4. Төменде берілген сөздермен жақынырақ танысуды ұсынамыз. а) Мына сөздер қандай сұрақтарға жауап береді? Еңбек, еңбектену, қиын, қиындық, жұмыс, жұмысшы. б) Мына сөздер қандай сөзден жасалған? оқыған, оқытушы, оқушы, оқулық. в) Қай сөз процесс мағынасын, қай сөз іс - әрекет мағынасын білдіреді? басылым, зерттеу, қолдану, ашылу, алу, оқу, жасау, ойлап табу. 5. Ғылыми мәтінде қандай сөз тіркестерін кездестіре аласыз? Нені оқу? (
мақаланы оқу )
баяндама оқу –
___________________________________________________ .
лазерді табу (
ашу ) –
лазердің ашылуы транзистрді ойлап табу –
___________________________________________________ .
мәселелерді зерттеу –
___________________________________________________ .
генетиканы зерттеу –
генетиканың зерттелуі химияны зерттеу –
___________________________________________________ .
алфавитті ойлап табу (
әліпбиді ) –
___________________________________________________ .
кім? – ғалым; ғалымның жаңалығы; ғалымның ойлап тапқаны, ғалымның зерттеулері;
Әлкей Марғұлан зерттеген – Әлкей Марғұлан зерттеулері; Капица зерттеген –
Капица зерттеулері ;
Қазақ физиктері зерттеген – қазақ физиктерінің
___________________________________________________ ..
Қазақ физиктері ойлап тапқан – қазақ физиктерінің ойлап тапқан
_______________________________________________ .
Американдық дәрігерлер ойлап тапқан – американдық дәрігерлердің ойлап тапқан
___________________ ________________________________ .
– ХХ ғасырда ашылған қандай ғылыми жаңалықтар ХХІ ғасырда жұмыс істейді, қолданылады?
– Мұндай жаңалықтар көп. Егер физикаға қатысты айтатын болсақ, үшеуін атауға болады:
атом ядросы саласына қатысты жаңалықтар, транзистрға қатысты жаңалықтар, лазердің
ашылуы.
ХХІ ғасырда адамзаттың атом энергиясын қолданатынына, лазерді кең тұрғыда
пайдаланатынына сенімдімін.
– Бірақ ХХІ ғасырдың ақпараттық технология мен телекоммуникация ғасыры болатынына
биология мен генетика келіспейді.
– Қазіргі кезде генетика және ген технологиясы мәселелерін зерттеу белсенді жүріп
жатыр. Бірақ оларды тек ХХІ ғасырдың екінші жартысында пайдалануы мүмкін. Ақпараттық
технологияны қолдану қоғамның әлеуметтік құрылымын өзгертті. Адамзаттың үлкен бөлігі
бүгіндері интеллектуалдық еңбекпен айналысады.
