ТСҚ – АСҚ графасына тақырып бойынша сөз санын және сызықшадан кейін пән бойынша сөз санын өсу ретімен белгілеңдер. Мысалы: 38 – 76 (тақырып бойынша 38 сөз және
№
|
Есептер
|
Жауабы
|
1
|
5 бет қағазда 40 марка жапсырылған. Осындай 3 бет қағазда неше марка жапсырылған?
|
Х:3=40:5
Х:3=8
Х=8∙3
Х=24
|
2
|
Мотоциклші 240 км жолды 3 сағатта өтті. Мотоциклшінің жылдамдығы қандай?
|
Х∙3=240
Х=240:3
Х=80
|
3
|
Кеме 340 км жолды 5 сағатта жүзіп өтті. Кеме жылдамдығын тап.
|
Х∙5=340
Х=340:5
Х=68
|
4
|
Тұрақта 534 машина тұр, ал екінші тұрақта 53-і артық.Екі тұрақтағы барлығы қанша машина ?
|
Х-53=534
Х=534+587
Х=1121
|
5
|
Вагоннан әрқайсысы 25кг-дық 453қап ұн алынды. Сонда вагонда әлі 521қап ұн қалды.Вагонда қанша кг ұн болған?
|
Х-25∙453=521
Х-11325=521
Х=11325+521
Х=11846
|
6
|
Қоймадан дүкенге 1234 тігін машинасы жөнелтілді. Сонда қоймада әлі 5қатартігін машинасы қалды.Әр қатарда 352 тігін машина.
Қоймада алдын ала неше тігін машинасы болған?
|
Х-1234=352∙5
Х-1234=1760
Х=1234+1760
Х=2994
|
7
|
Бақшаға бірнеше көшет алма ағашы және 45 көшеттен 15қатар алмұрт отырғызылды. Барлығы 5432 көшет отырғызылса , алма көшеті қанша болған?
|
Х+45∙15=5432
Х+675=5432
Х=5432-675
Х=4757
|
8
|
Дүкенде 1250кг печенье болған.Біраз бөлігін сатқаннан кейін дүкенде 235 кг печенье қалды.Қаншасы сатылды?
|
1250-Х=235
Х=1250-235
Х=1015
|
9
|
Бір күнде ондаған кг алма жинап алды. Оның 3443 кг-н сатып жібергендеәлі 540 кг-ы қалды. Барлығы қанша кг алма жинап алынған еді ?
|
Х-3443=540
Х=3443+540
Х=3983
|
10
|
Периметрі 300 м болатын тең қабырғалы үшбұрыштың қабырғасының ұзындығын тап.
|
Х∙3=300
Х=300:3
Х=100
|
11
|
32-литрлік ыдысқа 4 шелек су құйғанда толды. Шелекке қанша су сияды?
|
Х∙4=32
Х=32:4
Х=8
|
12
|
102 литр сүтті тең бөліп құю үшін алдымен 30 шөлмек, соңынан тағы 4 осындай шөлмек әкелінді . Әр шөлмектің сиымдылығын тап.
|
(30+4)∙Х=102
34∙Х=102
Х=102:34
Х=3
|
13
|
Шаршының периметрі 512 см.Шаршы қабырғасын тап.
|
Х∙4=512
Х=512:4
Х=128
|
14
|
Дәулет бір сан ойлады. Егер 5404 санын осы санға бөлсе, бөлінгіш 4-ке тең болады.Дәулет қандай сан ойлаған?
|
5404:Х=4
Х=5404:4
Х=1351
|
15
|
45-литрлік ыдысқа шелекпен 5 рет су құйғанда ыдыс толды.Шелекке қанша су сияды ?
|
Х∙5=45
Х=45:5
Х=9
|
16
|
Шаршы пішінді спорт алаңының периметрі 1400 м.Бір жағының ұзындығын тап.
|
Х∙4=1400
Х=1400:4
Х=350
|
17
|
Азамат бір сан ойлап оны 3 еселенді. Сонда пайда болған сан 123 пен 111 сандарының қосындысына тең болады. Азаматқандай сан ойлаған?
