Мәдениет типологиясы
Мәдениет тарихы
Мәдениет антропологиясы
Мәдениет теориясы
|
Мәдениет морфологиясының пәні:
Нормативтік қатынастар жүйесі;
Белгілер мен белгілер жүйесі;
Мәдениеттің құрылымдық элементтері;
Әлем туралы сезімдік деректер;
Дүниені түсінудің рационалды схемалары.
|
|
«Ресей және Еуропа» еңбегінің авторы, онда тарихи-мәдени типтер тұжырымдамасын баяндаған:
Л.Н. Гумилев;
Н.Я. Данилевский;
О. Шпенглер;
А. Тойнби;
Н. Масанов.
|
|
«Еуропаның ақыры» («Закат Европы») шығармасының авторы:
К. Юнг;
О. Шпенглер;
Э. Фромм;
Т. Адорно;
А. Тойнби.
|
|
Өркениетті мәдениеттің соңы (тоқырауы) ретінде қарастырған автор:
Э. Фромм
Тойнби
Ф. Ницше
Н. Данилевский
О. Шпенглер
|
|
Өркениеттік дамудың толқындық тұжырымдамасын жасаушы авторлар:
К. Маркс және Ф. Энгельс;
О. Шпенглер, А. Тойнби, П. Сорокин;
Д. Вико, И. Гердер;
А. Тойнби, И, Хейзинга, К. Ясперс;
Д. Бэлл, Э. Тоффлер.
|
|
Мәдениеттердің өзара әсер ету процесі:
Аккультурация;
Инкультура;
Инкультура;
Эмансипация;
Эманация.
|
|
Адамзат тарихындағы мәдениеттің алғашқы формасы:
миф
дін
тотемизм
философия
ғылым
|
|
Қазақстан тарихындағы алғашқы әйел-елші, ҚР-ның БҰҰ-дағы алғашқы тұрақты өкілі, Қазақ КСР Сыртқы істер министрі (1989-1991):
Х. Нұралыханова;
Г. Асфендияров.
Н. Құлжанова;
Х. Доспанова;
А. Арыстанбекова.
|
|
Әскери дәрігер, мемлекет қайраткері (денсаулық сақтау халық комиссары, Түркістан АССР егіншілік бойынша халық комиссары, Қазақ АССР Денсаулық сақтау халық комиссары), ғалым; профессор, Абай атындағы ҚазҰПУ ректоры, Әбілқайыр ханның ұрпағы:
А. Байтұрсынов;
М. Әуезов;
М. Жұмабаев;
Қ. Сәтбаев;
С. Асфендияров.
|
|
Қазақ мәдениеті өркениеттің қандай түріне жатады:
Көшпелі;
Батыс;
Шығыс;
Орта Азия;
Таяу Шығыс.
|
|
Семиотика - ... туралы ғылым.
Белгі (таңбалы) жүйелері;
мағыналық жүйелер;
табиғи жүйелер;
формальды жүйелер;
ғылыми жүйелер.
|
|
19 ғасырдың басындағы қазақ ғалымы, саяхатшы және этнограф:
Ш. Уәлиханов;
Әл-Фараби;
Ы. Алтынсарин;
А. Құнанбаев;
Мырза Хайдар.
|
|
«Үш ақиқат» философиялық еңбегінің авторы:
Ш. Құдайбердиев;
М. Дулатов;
Ы. Алтынсарин;
Абай;
Ш. Уәлиханов.
|
|
Мәдениеттің аксиологиялық функциясы:
қызмет пен мінез-құлықты реттеуде;
қоршаған әлемді тануда;
құндылықтар жүйесін құру және дамыту;
табиғатқа қарсы туру;
акселерация.
|
|
Мәдениет бірнеше өмірлік функцияларды атқарады. Олардың ең бастысы қандай:
тәрбиелік функциясы;
реттеуші функциясы;
әлеуметтендіру (қоғамға бейімдеу) функциясы;
жорамалдау функциясы;
танымдық функциясы.
|
|
Мәдениеттің тарихи формалары:
Миф, дін, ғылым, философия;
Жабайылық, варварлық, өркениет;
Таптар, этностар, демографиялық топтар;
Белгілер, жүйелер, кодтар;
Материалдық мәдениет, рухани мәдениет.
|
|
Мәдениетті жанның тәрбиесі деп түсінген кім?
