Билет №1 Экономикалық теория пәні, әдісі мен зерттеу мақсаттары
жүктеу/скачать 146,34 Kb.
|
34-билет
1*Салықтардың экономикалық мәні, қызметтері, элементтері. Лаффер қисығы Жауабы. Нарықтық экономиканыреттеудің ең тиімдінысанысалықтарболыптабылады. Салық – заңмен белгіленгентәртіппеншарттарғасәйкесжеке және заңдытұлғалардыңбюджеткетөлейтінміндеттітөлемдері. Салық салу табыстыреттеу мен мемлекеттіңқаржыларынтолықтырутәсілі. Мемлекеттетүсетінсалықтардың және басқа да төлемдердіңжиынтығы және олардыңқұрылуыныңформалары мен әдістерініңжиынтығысалықжүйесі деп аталады.Салыққызметтері:- Фискальды (тіркелген) немесежұмылдыруқызметі. Салықтүсіміарқылыалынатынқаражаттармемлекеттіңсаяси-шаруашылыққызметінатқарудыңқаржынегізіболыптабылады.- Бөлуқызметі. Салықмеханизміарқылымемлекеттікбюджеткежалпыұлттықөнімнің көп бөлігінжұмылдыруғаболады.Реттеушіқызметі, мемлекетсалықтыңкөмегімен тұтыну және қорлану арасындағыпропорцияныреттейді.Ынталандыруқызметі, мемлекетөндіріспентехникалықпрогрестідамытуүшінәртүрліынталандырушараларынжүзегеасырады.Бақылап-есептеуқызметі, мұндакәсіпорын мен тұрғындартоптарының, қаржы қоры көлемініңтабысынесептеудіжүзегеасырады.Лафферқисығысалықмөлшеріменкеліптүсетінсалықкөлемініңарасындағыбайланыстыкөрсететінқисығы. Корпорациялардыңтабыстарынасалықмөлшерініңтым көп өсуіолардыңкапиталдықсалымдаржасауғаынтасынжоққашығарады, экономикалықөсудітөмендетеді. Соның нәтижесіндемемлекетбюджетініңтүсіміазаяды. Осы қисықкөмегіменкеліптүсетінсалықкөлемдерініңсомасының ең жоғарыдеңгейдеболатынсалықмөлшерінанықтауғаболады. Артур Лафферойыбойынша, табыссалығы 50% - дан асқандафирмалар мен адамдардыңіскерлікбелсенділігітөмендейді. 2*Мемлекеттің әлеуметтік саясаты. Лоренц қисығы, Несиенің мәні мен формалары. Жауабы:Қазақстандағы банк жүйесі Әлеуметтіксаясат – бұл барлықазаматтардыңжан-жақтыдамуы, тұрмысжағдайы, әл ауқатынжоғарыдеңгейдеқамтамасызетугебағытталғанэкономиканымемлекеттікреттеудіңмаңыздыбағыттарыныңбіріболыптабылады. Лоренц қисығы – бұл қоғамдатабыстаререкшелігініңмаңызды индикаторы ретіндетабыстардыбөлудегітеңсіздердісипаттайтынграфикалықкөрініс.Қазақстан РеспубликасыПрезидентінің «Банктер және банктеріс- әрекеттерітуралы» Жарлығыбойынша Қазақстанда банк жүйесіекідәрежеденқұралады: - І дәрежеде – Қазақстан РеспубликасыныңҰлттықбанкі; - ІІдәрежеде-мемлекеттік,коммерциялық,бірлескенжәнешетелдік банктер.
Несиедегенімізнесиекапиталыныңқозғалысыжүзегеасырылатыннегіздеріндемерзімділік, қайтарымдылық және ақылылық.Несиеформалары1. Коммерциялықнесие..2. Банктікнесие – ұсынылғаннесие-қаржымекемелерінің (банктердің, қорлардың, ассоциациялардың) кез-келгеншаруашылықсубъектілеріне (жекекәсіпкерлерге, кәсіпорындарға, ұйымдарға және т. б.) түріндегіақшалайнесие. 3. Межхозяйственный ақша кредит ұсынылады4. Тұтыну несиесі. 5. Ипотекалықнесие. 6.Мемл. Несие. 7. Халықаралықнесие 3*кестеге сүйене отырып сұраныстың нарықтық көлемін тап және А, В,С тұтынушыларына жеке сұраныс қисығын, нарықтық сұраныс қисығын сал.
