсыз ғылым 
дамымайды. Информатикада білімді алудан оны қолдануға дейінгі жол ӛте 


70 
қысқы. Мысалы, программаны оқушылар қҧрып пайдаға асыруға 
мҥмкіншіліктер бар, олар мәліметтер қорын қҧрып, толықтыра алады. 
Оқушының мҧғалімге қажетті дидактикалық материал дайындау, 
кітапханаға, мектептің жабдықталуына т.б. Сол сияқты информатиканың ӛзін 
оқудағы теория мен практиканың байланысы: теория тәжірибенің нәтижесін 
болжайды немесе тҥсіндіреді (компьютердегі алгоритмнің орындалуы), ал 
практика (компьютердегі жҧмыс), теорияны және гипотезаны тексеру қҧралы 
қызметін атқарады, мысалы, программа қызметі. Информатиканы оқыту 
әдістемесі дидактиканың жалпы принциптерін нақтылап, толықтырады. 
Алдыңғы кезекте, физика, математика т.б. мектеп пәндерінің әдістемелерімен 
ҥндестік тауып, қазіргі кезеңде интеграциялану ҥстінде. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   92




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет