Бас сүйегінің жас шамалық ерекшеліктері. Бірінші жас шамалық ерекшелікке бет сүйегі мен ми сауытының қарым-қатынасын алуға болады. Мысалы, нәрестелерде бұл қарым-қатынастық 1/8-ге тең, ал ересектерде ½-ге тең. Бұл қарым-қатынастың ерекшеліктері бас сүйегінің эмбриональдық дамуы мен одан кейінгі дамуына байланысты.
Екінші негізгі ерекшелікке ұрық пен нәрестелердегі еңбектерді жатқызуға болады. Барлық еңбектерді екі топқа жіктейді:
Жұп еңбектер.
Тақ еңбектер.
Жұп еңбектер бас сүйегінің жан- жағында қос-қостан орналасады.
Сына тәрізді еңбек. Ол маңдай, төбе, сына тәрізді және
самай сүйектерінің арасында орналасқан. Туғанға дейін 2-3 айда бітелуі керек.
Еміздікше еңбек. Ол самай, төбе және шүйде сүйектерінің
арасында орналасқан. Ол да туғанға дейін 2-3 айда бітелуі керек.
Тақ еңбектер:
Кіші немесе шүйде еңбегі екі төбежәне шүйде
сүйектерінің арасында орналасқан. Туғаннан кейін 2-3 ай аралығында бітелуі керек.
Үлкен немесе алдыңғы маңдай еңбегі ромб пішіндес
маңдай және төбе сүйектерінің арасында орналасқан. Туғаннан кейін 2 жыл аралығыда бітелуі керек.
Еңбектердің маңызы:
Еңбектер бас сүйегінің бір-біріне еңбектеуіне
(жорғалауына) әсер етеді. Ол туу актысы кезінде бас сүйегінің көлемінің кішірейуіне әсер етеді, соның нәтижесінде бас сүйегі туу жолынан еш кедергісіз өтеді. Сүйектердің бір-біріне қабатталуын оппозиция деп атайды.
Традициялық жерлерге дәрі-дәрмектерді иньекциямен бере
алмаған жағдайда үлкен еңбекке береді. (мысалы ауызға, бұлшықетке, венаға бере алмағанда екі жасқа дейін беруге болады).
Ұрықтың организмінде әлі бас ішкі қысым қалыптаспаған,
сондықтан еңбектер бас ішкі қысымның реттелуіне әсер етеді. Қысымның жоғарлауында, еңбектер шығыңқы, керісінше төмендегенде еңбектер басыңқы. Соңғы факт жиі балаларда сұйықтықтың көлемінің жоғалуына байланысты (іш өткенде, құсқанда, күйік ауруы кезінде).
Егер үлкен еңбек 2 жасқа дейін бекітілмесе, онда
минеральды алмасудың бұзылғаны деп есептеуге болады. Соның салдарынан организмге фосфор мен кальций нашар сіңіріледі, ол Д- витаминінің жетіспеушілігінен. Бұл витамин организмде күннің көзіндегі ультрафиолет сәулелерінің әсерінен түзіледі. (Д-витаминінің жетіспеушілігі-рахит ауруы).
Кәрі адамдардың бас сүйегінде ауа өткізетін ұяшықтар пайда болады, олар бас сүйегін жеңілдетеді және вертикальды жазықтықта ұстауына көмектеседі.
Нәрестелердің жақтарында тістер жоқ, сондықтан альвеолярлық өсінділер жетілмеген, шайнау мускулатурасы дамымаған. Соған орай төменгі жақ бұрышы сүйір. Бұндай жағдай кәрі кісілерде де кездеседі, бірақ олардың тістері түскен, бұлшықеттердің тарту қимылы жоқ, соған байланысты олардың да төменгі жақтары сүйір келеді.Ал ересектерде мускулатура жақсы дамыған, ол сүйектерге тарту қимылымен әсер етеді, соның әсерінен төменгі жақ бұрышы тік келеді.
Нәрестелер мен кәрі кісілерде жақтарындағы альвеолярлық өсінділер нашар дамыған және де альвеолярлық шұңқырлары да жетілмеген.
Кәрі кісілердің бас сүйектері жіңішке, кальций тұздарының сүйектен жуылуы. Соның нәтижесінде сүйектер сынғыш және нәзік болады.
99 % сүйектердің арасындағы жіктер жазылып, бітіледі. Жас ұлғайған сайын оларды анықтауға қиын. Бірақта кейбір сүйектерде ортаңғы маңдай жігі сақталады, ол сүйектің шығу тегіне екі бөліктен қалыптасуына байланысты.