35-билет
1*Инфляция: мәні, пайда болу себептері, түрлері, әлеуметтік-экономикалық салдарлары. Филлипс қисық сызығы. Жауабы Инфляцияға қарсы саясат Инфляция – қағаз ақшаныңқұнсыздануынабайланыстыболатынәлеуметтік-экономикалыққұбылыстаржиынтығы, басқашаайтқанда, айналымдағыақшамассасының нақты ұсынылғантауарсанынанартыпкетуі. Соның нәтижесіндетауарларменқамтамасызетілмегенақшаның пайдаболуыинфляцияныбілдіреді. Инфляцияныңбірнешетүрі бар: - Ашық инфляция еркін баға құрылымыэкономикасына тән және тауар мен қызметкөрсетугеүнемібағаныңөсуінбайқатады. Егермакроэкономикалықтепе-теңдіксұранысжағынақарайбұзылса және тұрақты бағаныңөсуіменбайқалса, ондабұныашық инфляция дейміз. - Басылыңқы (жасырын) инфляция – бағаныреттейтін экономикаға тән, яғни жалпымемлекеттіңбағаныбақылауыменжүзегеасатын инфляция. Инфляция кешендісебептердентуындайды, олардың ең маңыздысымыналарболыптабылады:- Мемлекеттікбюджеттіңтапшылығы, яғни шығындардыңтүсімдерденасыпжатуы. Егермемлекетмұндайтапшылықтыақшаэмиссиясыарқылыжоятынболса, айналымдағыақшакөлемімолаяды.- Тауарлар мен қызметөндірукөлемініңқысқаруы, тауартапшылығы. Инфляцияныңэкономикалық және әлеуметтікзардаптары:1. Елдіңұлттықтабысы мен байлығықоғамныңәртүрлітоптарыныңарасындақайтабөліскетүседі.2.Инфляцияныңжоғарықарқынменөсуі ұзақ мерзімгежоспаржасаудықиынжолғақояды, кәсіпкерлердіңтәуекелінөсіреді.3. Қоғамныңсаяси тұрақтылығы бұзылады, әлеуметтікшиеленісті күшейте түседі.4. Ұлттықтауарлардыңбәсекеқабілеттілігітөмендейді, экспорт азаяды, жұмыссыздықөседі.5. Шетелдің тұрақты валютасынасұранысөседі, олкапиталдыңшетелгеауысуынаәкеледі. Инфляцияға қарсысаясатдеген бұл инфляциянытөмендетугебағытталғанмемлекеттікреттеуқұралдарыныңжиынтығы. Филлипс қисықсызығыэкономикадағыжұмыссыздықпен инфляция деңгейініңөзараөзгеруінкөрсетеді. Халықтың жұмысбастылығықаншалықтыжоғарыболса, соншалықтыолардыңтабысыжоғарыболатындықтанжұмыссыздықтыңазаюықұнсызданудыңөсуінеәкеліп соғады. Себебітабысжиынтықсұраныстыңартуынасебебіболады. 2*Циклдік толқулардың мәні мен себептері, фазалары мен түрлері. Жауабы Экономикалық (іскерлік) цикл – бұл макроэкономикалықтұрақсыздықтыңбелгісіретінде нақты ЖІӨ-ніңэкономикалықбелсенділікдеңгейініңүнемітолқып және ауытқыпотыруы. Немесе, экономикалықдамудыңжоғарылаукезеңдерініңқұлдыраукезеңдері-менауысыпотыруын, сондай-ақ, экономиканыңбірфазаданекіншібір фазаға өту аралығын (құлдырауфазасынанкелесібірқұлдырауфазасынадейінгіаралық) айтамыз.Экономикалықциклдіңфазалары: а) құлдырау (төмендеу, рецессия) фазасыэкономикалық даму параметр-лерініңтезнашарлауыменсипатталады: өндіріскөлемініңтезқысқаруы, табыстардыңтезқысқаруы, жұмысбастылықтыңқысқаруы, инвестициялардыңқысқаруы, бағалардыңқұлауы, өндір-гішкүштердіңбіртіндепбұзылуы (өндірістікқуаттардыңістеншығуы, жұмыссыздықтыңөсуі, жаппайбанкроттық, негізгікапитал-дыңқұнсыздануы); ә) тоқырау (түп, стагнация) фазасықұлдыраудың ең төменгінүктесіретіндесипатталады: жаппайжұмыссыздық, жалақының ең төменгідеңгейі, пайызмөлшерлемесінің ең төменгідеңгейі, тауарлыққорлардыңқысқаруы, өндірістіңтұрыпқалуы, бағалартөмендеуініңтоқтатылуы; б) жандану (тірілу), немесеқалпынакелуфазасынегізгікапиталдыңжаппайжаңартылуы, жұмыссыдықтыңқысқаруы, жалақыныңөсуі, бағалардыңөсуі, пайызмөлшерлемелерініңөсуі, тұтыну заттарынадегенсұраныстыңартуы сияқты көрсеткіштерменсипатталады; в) өрлеу (шың) фазасыэкономикалық өсу қарқыныныңжоғарылауы, өндіріскөлемініңайтарлықтайұлғаюы, инвестиция-лардыңартуы, бағалы қағаздарбағамдарыныңөсуі, пайданың, жалақының, бағалардың, пайызмөлшерлемелерініңартуы сияқты көрсеткіштерменсипатталады.