|
Х∙3=123+111
Х∙3=234
Х=234:3
Х=78
|
18
|
1404 литржанар майды тең бөліп құю үшін алдымен сиымдылығы бірдей 14 ыдыс, соңынан тағы осындай 12 ыдыс алғызылды. Әр ыдыстың сиымдылығын тап.
|
(14+12)∙Х=1404
26∙Х=1404
Х=1404:26
Х=54
|
19
|
Периметрі 210 см, ұзындығы15 см тік төртбұрыштың енін тап.
|
(Х+15)∙2=210
(Х+15)=210:2
Х+15=105
Х=105-15 Х=90
|
20
|
Тіктөртбұрыш қабырғаларның қосындысы 324 см, ені 41 см.Ұзындығын тап.
|
(Х+41)∙2=324
(Х+41)=324:2
Х+41=162
Х=162-41
Х=121
|
№
|
Есептер
|
Жауабы
|
1
|
Мектепке біраз көшет әкелінді.Бірінші сынып оқушылары 6 көшет, екінші сынып оқушылары 8 көшет отырғызды. Егер әлі 9 көшет отырғызылмай өалса, мектепке қанша көшет әкелінген?
|
Х-(6+8)=9
Х-14=9
Х=9+14
Х=23
|
2
|
Суретшіге бірнеше сурет салуға тапсырыс берілді. Суретші жазда 65 сурет, күзде 7 сурет салды. Оған әлі 8 сурет салу керек болса, қанша суретке тапсырыс берілген?
|
Х-(65+7)=8
Х-72=8
Х=72+8
Х=80
|
3
|
Қоймадан дүкенге 70 жәшік шабдалы мен 80 жәшік өрік жіберілді. Егер қоймада тағы 90 жәшік жеміс қалса, бастапқыда қанша жәшік болған?
|
Х-(70+80)=90
Х-150=90
Х=90+150
Х=240
|
4
|
Бөлімде 550 тұрмыстық техника; 60 теледидар, 50 бейнеплеер және магнитофон болды. Бөлімде қанша магнитофон болған?
|
60+50+Х=550
110+Х=550
Х=550-110
Х=440
|
5
|
Астанада үш жылда 570 тұрғын үй салынды. Бірінші жылы 98үй, екінші жылы 87үй салынса, үшінші жылы қанша үй салынған?
|
98+87+Х=570
185+Х=570
Х=570-185
Х=385
|
6
|
Біздің мысықтың 8 кіші мысықтары бар: 2 ақ, 3қара және бірнеше сары.Сары түсті кіші мысықтар нешеу?
|
2+3+Х=8
5+Х=8
Х=8-5
Х=3
|
7
|
Шаршының периметрі 8 см.Қабырғасы неге тең?
|
Х∙4=8
Х=8:4
Х=2
|
8
|
Тіктөртбұрыштың ені 3 см.Егер периметрі 16 см болса, ұзындығы неге тең?
|
(Х+3)∙2=16
Х+3=16:2
Х+3=8
Х=8-3
Х=5
|
9
|
Тіктөртбұрыштың ұзындығы7 см, периметрі 20 см болса, ені неге тең?
|
(Х+7)∙2=20
Х+7=20:2
Х+7=10
Х=10-7
Х=3
|
10
|
Тіктөртбұрыштың ені 6 см. Ұзындығы неге тең болады,егер оның периметрі 32 см болса?
|
(Х+6)∙2=32
Х+6=32:2
Х+6=16
Х=16-6
Х=10
|
11
|
Үшбұрыштың бір қабырғасы 12см, екінші қабырғасы 16 см.Периметрі 45 см болса, үшінші қабырғасы неге тең?
|
Х+12+16=45
Х+28=45
Х=45-28
Х=17
|
12
|
Жылқы жасының ұзақтығы 25 жыл. Оның 1/5 бөлігін ол өседі . Жылқы неше жыл өседі?
|
Х∙5=25
Х=25:5
Х=5
|
13
|
Жүргінші5 км/сағат жылдамдықпен15 км жолды қанша уақытта өтеді?
|
Х∙5=15
Х=15:5
Х=3
|
14
|
Ауылдан театрға 96 адам, үш автобус және бірнеше жеңіл көлікпен келді. Әр автобуста 27адам, ал әр жеңіл көлікте 5 адам келсе, неше жеңіл көлік келген?
