Бақылау
|
Жаңа аспектілер
|
Бақылау әрекеттерінің түрлері
|
Мектептің білім беру ішкіжүйесі
|
мектептің бәсекеге қабілеттілігін оның білім беру қызметтерінің жиынтығы мен сапасы осы қызметтердің әлеуметтік тапсырысына қаншалықты сәйкес келетіндігімен байланыстыру;
ашық жүйе ретінде мектептің мүмкіндіктерін білім берудің белгілі бір мазмұнын сыртқы ортаның мүмкіндіктері мен шектеулерімен байланыстыру;
мектеп жұмысының тиімділігін біртұтас организм ретінде ондағы барлық процестер қаншалықты сәйкес келетіндігімен байланыстыру.
|
бақылау стандарттарын әзірлеу (мектеп түлегінің моделі, білім беру процестері нәтижелерінің моделі, әлеуметтік тапсырыс моделі, мектептің жұмыс істеу және даму жоспары және т.б.);
мектептің білім беру кіші жүйесінің жағдайын диагностикалау;
осы кіші жүйенің жай-күйін бақылау стандарттарына сәйкестігі тұрғысынан бағалау; анықталған сәйкессіздіктердің себептерін талдау және оларды еңсеру жолдарын іздеу;
мектептің білім беру кіші жүйесін түзету бағыттары туралы немесе бақылау стандарттарын нақтылау қажеттілігі туралы шешім қабылдау;
шешімнің орындалуын ұйымдастыру (түзету жұмыстарын ұйымдастыру);
шешімнің орындалуын тексеру.
|
Кадрлармен жұмыс
|
мектеп жұмысының тиімділігін гуманитарлық жүйе ретінде оның қызметкерлері өздерінің кәсіби шеберліктерін арттыруға қаншалықты мүдделі болатындығымен байланыстыру;
кадрларды оңтайлы орналастыру механизмі ретінде мектеп жұмысының тиімділігін байланыстыру.
|
бақылау стандарттарын әзірлеу (мектеп қызметкерлерін аттестаттау үшін ҚР БҒМ ұсынған біліктілік сипаттамаларының тізбесін толықтыратын мектептің әртүрлі бөлімшелері қызметкерлерінің кәсіби біліктілік деңгейіне, жеке қасиеттеріне, денсаулық жағдайына қойылатын талаптар);
мектеп қызметкерлерін аттестаттау;
мектеп жұмысшыларының денсаулық жағдайын диагностикалау;
мектеп қызметкерлерінің кәсіби дайындығы, жеке қасиеттері, денсаулық жағдайы деңгейінің бақылау стандарттарына сәйкестік дәрежесін бағалау; анықталған сәйкессіздіктердің себептерін талдау және оларды жеңудің жолдарын іздеу;
жұмыс бағыттары бойынша шешімдер қабылдау (әдістемелік, психологиялық, медициналық және т.б. қызметтер), персоналмен жұмыс жағдайын түзету немесе таңдалған бақылау стандарттарын өзгерту;
түзету жұмыстарын ұйымдастыру;
орындалуын тексеру.
|
Оқушылар контингентімен жұмыс
|
барлық оқушыларды білім беру процесінің бірдей нәтижелеріне жетелеуге ұмтылудан бас тарту;
мектептегі оқу процесін жобалау мен ұйымдастыруда әр баланың жеке ерекшеліктерін ескеруді және сәйкесінше олардың оқу мүмкіндіктеріне сәйкес нәтижелер алуды қамтамасыз етуге деген ұмтылыс;
жас және уақыт кезеңдерін есепке алу, бірнеше арнайы себептер бойынша балаларды тексеру, диагностикалау және түзету оңтайлы болып табылады;
балаларды медициналық-психологиялық-дефектологиялық тексеру кезінде толық еріктілікке бағдарлау.
|
бақылау стандарттарын әзірлеу (білім берудің әрбір деңгейінде мектеп жұмыс істейтін оқушылар контингентіне қойылатын талаптар; білім беру даярлығының деңгейі, психофизиологиялық ерекшеліктері, қабілеттері мен бейімділігі; өздері таңдаған білім беру мазмұнын қандай да бір күрделілік деңгейінде меңгергісі келетін оқушыларға қойылатын талаптар және т.б.);
оқушылардың оқу мүмкіндіктерін диагностикалау;
оқушыларды аттестаттау (білім беру дайындығының деңгейін бағалау);
балалардың психофизиологиялық жағдайын диагностикалау;
өтемдік оқытуды қажет ететін балаларды диагностикалау;
мектеп оқушыларында жиі кездесетін ауруларды ерте диагностикалау және ерте алдын-алу;
әлеуметтік педагогикалық қолдауды қажет ететін балаларды диагностикалау және анықтау;
жұмыс бағыттары бойынша шешімдер қабылдау (мектептің білім беру, медициналық, сыныптан тыс, дефектологиялық, психологиялық кіші жүйелері), оқушылардың контингентімен жұмыс істеудің қалыптасқан жағдайын түзету;
түзету жұмыстарын ұйымдастыру;
нәтижелілікті тексеру.