Мемлекеттік шығындар (G) = 1600 Мемлекеттік трансферттер (TR) = 200 Мемлекеттік қарыз бойынша %-ды төлеу (N) = 200 Салықтар (Т) = 1900 Табу керек:Мемлекеттік жинақтар; Шешімі: Жеке қор жинақтары мына формула арқылы есептеледі: Sp =(Y + TR + N-T)-C Y = C + I + G Y = 4600 +1400 +1600 = 7600 Sp = (7600 + 200 + 200 -1900) - 4600 = 1500. 36-билет
1*Ұлттық шоттар жүйесіндегі негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер және оларды есептеу әдістері. Жауабы Макроэкономика-тұрақты экономикалықөсуді, ресурстардыңтолығыменқамтылуын, инфляция деңгейінминимизациялау және төлембалансының тепе - теңдігінқамтамасызетутұрғысынанэкономиканыбірлікретіндезерттейді. Мемлекетөзініңэкономикалықжағдайына экономикалықсаясатарқылы әсер етеді.Жекетабыс ЖТ халықтың жекетұтынуынатүсетінақшаныңсанын және осы жағдайдың ҰТ-тың қозғалысындаорыналатынқайтабөлупроцестерінкөрсетеді. Жекетабыстыесептегенде ҰТ-тан корпорациялардыңпайдасынасалынатынсалықтар, олардыңбөлінбей қалған пайдасы, әлеуметтіксақтандыружарналарыныңкөлеміалыныптасталады, трансферттіктөлемдерқосылады:ЖТ = ҰТ – С+Т,мұнда, С - корпорациялардыңпайдасынасалынатынсалықтар,бөлінбей қалған пайдасы, әлеуметтіксақтандыружарналарыныңкөлемі;Т - трансферттіктөлемдер.ЖҰӨ-діесептеудіңекіәдісі бар: «шығындарбойынша», «табысбойынша».Шығындарбойынша:ЖҰӨ = С+G+І+Х,мұндағы, С – жеке тұтынушығындары; G – мемлекеттіңсатыпалуы;І – жалпыинвестициялар, Х – таза экспорт. Табыстарбойынша:ЖҰӨ =W+R+I+P,мұндағы, W - жалдамалыжұмысшыныңжалақысы; R – ренталықтөлемдер; I – жинақкапиталыныңпайызы (%); P - фирма мен корпорацияныңпайдасы. Таза ұлттықөнім ТҰӨ бұл қолдануданшығарылғанжабдықтардыңорнытолтырылғаннанкейін тұтыну үшін қалған түпкіөнімдер менқызметтердіңсомасы. Келесі формула бойыншаесептеледі:ТҰӨ = ЖҰӨ - А,мұнда, А – амортизациялықжарнаныңсомасы.жанамасалықтыңкөлеміұлттықтабысты ҰТ есептегендеТҰӨ-ніңақшалайкөлеміненалынады:ҰТ = ТҰӨ - ж.с., мұнда, ж.с. – жанамасалықтар. 2*Атаулы және нақты жалпы ішкі өнім. Бағалар индексі Жауабы Экономикалықтеориядажалпыұлттықөнім Ж.Ұ.Ө. номиналды және нақты түргебөлінеді. Жалпыұлттықөнімдіағымдағы нарықтық бағаменесептегенде, бұл оның номинальдытүрінсипаттайды. Бұл көрсеткіштің нақты түрінанықтауүшінноминалдыжалпыұлттықөнімді Ж.Ұ.Ө.-ді инфляция ықпалынанарылтуарқылы, яғни баға индексінқолдануарқылыесептеуменанықталады.Нақты ЖҰӨ = номинальды ЖҰӨ/ баға индексіНоминальдыжалпыұлттықөнімнің нақты жалпыұлттықөнімгеқатынасынжалпыұлттықөкілінің дефляторы деп атайды.ЖҰӨ дефляторы =номинальды ЖҰӨ/ нақты ЖҰӨ 3*Берілген Qd = 20 - 2Р, Qs = 14 + 4Р онда Р - баға, Qd –сұраныс көлемі, Qs-ұсыныс көлемі.Табу керек тауардың тепе-тең өндіріс көлемімен, бағасы қаншаға тең? жүктеу/скачать 146,34 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||