|
3∙27+Х∙5=96
81+Х∙5=96
Х∙5=96-81
Х∙5=15
Х=15:5
Х=3
|
15
|
100 кг күнбағыстан 50 кгөсімдік майы алынды. 9 тонна май алу үшін неше килограмм күнбағыс керек?
|
Х∙50=100∙9000
Х∙50=900000
Х=900000:50
Х=18000
|
16
|
Сарайда 66 шөже мен бірнеше үйрек балапаны бар.Егер шөжелер санын 3 есе арттырса, ал үйрек балапанын 6 есе кемітсе, олардың саны теңеседі. Фермер неше үйрек балапанын сатып алған?
|
Х:6=66∙3
Х:6=198
Х=198∙6
Х=1188
|
17
|
Фермада 309 ешкі және бірнеше қой болды. Егер ешкі санын 3 есе кемітіп, қой санын16 есе арттырса, олар теңеседі.Фермер неше қой сатып алған?
|
Х+16=309:3
Х+16=103
Х=103-16
Х=87
|
18
|
Құс фермасында 234 тауық және бірнеше қораз бар. Егер тауық санын 2 есе азайтып, ал қораз санын 3 есе арттырса, олардың саны бірдей болады.Фермада неше қораз бар?
|
Х∙3=234:2
Х∙3=117
Х=117:3
Х=39
|
19
|
Кітапханадан 27 адам кеткенде онда қалған адам саны кеткен адам санынан 3 есе артық болды.Кітапханада алғашқыда неше адам болған?
|
Х-27=27∙3
Х-27=81
Х=81+27
Х=108
|
20
|
Ұшақтағы жүктің бір бөлігін 6 тонналық 3 көлікке тиеп алып кетті.Ұшақта тағы 62 т жүк қалса, ұшақ қанша жүк жеткізген?
|
Х-6∙3=62
Х-18=62
Х=62+18
Х=80
|
21
|
Шаршы қабырғасы Х см,алпериметрі 356 см.Теңдеу құра отырып, шаршы қабырғасын тап.
|
Х∙4=356
Х=356:4
Х=89
|
22
|
Әрқайсының салмағы 45 кг болатын 13қорап печенье және 4қорап кәмпит әкелінді. Егер барлығының салмағы 750 кг болса, бір қорап кәмпит салмағы неге тең?
|
45∙13+Х∙5=750
585+ Х∙5=750
Х∙5=750-585
Х∙5=165
Х=165:5
Х=33
|
23
|
Мектеп асханасындаәрқайсысы 35 кг-нан4қорап кәмпит және 6қорап зефираәкелінді.Егер барлық тәттінің салмағы 380 кг болса, бір қорап зефирдің салмағы қандай?
|
35∙4+Х∙6=380
140+ Х∙6=380
Х∙6=380-140
Х∙6=240
Х=240:6
Х=40
|
24
|
Айшада 575 тенге болды. Ол 6 альбом сатып алды, әрқайсысы 35 тенгеден. Айшада қанша ақша қалды?
|
35∙6+Х=575
210+Х=575
Х=575-210
Х=365
|
25
|
Өрік ағашынан 390өрікті жинап алды. Ағаштың 8 бұтағының әрқайсында 17өріктен жиналмай қалды. Өрік ағашында бастапқыда қанша өрік болған?
|
Х-390=17∙8
Х-390=136
Х=390+136
Х=526
|
26
|
4 гүлзардың әрқайсында 52 гүлден өсіп тұр. Бірнеше гүлді кесіп алғанда гүлзарларда 29 ақгүл қалды. Қанша гүлді кесіп алған?
|
4∙52-Х=29
208-Х=29
Х=208-29
Х=179
|
27
|
Үстелде9үйме дәптер жатыр. 35 тор көз дәптердің әр үймесінде 7-ден екені белгілі.Қалғаны ұзын жол дәптер. Ұзын жол дәптер неше үйме?
|
35:7+Х=9
5+Х=9
Х=9-5
Х=4
|
28
|
Анасы тәтті нан пісірді. Үш баласы әрқайсы 4-ден жегенде 12 тәтті нан қалды. Анасы неше тәтті нан пісірген?