К. Юнг
Цицерон
Э. Фромм
Т. Адорно
Ж. Делез
|
|
Мәдени код:
Топ ішінде ақпаратты негіздейтін символдар жиынтығы;
Каллиграфиялық жазу дағдылары;
Шығармашылық элитаның құпия тілі;
Арнайы шифрлар жүйесі;
Құқықтық нормалар жиынтығы.
|
|
Мәдениетті құндылықтар тұрғысынан зерттеуге бағытталған тәсіл:
Формациялық;
Аксиологиялық;
Эпистемологиялық;
Онтологиялық;
Құрылымдық-функционалдық.
|
|
Мәдениетті белгілер жүйесі ретінде қарастыратын тәсіл:
Семиотикалық;
Аксиологиялық;
Символдық;
Антропологиялық;
Технологиялық.
|
|
Мәдениеттерді жазбаға дейін, жазба және ақпараттық деп бөлген ғалым:
Д.С. Лихачев;
Ф. Энгельс;
Ю.М. Лотман;
Н.А. Бердяев;
О. Шпенглер.
|
|
Мәдениеттің символдық түсіндірмесінің авторы:
М. Вебер;
О. Шпенглер;
К. Ясперс;
А. Тойнби;
Э. Кассирер.
|
|
Мәдениеттің ойын түсіндірмесінің авторы:
М. Вебер;
О. Шпенглер;
Й. Хейзинга;
А. Тойнби;
Э. Кассирер.
|
|
Мәдениетті түсінудің құрылымдық-функционалдық тәсілінің өкілі:
М. Вебер;
Б.К. Малиновский;
К. Ясперс;
Й. Хейзинга;
Э. Кассирер.
|
|
ХХ және ХХІ ғасырлар тоғысындағы американдық ойшылдар адамзаттың болашағының мәдениеттану үлгілерін – «тарихтың соңы» тұжырымдамасын және «өркениеттер қақтығысы» тұжырымдамасын ұсынды:
К. Маркс және Ф. Энгельс;
Ф. Фукуяма және С. Хантингтон;
Д. Вико және И. Гердер;
И. Хейзинга және К. Ясперс;
О. Шпенглер және А. Тойнби.
|
|
Жергілікті (локальды) мәдениеттер тұжырымдамасының танымал теоретиктері:
К. Маркс және Ф. Энгельс;
О. Шпенглер, А. Тойнби, П. Сорокин;
Д. Вико, И. Гердер;
А. Тойнби, И. Хейзинга, К. Ясперс;
Ф.Ницше, А. Шопенгауэр.
|
|
Мәдениет туралы ғылымды белгілеу үшін «культурология» терминін алғаш рет қолдануды ұсынған ғалым:
Л. Уайт;
К. Маркс;
О. Конт;
А. Тойнби;
Й. Хёйзинга.
|
|
Табиғатты жанды организм ретінде қабылдауды білдіретін термин:
Анимизм;
Пантеизм;
Деизм;
Гилозоизм;
Фетишизм.
|
|
Мәдениеттің диалогтық түсіндірмесінің авторы:
М. Бахтин
И. Кант
Ж. Деррида
К. Поппер
М. Мид
|
|
Исламға дейін Иранда мемлекеттік мәртебеге ие болған пайғамбарлық дін:
Манихейлік;
Христиандық;
Иудаизм;
Зороастризм;
Буддизм.
|
|
Араб-мұсылман мәдениетінде өнердін қандай түрлері болған жоқ:
Сәулет өнері;
Би өнері;
Әдебиет;
Музыка және поэзия;
Кескіндеме және мүсін өнері.
|
|
Қазақтардың ата-бабаларының рухтары қалай аталады?
Тәңір;
Домалақ Ана;
Аруақ;
Аждарха;
Умай.
|
|
Қ.А. Яссауи қандай мұсылман орденінің (бағыты) өкілі?
Сунниттер;
Шииттер;
Сопылар;
Ханафиттер;
Қалам.
|
|
Үшінші Алтын адам табылған Шығыс Қазақстан облысы Зайсан ауданы аумағындағы сақ қорымы:
Шілікті;
Есік;
Ырғызбай-ата кесенесі;
Пазырық қорғандары;
Ақбауыр.
|
|
Темірланның билігі кезінде қазіргі Түркістан аумағында тұрғызылған көрнекті ғимарат:
Баба-Ата;
Ақтөбе;
Айша Бибі кесенесі;
Яссауи кесенесі;
Қорқыт Ата кесенесі.
|
|
Көне түркілердің тотемдік жануары:
Аю;
Бұғы;
Қасқыр;
Арқар;
Жолбарыс.
|
|
Әр түрлі жағдайларға байланысты екі мәдениеттің ортасында қалған адамдар тобының шекаралық жағдайын қандай термин білдіреді?
Аккультурация;
Маргиналдық;
Ассимиляция;
Диффузор;
Геноцид.
|
|
Көне түркілердегі көк аспанның бейнесі болып табылатын Құдай:
Тәңір;
Ұмай;
Жер-Су;
Аллаһ;
Зороастр.
|
|
Этногенез және пассионарлық тұжырымдамасының авторы:
В. И. Вернадский;
Л. Н. Гумилев;
В. С. Соловьев;
И. А. Бродский;
Н. А. Бердяев.
|
|
Қорқыт – бұл:
Жердің Жоғарғы Құдайы (Жер-Су);
|