Бас сүйек, ми, көз жарақат кезіндегі алғашқы жәрдем және диагностикасы
Бас миының соғылуы немесе қысылуы кезінде
жүктеу/скачать 19,28 Kb.
|
stud.kz-50173
- Бұл бет үшін навигация:
- Мойын бөлігінде омыртқаны жазбау!
- Опиаттарды енгізбеу!
| Бас миының соғылуы немесе қысылуы кезінде:
1. Көктамырға жол дайындау. 2. Терминальдық жағдай туса жүрек реанимациясын жүргізу. 3. Қанайналымның декомпенсациясы кезінде: - реополиглюкин, кристаллойдтық ерітінділер көктамырға тамшылатып; - қажет жағдайда – допамин 200 мг 400 мл изотониялық натрий хлор ерітіндісін немесе барлық басқа кристаллойдтық ерітіндіні көктамырға, жылдамдықпен, АҚ 120-140 мм.с.б болғанда. 4. Есі жоқ болған жағдайда: - ауыз қуысын қарау жəне механикалық тазалау; - селлик қалпын қолдану; - тура ларингоскопияны жасау; Мойын бөлігінде омыртқаны жазбау! - омыртқаның мойын бөлігінің қалпына келуі ( қолмен жеңіл созу); - кеңірдек интубациясы (миорелаксантсыз), ӨЖЖ жүргізу – жургізбеуіне байланысты емес, миорелаксанттар (сукцинил холин хлорид – дицилин, листетон 1-2 мг/кг иньекцияны тек қана реанимация – хирургиялық дəрігерлер бригадасы жасайды). Өзіндік тыныс алу дұрыс болмағанда, өкпенің жалған вентиляциясы көрсетілген, сəл гипервентиляция режимінде (75-80 кг) салмақты науқасқа 12-14 л/мин. 5. Психомоторлық қозу жағдайында, тырысу жəне премедикация ретінде: - 0,5-1,0 мг 0,1% атропин ерітіндісін тері астына. - көктамырға пропофон 1-2 мг/кг немесе тиопентал натрий 3-5 мг/кг немесе 15-20 мг 20% натрий оксибутират ерітіндісі немесе дормикум 0,1-0,2 мг/кг. - тасымалдау кезінде тыныс алу тінін қадағалап тұру қажет. 6. Бассүйек ішілік гипертензиондық синдром кезінде: - 2-4 мг 1%фурасемид ерітіндісі (лазикс) көктамырға декомпенсирлік қан жоғалтуда жарақатты еске ала отырып лазиксті енгізуге болмайды; - өкпенің жалған гипервентиляциясы. 7. Ауру синдромы кезінде: бұлшық етке (көктамырға басу) 30 мг 1,0 кеторолок жəне 2 мг 1-2% димедрол ерітіндісі жəне 2-4 мг (200-400 мг) 0,5% трамал ерітіндісі немесе өз дозасына сəйкес наркотикалық емес анальгетик. Опиаттарды енгізбеу! 8. Бастың жарасында жəне сыртқы қан кетулерде: - жараның қырларын антисептикпен тазалау. 9. Стационарға тасымалдау, нейрохирургиялық қызметі бар жерге, ауыр жағдайда – реанимациялық бөлімге жатқызу қажет Көру ағзаларының зақымдануы – соқырлық пен мүгедектікке алып келетін басты себептердің бірі. Көз бен қосалқы ағзалардың жарақаты механикалық, термиялық, химиялық зақымдаушы факторлардан, сондай-ақ сәулелік зақымданулардан болуы мүмкін. Тесетін, кесетін, жұмыр заттардың әсері әр түрлі жарақаттар мен контузияларға соқтыруы мүмкін. Термиялык, химиялық факторлардың әсері, сондай-ақ көзге көрінетін және ультракүлгін сәулелердің ықпалынан көз ағзалары күюі мүмкін. Көз жарақаттары сипаты мен жарақат алған жағдайға байланысты жіктеледі. Әдетте өндірістік, тұрмыстық және әскери көз жарақаттары деп бөледі. Көз ағзасы жарақат алған жағдайда зардап шегуші адамды мамандандырылған офтольмологиялық клиникаға дер шағында жеткізу аса маңызды. Ол жерде наукасқа білікті медициналық жәрдем көрсетіледі. Өйткені жарақаттанған көздің тағдырын күндер емес, сағаттар шешеді. Көз алмасының ішкі қабаттарының шығып кетуі, көз ішіне қан құйылу, көз ішілік іріңді жұқпаның дамуы секілді асқынулар адамның көзден айырылуына алып келуі мүмкін. Көз ағзалары зақымданған