Бастауыш сынып оҚушыларын дамытуда сыни ойлауды жҮзеге асыру абдиева Жан-Дана
Бастауыш сынып оқушыларында сыни ойлаудың қалыптасу деңгейлері
жүктеу/скачать 26,85 Kb.
|
1 2
- Бұл бет үшін навигация:
- Орта деңгей
- Жоғарғы деңгей
- Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Қазіргі білім беру жүйесінде кіші мектеп жасы баланың өмір сүру кезеңін шамамен алты жастан он бір жасқа дейін қамтиды. Қазіргі уақытта зерттеушілердің көпшілігі зияткерлік дамудың оңтайлы кезеңі-мектепке дейінгі және әсіресе кіші мектеп жасы екендігімен келіседі. Осы жас кезеңіндегі бала үшін тән дербес дамыту, сол немесе өзге аспектілерін интеллект. Мұндай дайындық қолайлы педагогикалық жағдайлар болған кезде жоғары нәтиже бере алатын белгілі бір физиологиялық және психологиялық алғышарттардың болуын анықтайды. Сыни тұрғыдан ойлау-бұл білім алу, талдау, бағалау, негізделген шешім қабылдау, зерттелетін мәселе бойынша өз пікірін қалыптастыру және білімді стандартты және стандартты емес жағдайда қолдану мүмкіндігі. Сыни ойлаудағы іс-әрекеттің жетекші бағыты-бұрыннан белгілі білім мен дағдыларды тарта отырып, мәселені шешудің оңтайлы жолдарын іздеу, сондай-ақ шешу үшін жетіспейтін білім мен дағдыларды іздеу [2]. Оқушылар үйренуі керек, ал мұғалім оларға көмектесуге, ақпараттың сенімділігі мен авторитаризміне күмән келтіруге, дәлелдердің логикасын тексеруге, қорытынды жасауға, теориялық білімді қолдану үшін жаңа мысалдар жасауға, шешім қабылдауға және т.б. Оқу процесінде оқушылардың дамуына қатысты американдық психолог Дж. Брунер былай деп жазады: "Біз тақырыпты кішкентай тірі кітапханаларды дүниеге келтіру үшін емес, оқушыны математикалық ойлауға, проблемаларды тарихшы сияқты қарастыруға, білім алуға қатысуға үйрету үшін оқытамыз. Таным-бұл өнім емес, процесс". Ақыл-ой тәрбиесінің органикалық бөлігі-оқушылардың қабілеттері мен шығармашылық қабілеттерін дамыту. Ең алдымен, оларда еңбекқорлық, қиындықтарды жеңудегі табандылық, ерікті көңіл, тез тапқырлық, есте сақтау және т.б. сияқты жалпы қабілеттерді дамыту қажет [3]. Баланың тез сенсорлық дамуы жас оқушының қабылдауын дамытудың жоғары деңгейіне әкеледі: көру, есту қабілеті жоғары, ол тақырыптың пішіні мен түсіне назар аударады. Бастауыш мектеп жасында, дұрыс оқытумен, синтезаторды қабылдау жүреді. Ақыл-ойды дамыту Сізге қабылданған элементтер арасында байланыс орнатуға мүмкіндік береді. Бұл қабылдаудың одан әрі дамуын ынталандырады, байқау ерекше әрекет ретінде көрінеді, байқау мінез-құлық қасиеті ретінде дамиды. Бастауыш сынып оқушыларының естелігі екі бағытта дамиды - ерікті және семантикалық. Балалар оларды қызықтыратын жарқын көрнекі құралдармен немесе суреттермен, естеліктермен және т.б. байланысты ойын түрінде ұсынылған оқу материалын еріксіз есте сақтайды. Жыл сайынғы оқыту көбінесе еркін жадқа негізделген. Сабақта мұғалімнің үлкен жұмысы баланың ақыл-ой белсенділігін бақылау қабілетін дамыту. Нәтижесінде қиял барған сайын басқарылатын процеске айналады және оның бейнелері оқу іс-әрекетінің мазмұны алдына қойған міндеттерге сәйкес пайда болады. Шығармашылық қиялды дамыту үшін алғышарттар жасалады [4]. Мұғалім топтық ойындармен, қызығушылығымен, шығармашылық іс-әрекеттің барлық түрлеріне өздігінен пайда болатын қызығушылығымен ынталандырылатын оқушының өзін-өзі ұйымдастыру және өзін-өзі тәрбиелеу мүмкіндіктерін назардан тыс қалдырмауы керек. Сыни тұрғыдан ойлау-жүргізілген талдау негізінде ақпаратты талдауға, қорытынды жасауға және шешім қабылдауға, сондай-ақ өз пікірін қалыптастыруға және өз ұстанымын қорғауға мүмкіндік беретін XXI ғасырдың негізгі дағдыларының бірі. Қазіргі әлемде біз ақпаратпен қоршалғанбыз, ол әртүрлі көздерден келеді және қайта ойластыруды және сенімділікті тексеруді қажет етеді. Сыни ойлаудың арқасында біз сәйкессіздіктер мен қарама-қайшылықтарды көреміз, дұрыс емес мәліметтерді алып тастап, фактілерді түсіндіруден ажырата аламыз. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: 1. Бөрібекова Ф.Б., Жанатбекова Н.Ж. Қазіргі заманғы педагогикалық технологиялар: Оқулық. – Алматы: 2014. – 360 б. 2. Бутенко А.В., Ходос Е.А. Критическое мышление: метод, теория, практика: учеб.-метод. пос. – М.: МИРОС, 2002. – 176 с. 3. Выготский Л.С. Развитие высших психических функций/ Л.С.Выготский. – М.: 2000. – 380 с. 4. Әлімов А.Қ. Интербелсенді оқу әдісін мектепте қолдану. Оқу құралы /А.Қ.Әлімов. Асхат Қамзаұлы. –Астана: «Назарбаев зияткерлік мектептері» ДББҰ Педагогикалық шеберлік орталығы,2014. -188б. жүктеу/скачать 26,85 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2