Бастауыш мектеп балаларының шығармашылық іс-әрекетін дамыту ерекшеліктері

2-жаттығу. 1-жаттығуда берілген сөздердің мағыналарына тағы бір назар аударып, олардың ішінде өзара ортақ белгілері бар сөздер бар не жоқ екенін анықтаңдар. Соларды топ-топқа бөліп дәптерге жазыңдар.

3-жаттығу. Төменде берілген түбір сөздерді қосымшалы сөзге айналдыр.

4-жаттығу. Түбірге жалғанған қосымшаларды тауып, жұрнақ пен жалғауды ажырат.

Батырлық, батырға, зейнеткер, ойыншық, ауылға, балалықпен, өнерпаздар.

5-жаттығу. Берілген сызбаға сай сөзді тап.

∩, ∩ ^ , ∩ ^ ¬ , ∩ ^ ¬, ∩ ¬

6-жаттығу. Сөзге қосымшаның қай түрі бірінші жалғанатынын айтып, сөздерді көшіріп жаз.

7-жаттығу. Көп нүктенің орнына түбір сөзді тауып жаз.

лық гіш лі

.... шы ...... ім ....... ші

Ға ді ден

8-жаттығу. Берілген сөздерге тиісті жұрнақтарды жалғап, түбірлес сөз жаса.

9-жаттығу. Көп нүктенің орнына берілген сөзден ортақ жұрнақты жаз.

Грамматикалық-тілдік жаттығуларды орындау барысында балалар мынадай ізденімдік-зерттеу міндеттерін шешеді:

• 
  сөз құрамына байланысты өзгерістерді бақылайды;
  
• 
  түбір сөз бен қосымшалы сөз мағынасының табиғатын тану мақсатында лексикалық талдау жасайды;
  
• 
  сөз құрамына талдау жасайды.
  

1-жаттығу. Кім шапшаң? Берілген дыбыстар әрбір мақалдың бас әріпі. Ойланып көр де , орнына қой.

1. Ө...ө...ж...

2. К...ж...о...

3. Е...а...е...ш...

4. Ы...а... – ы...

5. Ө...б...с...

6. Е...і... – а...б...

2-жаттығу. Берілген сөздерге мағынасы жуық сөздерді тауып, мағынасын түсіндіріңдер. Осы сөздерді қатыстырып сөйлем құра.

Перзент, ізетті, ірі, таяу.

3-жаттығу. Төмендегі сөздерге мағынасы қарама-қарсы сөздерді тауып жаз.

4-жаттығу. Сыныптағы ең тәртіпті және ең тәртіпсіз балаға мінездеме бер.

5-жаттығу. Мәтінді оқы. Ондағы қарамен жазылған сөздерді қосымшасыз айтып көр, сонда сөздер дұрыс байланыса ма?