наукастардың хирургиялық және терапиялық емін тек көз дәрігері ғана жүргізеді. Көз ұясының жарақаттануы және контузиясы көбіне бас миының зақымдануымен қатар жүреді. Сондықтан жарақатқа залалсыздандырылған таңғыш байлап, науқасты зембілге жатқызып, жедел жәрдем көлігімен аурухананың нейрохирургия немесе көз бөліміне жеткізеді. Жарақаттанған адамды ауруханаға жаяу жіберуге үзілді-кесілді тыйым салынады. Қабақ жарақаттанғанда жарақат айналасындағы теріге жасыл бриллианттың 1 пайыздық ерітіндісін жағады. Жараға залалсыздандырылған таңғыш байлап, тез арада дәрігерге жеткізеді. Жарақатты жууға, жыртылған жерлерін жұлуға болмайды. Егер қабақ бүтіндей жұлынып қалса, оны тастамай дәрігерге апару керек. Оны өз орнына тігуге болады. Қабаққа түскен бөгде зат ауыртып қана қоймай, көз жасын ағызады. Егер зат қабақтың астыңғы жағында тұрса, көзді жыпылықтатқанда және жас аққанда ол сыртқа шығып кетеді. Егер шықпаса, астыңғы қабақты сыртқа аудару керек. Бөгде затты сіріңкеге оралған, қайнаған суға малынған мақтамен, беторамал ұшымен немесе дәкемен алып тастайды. Егер бөгде зат қабақтын үстіңгі жағына түссе, оны дәрігерге барып алдыртқан дұрыс. Қабақ термиялық күйік алған жағдайда оған залалсыздандырылған таңғыш таңып, тез арада дәрігерге жеткізеді. Химиялық күйік кезінде алғашқы көмек аса маңызды: алдымен күйген қабақты мол ағын сумен жуады, күюге алып келген химиялық затты да тез арада жуып тастау маңызды. 5-10 минут жуған соң дәрігерге көріну керек. Егер күйік химиялық зат ұнтағынан немесе ұсақ бөліктерден болса, жумас бұрын оларды кұрғақ мақтамен немесе пинцетпен алып тастау керек. Бұл жағдайда қабақты жуу химиялық заттың еріп, одан әрі күйдіруіне алып келеді. Көз алмасының жарақаттары ішке енген және енбеген болып бөлінеді. Бұны тек дәрігер анықтайды. Сілеймелі қабық пен қасаң қабыктағы бөгде затты өз бетінше алуға болмайды, бұның салдарынан адам көзінен айырылуы мүмкін. Тек теріні жасыл брилианттың 1 пайыз спирттік ерітіндісімен өңдеп, көзге 30 пайыздық натрий сульфацилы ерітіндісін немесе 0,25 пайыздық левомицитин ерітіндісін тамызып, шұғыл түрде ауруханаға жеткізу керек. Көзді соғып алганда зақымның ауырлығын өз бетінше бағалау қиын. Сондықтан зардап шегушіні тез арада маман дәрігерлерге жеткізу керек. Көз термиялың күйік алған жағдайда қабақ пен көз айналасын жасыл брилианттың 1 пайыз спирттік ерітіндісімен өңдеп, көзге 30 пайыздық натрий сульфацилы ерітіндісін немесе 0,25 пайыздық левомицитин ерітіндісін тамызып, сондай-ак 1 пайыздық тетрациклин жақпамайын салып, көзді залалсыздандырылған таңғышпен таңып, шұғыл түрде ауруханаға жеткізу керек. Қабаққа қышқыл не сілті түскенде, химиялық күйік орын алады. Бұл заттар әбден жуылғанша әсерін тоқтатпайды. Сондықтан алғашқы көмекті дұрыс көрсету және дәрігерге тез арада жеткізу аса маңызды. Әсіресе сілтіден күю қауіпті. Ол тіндердің кұрамындағы бірқатар заттарды ерітіп жібереді де терең енеді. Бұнда да химиялық зат ұнтақтарын алып тастаған соң көзді жуу керек. Наукасты тез арада ауруханага жеткізу ләзім. Алайда мамандандырылған көмек тез және сапалы көрсетілсе де, химиялық күйіктер ауыр зардаптарға соқтырады. Сондықтан өндірісте және тұрмыста қышқылдармен, сілтілермен жұмыс жасағанда, міндетті түрде қорғаныш көзілдірік немесе бетперде кию керек. Сынықтың белгілері. Сынық кезіндегі алғашқы көмек. Күю сипаттамасы және