Бекишев Қ., Танабаева Б. А. Шығарылған химия есептері

131 
Фосфор (V) қышқылдарын бір-бірінен ажырату жолдары 
+AgNO
3 
+белок 
HPO
3
AgPO
3
↓, ақ 
жиырылады 
H
4
P
2
O
7
Ag
4
P
2
O
7
↓, ақ 
- 
H
3
PO
4
AgPO
4
↓, сары 
- 
6
. Фосфор қышқылының ерітіндісіне натрий гидроксиді ерітіндісінің 
артық мөлшерін құйғанда қандай заттар қандай ретте алынады? Бұл 
заттарды атаңыздар. Жүретін реакцияларды молекулалық және иондық 
теңдеулермен бейнелеңіздер. 
Шешуі: 
ν(H
3
РО
4
) :ν(NaOH) 
Реакция теңдеуі 
Түзілген тұздың 
атауы 
1:1 
H
3
PO
4
+ NaOH = NaH
2
PO
4 
+ H
2
O 
дигидрофосфат 
1:2 
H
3
PO
4
+ 2NaOH = Na
2
HPO
4 
+ H
2
O 
гидрофосфат 
1:3 
H
3
PO
4
+ 3NaOH = Na
3
PO
4 
+ H
2
O 
(орто-) фосфат 
7
. Натрий дигидрофосфатының, гидрофосфатының және фосфатының 
гидролиздену реакциясының молекулалық және қысқартылған иондық 
теңдеулерін жазыңыздар. Көрсетілген тұздардың ерітінділерінің ортасы 
қандай? Бұл ерітінділерде лакмус және фенолфталеин индикаторлары 
қандай түске боялады? Нақты жауап беріңіздер. 
Шешуі: 
Саты 
Гидролиздену реакциясының қысқаша 
иондық және молекулалық теңдеулері 
Орта 
(0,1 М) 
1 
PO
4
3-
+ НOH = HPO
4
2- 
+ OH
- 
Na
3
PO
4
+ НOH = Na
2
HPO
4
+ NaOH
Сілтілік 
рН =12,1 
2 
HPO
4
2-
+ НOH = H
2
PO
4
- 
+ OH
- 
Na
2
HPO
4
+ НOH = NaH
2
PO
4
+ NaOH 
сілтілік
рН = 8,9 
3 
H
2
PO
4
-
+ НOH = H
3
PO
4
+ OH
-
NaH
2
PO
4
+ НOH = H
3
PO
4
+ NaOH 
сілтілік
рН = 6,4 
Ескерту: Гидрофосфаттар мен дигидрофосфаттар ерітінділерінің 
гидролизі кезінде олармен қосарласы қышқыл қалдықтарының 
диссоциациялану процесстері жүреді. Соның әсерінен ортаның 
сілітілігі кемиді, тіпті қышқылдыққа ауысады.
(Әдебиет: Глинка Н.Л. Общая химия.- Л.: Химия, 1979.- С.421) 
Практикада кең тараған кейбір қышқылдық негіздік индикаторлардың 
әртүрлі ортадағы түстері. 
Индикатор

жүктеу/скачать 2,05 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: