Балашт ү с І п қ алие в б а л а л а р а у р у л а р ы
МЕРЗІМІНЕН БҰРЫН ЖЫНЫСТЫҚ ЖЕТІЛУ (МБЖЖ)
жүктеу/скачать 16,27 Mb. Pdf көрінісі
|
Б Түсіпқалиев Балалар ауруының пропедевтикасы
| 15.7.2. МЕРЗІМІНЕН БҰРЫН ЖЫНЫСТЫҚ ЖЕТІЛУ (МБЖЖ)
Әдетте жыныстық жетілудің басталу уақыты қыз балаларда 10-12 жас, ер балада 12- 14 жас. Егер жыныстық жетілудің алғашқы белгілері уақыттан 2 жыл ерте байқалса, онда жыныстық жетілудің жылдамдағанын көруге болады (тектік-конституциональды себептерге байланысты жылдамдауы, патологиялық жағдай деп саналмайды). Уақытынан бұрын жыныстық даму – қыз балаларда жыныстық жетілудің басталуы 8 жасқа дейін, ер балаларда 10 жасқа дейін байқалады. Уақытынан бұрын жыныстық дамуды 3 түрге бөледі: 1) Шынайы МБЖЖ – гонадотропты және жыныс гормондарының жоғары секрециясымен жүретін гипоталамо-гипофизарлы-гонадты жүйенің ерте белсенділігіне байланысты. Себебі гонадотропты гормондардың секрециясының тежелуі және күшеюі арасындағы тепе-теңдікті бұзатын ОНЖ-нің органикалық зақымдалуы (жарақат, инфекция, ісіктер). 2) Жалған МБЖЖ: - анабезінің, атабезінің немесе бүйрекүсті безінің гормональды белсенді ісіктерімен жыныстық гормондардың шамадан тыс өндірілуінің салдарынан; - бүйрекүсті безінің андрогендерінің көп өндірілуімен жүретін бүйрекүсті безі қыртысының туа пайда болған дисфункциясы. Андрогендердің көп болуы гонадолиберин және гонадотропты гормондардың кері байланыс ұстанымы бойынша секрециясын басады; - Лейдиг клеткасының тұқым қуалауға байланысты гиперплазиясы; - гонадотропинді секрециялайтын бауыр ісіктері, олар уақытынан бұрын жынстық дамуды туғызады, бірақ бұл кезде гипоталамо-гипофизарлы жүйе өзгермеген күйде қалады; 3) МБЖЖ-ң толық емес түрлері: - телархе – пролактинның өндірілуінің күшеюінен немесе эстрогендердің транзиторлы секрециясы әсерінен кеуде бездерінің оқшауланған үлкеюі; - адренархе – бүйрекүсті безі андрогендерінің белсенді секрециясына байланысты екіншілік түктенудің оқшауланған дамуы. 762 |