|
Х-4∙3=12
Х-12=12
Х=12+12
Х=24
|
29
|
Хауыздың көлемі 675 м³.Ұзындығы - 15 м, биіктігі - 5 м. Хауыздың ені неге тең?
|
15∙5∙Х=675
75∙Х=675
Х=675:75
Х=9
|
30
|
Бақшаға шие көшеттері мен 6қатар өрік көшетін отырғызды.Әр қатарға 13 көшет отырғызғаныбелгілі . Егер барлығы 217 отырғызылса неше шие көшет отырғызылған?
|
Х+13∙6=217
Х+78=217
Х=217-78
Х=139
|
№
|
Есептер
|
Жауабы
|
1
|
Тік төртбұрыштың қабырғалары 6см және Х см, ал периметрі 58см. Теңдеу құра отырып, белгісіз қабырғасын тап.
|
(6+Х) ∙ 2=58
6+Х=58:2
6+Х=26
Х=26-6 Х=20
|
2
|
Шаршы қабырғасыХ см, ал периметрі 96см. Теңдеу құра отырып,шаршы қабырғасын тап.
|
Х∙4=96
Х=96:4
Х=24
|
3
|
Әрқайсының салмағы 50 кг болатын 7 қорап печеньежәне5 қорап кәмпит әкелінді. Егер барлығының салмағы 750 кг болса, бір қорап кәмпиттің салмағы қандай?
|
50∙7+Х∙5=750
350+ Х∙5=750
Х∙5=750-350
Х∙5=400
Х=400:5
Х=80
|
4
|
Мектеп асханасына 8 килограмдық 7қорап кәмпитжәне 5 қорап зефирәкелінді. Егер барлық әкелінген тәттілердің салмағы 86 кг болса , бір қорапзефирдің салмағы неге тең?
|
8∙7+Х∙5=86
56+ Х∙5=86
Х∙5=86-56
Х∙5=30
Х=30:5
Х=6
|
5
|
Ерланның 75 тенге ақшасы болған, ол 9 тенгелік 8қаламсап сатып алды. Ерландақанша ақша қалды?
|
8∙9+Х=75
72+Х=75
Х=75-72
Х=3
|
6
|
Океанариум көлемі576 м³. Ұзындығы 8 м, биіктігі 9 м болса, ені қаншаға тең?
|
8∙9∙Х=576
72∙Х=576
Х=576:72
Х=8
|
7
|
Жұмыскерлер 90 пәтерді жөндеу қажет болатын. 6 пәтерлік бірнеше үйді жөндеп біткенде оларға әлі 60 пәтерді жөндеу қажет болатын.Жұмыскерлер неше үйді жөндеп бітті?
|
90-Х∙6=60
Х∙6=90-60
Х∙6=30
Х=30:6
Х=5
|
8
|
Таразының бір жағына 7 килограмдық бірнеше пакет ұн салынған. Таразыны теңестіру үшін екінші жағына 5 кг және 9 кг-дық гір тасын қойды.Таразыға неше пакет ұн қойылған?
|
Х∙7=5+9
Х∙7=14
Х=14:7
Х=2
|
9
|
Тіктөртбұрыш периметрі 880 см. Бір қабырғасының ұзындығы 60 см. Екінші қабырғасын тап.
|
(Х+60)∙2=880
Х+60=880:2
Х+60=440
Х=440-60
Х=380
|
10
|
Ұл балада 600 тенге ақшасы болды,ал қыз балада бірнеше50тенгелік тиын болды. Ұлға тағы 900 тенге ақша бергенде екеуінің ақшасы теңесті. Қыз балада неше 50тенгелік тиын болған?
|
Х∙50=600+900
Х∙50=1500
Х=1500:50
Х=30
|
11
|
Аулада 60шөже және бірнеше тауық жүр.Егер тауық санын 6 есе артырып,ал шөже санын 5 есе азайтса олардың саны тең болады. Аулада неше тауық жүр?
|
Х∙6=60:5
Х∙6=12
Х=12:6
Х=2
|
12
|
Алматының хоккей стадионынаКостанайдан50 хоккейші және Қарағандыдан бірнеше хоккейші келді. Олар 9 адамнан8 командаға бөлінді.Қарағандыдан неше хоккейші келген?