|
Қаржы-шаруашылық және экономикалық қызмет
|
мектептің әлеуметтік-мәдени сала бөлімдерін басқарудың жаңа жағдайларына ауыстыру арқылы пайда болған және осы стандарттарды анықтаудың заманауи тәртібімен туындаған бюджеттік қаржыландыру стандарттарына әсер ету мүмкіндіктерін ескеру (осы стандарттарды есептеудің бекітілген немесе ең болмағанда ұсынылған әдістемесінің болмауы тараптардың әрқайсысына өз мақсаттарына жетуге мүмкіндік береді);
мектептерде пайда болған бюджеттен тыс қаражатты тарту мүмкіндігін есепке алу;
мектептерде пайда болған жеке қаржыландыру көздерінің, атап айтқанда, қосымша білім беру қызметтері мен кәсіпкерлік қызмет саласында болу мүмкіндігін есепке алу.
|
мектепте болатын барлық процестердің қажеттіліктерін ресурстар мен жағдайлар бойынша есептеу және осы қажеттілікті мектеп бюджеті мен оның кіші жүйелерінің бюджеттерінде көрсету (бюджет бақылау стандарты ретінде әрекет етеді);
мектепке қатысты сыртқы білім беруді дамыту қорларымен жасалған шарттарда ескерілетін, осы жобаларды қажетті шарттармен және ресурстармен қамтамасыз етуді жүзеге асыратын инновациялық жобалардың құнын есептеуді жүзеге асыру (бұл есептер, сондай-ақ, бақылау стандарттары болып табылады);
мектептің жағдаймен және ресурстармен қамтамасыз етілуінің бақылау стандарттарына сәйкестік дәрежесін бағалау; анықталған сәйкессіздіктердің себептерін талдау және оларды еңсеру жолдарын іздеу;
қажетті жұмысты ұйымдастыру және оның орындалуын тексеру.
|
Материалдық-техникалық қызмет
|
мектептің материалдық-техникалық базасының, оның дидактикалық құралдарының оқушылардың және мектеп қызметкерлерінің денсаулық жағдайына әсер етуінің қолайсыз факторларын жоюға және қолдауға бағытталған
|
бақылау стандарттарын әзірлеу (мектеп үй-жайларын орналастыру кестелері, оқу процесінің ерекшеліктерін, дәстүрлі гигиеналық тәсіл талаптарын ескере отырып, мектептің жабдықтары мен оқу бөлмелеріне қойылатын талаптар, дұрыс таңдалумен байланысты эргономикалық толықтырылған) мектеп үй-жайларын және дидактикалық құралдарды жобалау);
мектеп үй-жайлары мен оқу-әдістемелік кешендердің әзірленген бақылау стандарттарына сәйкестік дәрежесін бағалау, анықталған сәйкессіздіктердің себептерін талдау және оларды жою жолдарын іздеу;
жұмыс бағыттары бойынша шешімдер қабылдау, мектептегі материалдық-экономикалық қызметтің жағдайын түзету (мектеп үй-жайларының интерьерін, олардағы жылу, жарық, ауа режимін өзгерту, жаңа аудандарды пайдалануға беру және т.б.);
қабылданған шешімдердің орындалуын ұйымдастыру және олардың орындалуын тексеру.
|
Мектептің сыртқы байланыстары
|
мектептің өзінде бар идеяларды дербес жүзеге асыру мүмкіндіктерінің шектелуі (кадрлық, ғылыми-әдістемелік, ақпараттық және т.б.) туралы түсінік;
мектептен тыс ортада серіктес таңдауға деген сыни қатынасқа бағдарлау.
|
бақылау стандарттарын әзірлеу (бұлар қазіргі кезде мектеп үшін сыртқы ортаның жеке тұлғаларымен және ұйымдарымен қажетті шығармашылық байланыстардың мазмұнын, талап етілетін біліктілік деңгейі мен болашақ серіктестердің кәсіби мамандануын, мектепке көрсетілетін қызметтердің рұқсат етілген құнын қамтиды);
қолданыстағы сыртқы байланыстар мен бақылау стандарттарының күйінің сәйкестік дәрежесін бағалау, анықталған сәйкессіздіктерді талдау және оларды жою жолдарын іздеу;
мектептің сыртқы байланыстарының жағдайын түзету (олардың кеңеюі немесе тарылуы, бағыттың өзгеруі, қатынастардың сипаты және т.б.) жұмыс бағыттары бойынша шешімдер қабылдау;
қабылданған шешімдердің орындалуын ұйымдастыру және олардың орындалуын тексеру.
|