күю кезіндегі алғашқы көмек. Сүйектің сынуы - ойын таcтарының жылдам, зорлық шақырылған бүтiндiктерi жартылай немесе толық бұзушылықта болғанда күрделi және ауыр бұзылулар. Сынуларды ашық (сынық айналасындағы толық терінің бүлінуі) және жабық (терінің бүлінбеуі). Сынықтың жазықтықтарына байланысты көлденең, ұзын бойына, қисық, жарқыншақ болып бөлінеді. Сыну нәтижесінде ең бірінші ауру сезіледі. Бұл белгі сынудың және сүйектің шытынауы кезінде басқа да белгілер болмаған кезде қойылған диагнозды жеңілдетеді. Сүйек сынықтарының жылжуы майып және сау шектiлiктiң салыстырмалы тексеруiнде жеңiлдеу бiлiнетiн сынуды орынның деформациясын сынуда әкелiп соғады. Деформациялар сынулардың әртүрлi оқшау бөлiктерiнде, әр түрлi олар сүйек сынықтарының жылжуын сипаттармен едәуiр дәрежеде анықталады. Шектiлiктердiң функцияны бұзылысы барлық сынуларда атап өтедi. Сүйек бойысындағы дұрыс емес қозғалыстың пайда болуы сынуды сипаттау белгiсі болып табылады. Сыну кезінде тәртіп бойынша зақымдалған шектілікпен байқалады( сау шектілікпен салыстыру жолымен анықталады). Қатынас бойынша сүйек сынықтарының жылжуында сүйек шытыры бiр-бiрiне айқындалады. Сыну кезінде алғашқы көмектiң көрсетуiнде ең маңыздысы дер кезiнде зақымдалған шектiлiкке дұрыс иммобилизация, толық тыныштықты қамту, қимылсыздығы жатады. Бұнымен: қатерлi сезiнулердi әлсiрету және жарақаттық шоктi дамытуды ықтималдықтың кiшiрейтуi; сынулардың ашық күйiнделер пайда болуды қауiп-қатер және жара инфекциясының дамытуын кiшiрейту; жұмсақ кездемелер және iшкi органдардың қосымша бұзылуларын пайда болуды қауiп-қатердiң кiшiрейтуi; сынуларды бiтiп кету үшiн қолайлы жағдайлардың жасалуына қол жетіледі. Көлiк иммобилизациясы дөңгелектер арқасында iске асады. Дөңгелектер қатты және ыңғайлы материалдардан жасалады. Әдетте алғашқы көмекті көрсету кезінде дөңгелектерді қол материалдардан – тақтадан, таяқтан жасайды. Күю – бұл жоғары температура әсерінен (жалын, ыстық бу, қайнаған су) немесе кейбір химиялық заттар (қышқыл,сілті) нәтижесінде дененің кездемесінің зақымдалуы. Күйіктің ерекше пішіні –сәулеге күю (күн, радиация, рентген). Күю 4 кезеңге бөлінеді: 1 кезең – қызару және зақымданған жердегі терінің ісуі; белгілері бірнеше күн аралығында өтеді; 2 кезең - 1 кезеңдегі көрсетілген белгілерден бөлек сұйықтықпен толтырылған көбіршіктер пайда болады; белгілері бір немесе бір жарым күнде басылады; 3-кезең - күйген беттік қабатты қаптаған, барлық терінің жансыздануы; бірнеше апта аралығында жазылады; 4 кезең - терінің жансыздануы және сүйекке дейінгі жұмсақ кездеменің зақымдануы; жазылу өте баяу жүреді. Егер жарақаттану өрт кезінде болса, онда күйген теріге құрғақ іріңдетпейтін таңғышты қояды. Күйген дерді тазалауға және көпіршіктерді жаруға тыйым салынады. Төменгі температура әсерінен адамның денесінің кейбір жеке мүшелері үсітілуі мүмкін (көбіне аяғы, қол және аяқ саусақтары, құлағы, мұрны және мойыны). Төменгі температура әсерінен пайда болған дененің кездетпелерінің бүлінулері үсу деп табылады. Осындай жағдайда үсу деңгейін 4 кезеңге бөледі. Үсік жағдайда алғашқы көмек көрсету зақымдалған терінің айналасындағы қан айналымды тез қалыпқа келтіру болып келеді, ол үшін үсіген жерге құрғақ алақанды тез үйкелеу керек. Қармен уқалауға жол берілмейді. жүктеу/скачать 19,28 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|