|
50+Х=9∙8
50+Х=72
Х=72-50
Х=22
|
13
|
Фермер 57 бұзау және бірнешеқозы сатып алды. Егер қозы санын 5 есе артырып, ал бұзау санын 9-ға кемітсе олардың саны бірдей болады.Фермер неше қозы сатып алған?
|
Х+5=57-9
Х+5=48
Х=48-5
Х=43
|
14
|
Қала мен ауылдың арасы 700 км.Бір мезгілде қарама- қарсы жүк және жеңіл көліктер шығып, 7 сағаттан кейін кездесті. Егер жүк көліктің жылдамдығы 60 км/сағ болса, жеңіл көлік жылдамдығын тап.
|
(Х+60)∙7=700
Х+60=700:7
Х+60=100
Х=100-60
Х=40
|
15
|
Тіктөртбұрыш пішінді жер участкесінің қоршауының ұзындығы 900 м.Ұзындығы 90 м болса, ені неге тең?
|
(Х+90)∙2=900
Х+90=900:2
Х+90=450
Х=450-90
Х=360
|
16
|
Тіктөртбұрыш пішінді егіс алқабын периметрі9650 м, алені 960 м. Алқаптың ұзындығы неге тең?
|
(Х+960)∙2=9650
Х+960=9650:2
Х+960=4825
Х=4825-960 Х=3865
|
17
|
Алмұрт ағашынан 590 алмұртты жинап алғанда әлі алынбаған 5 бұтақ қалды. Әр бұтақта 6 алмұрттан қалды. Ағашта алғашқыда қанша алмұрт болған?
|
Х-590=5∙6
Х-590=30
Х=590+30
Х=620
|
18
|
Әкем 56 жаста, ол інісінен 9 жас үлкен. Әкемнің інісі неше жаста?
|
Х+9=56
Х=56-9
Х=47
|
19
|
Қоймадан 678 кг шабдалы және 588 кг алмұрт әкелінді. Егер қоймада 609 кг жеміс қалса, бастапқыда қанша килограмм жеміс болған?
|
Х-(678+588)=609
Х-1266=609
Х=1266+609
Х=1875
|
20
|
Қоймадан 5 тонна картоп пен 7 тонна қызылша әкетілді. Егер қоймада әлі 6 тонна көкөніс қалса, бастапқыда қанша тонна көкөніс болған?
|
Х-(7+5)=6
Х-12=6
Х=12+6
Х=18
|
21
|
Тіктөртбұрыш қабырғасы 8см, еніХ см, периметрі 88 см болса, енін есепте.
|
(8+Х)∙2=88
(8+Х)=88:2
8+Х=44
Х=44-8
Х=36
|
22
|
Әжеге 99 жаста, ол өз баласынан 61жас үлкен. Баласы неше жаста?
|
Х+61=99
Х=99-61
Х=38
|
23
|
9 гүлзардың әрқайсысында 60 гүлден өсіп тұр. Біраз гүлдерді кесіп алғаннан кейін гүлзарларда барлығы 70 гүл қалды. Қанша гүл кесіліп алынған?
|
9∙60-Х=70
540-Х=70
Х=540-70
Х=470
|
24
|
567 кг алманы 7 килограмдық пакеттерге бөліп салды, ал осындай пакеттерге алмұртты да бөліп салған. Барлығы 99 пакетке бөліп салынса алмұрт неше пакетке бөлініп салынған?
|
567:7+Х=99
81+Х=99
Х=99-81
Х=18
|
25
|
9түп қарақат ағашының әрқайсысынан 6 кг жеміс жинап алынды. Қарақаттың бір бөлігін қайнатпа жасауға ал қалғанын 5 килограмдық 7себетке бөліп салды.Қайнатпа жасауға қанша килограмм қарақат пайдаланды?
|
9∙6-Х=7∙5
56-Х=35
Х=56-35
Х=21
|
26
|
Берік 656 дәптер сатып алды,ұзын жол дәптердің әрқайсысында 80 дәптерден 7 бумаға жинады. Ал торкөз дәптерді өзара тең 6 бумаға жинады. Бір бумада неше торкөз дәптер бар?
|
80∙7+Х∙6=656
560+Х∙6=656
Х∙6=656-560
Х∙6=96
Х=96:6
Х=16
|
27
|
Алма ағашынан 90 алманы жинап алғанда әлі 7 бұтақ жиналған жоқ. Әр бұтақта 8 алмадан қалса, ағаштың бастапқыда қанша алма болған?
|
Х-90=8∙7
Х-90=56
Х=56+90
Х=146
|
28
|
6 сөренің әрқайсысында 67кітаптан жиналған,оған тағы бірнеше кітап қосқанда барлық кітап саны 600 болды. Қанша кітап әкеліп қосылған?
|
67∙6+Х=600
402+Х=600
Х=600-402
Х=198
|
29
|
7 гүлзардың әрқайсысында 50 гүлден өсіп тұр, бірнеше гүлді кесіп алғанда барлығы 50 гүл қалды. Неше гүлді кесіп алған?
|
7∙50-Х=50
350-Х=50
Х=350-50
Х=300
|
30
|
Үстелде 50 үйме дәптер жатыр, әр үймеде 8 дәптерден, торкөз дәптер 56.Ұзын жол дәптерлер неше үйме?
|
56:8+Х=50
7+Х=50
Х=50-7
Х=43
|
31
|
Әжей тоқаш пісірді 5 немересі әрқайсысы 6 тоқаштан жегенде 67 тоқаштан қалды.Әжей қанша тоқаш пісірді?
|
Х-6∙5=67
Х-30=67
Х=67+30
Х=97
|
32
|
Аржан 67қызыл және бірнеше көк текше пішінді затты, қоропқа 50 данадан9қатарға орналастырды.Қоропқада неше көк текше пішінді зат болған?
|
67+Х=50∙9
67+Х=450
Х=450-67
Х=383
|
33
|
Оқушының ұзын жол 55 дәптері және бірнеше торкөз діптері бар, ол досына 5 ұзын жол дәптерді сыйлап, өзі 7торкөз дәптер сатып алды.Сонда торкөз дәптер мен ұзын жол дәптер саны теңесті. Бастапқыда оқушыда неше торкөз дәптер болған ?
|
55-5=Х+7
Х+7=55-5
Х+7=50
Х=50-7
Х=43
|
34
|
Қоршауда 69 бұзау және бірнеше қозы болды,егер қозы санын 5 есе артырып, ал бұзау санын 6-ға кемітсе олар теңеседі. Фермер неше қозы сатып алған?
|
Х+5=69-6
Х+5=63
Х=63-5
Х=58
|
35
|
Тіктөртбұрыш қабырғасы 9см, ал еніХ см, периметрі 98 см болса, тіктөртбұрыш енін тап.
|
(9+Х)∙2=98
(9+Х)=98:2
(9+Х)=49
Х=49-9
Х=40
|
36
|
Атамның жасы 89,ол өзінің немересінен 56 жас үлкен. Немересі неше жаста?
|
Х+56=89
Х=89-56
Х=33
|
37
|
Екі бөшке судың екіншісінде 57 литр су бар,егер бірінші бөшкеге 6 литр су құйып,ал екіншісінен 5 литр суды алса, екі бөшкеде су мөлшері бірдей болады.Бірінші бөшкеде қанша су болған?
|
Х+6=57-5
Х+6=52
Х=52-6
Х=46
|
38
|
Пәтерді жөндеуге 9 орам түсқағаз сатып алынды, 99метр түсқағазды жапсырғанда тағыда 90 метр түсқағаз қалды. Әр орамда қанша метр түсқағаз болған?
|
9∙Х=99+90
9∙Х=189
Х=189:9
Х=21
|
39
|
Қоймада 97тонна картоп блды,6тонналық жүкмашинамен бірнеше машина картопты дүкендерге жөнелтті. Қоймада 67 тонна картоп қалса, неше машина картоп жөнелтілген?
|
97-6∙Х=67
6∙Х=97-67
6∙Х=30
Х=30:6
Х=5
|
40
|
Нан зауыты күніне бірдей мөлшерде нан пісіре отырып,7күнде 6769 тонна нан пісірді. Нан зауыты бір айда қанша нан пісіреді?
|
Х:30=6769:7
Х:30=967
Х=967∙30
Х=29010
|