Орта факторлары. Тіршілік формалары Ағзаға әсер ететін деңгейлер: Минимум, максимум, оптимум Ағзаның тіршілік ету қабілетін төмендететін фактор:Шектеуші Ағзалардың төзімдік шегінен шығып кететін орта факторы (минимум не максимум): Шектеуші фактор Организмдердің жер бетінде кең таралуын шектеп отыратын фактор: Шектеуші фактор Шөлді жерлердегі шектеуші факторларға жататындар: Ылғалдың жетіспеушілігі Организмге әсер ететін факторлардың ең төменгі деңгей, одан әрі тіршілік тоқтамайтын деңгей: Минимум деңгей Организмге әсер етуші факторлардың ең жоғарғы деңгейі, одан әрі тіршілік тоқтайды: Максимум Организмге әсер ететін факторлардың ең қолайлы деңгейі, одан әрі тіршілік тоқтамайтын деңгей: Оптимум деңгей(оңтайлы) Кез келген ағзаның тіршілік жағдайына өте қолайлы әсерлер жиынтығын атайды: Оптимум факторлар, оңтайлы факторлар Минимум заңын ашқан ғалым: Ю.Либих «Төзімділік заңының» тұжырымдаған ғалым: В.Шелфорд Топырақта тамыры болмайтын, ағаштарға жабысып, шырмалып өсетін өсімдік: Эпифиттер Жер бетінде өсетін барлық ағаштар мен бұталар: Фанерофиттер Өркендері жер бетіне төселіп өсетін көпжылдық өсімдіктер: Хамефиттер Жер бетіндегі өркендері қыста үсіп қалатын ,ал пиязшықтары сақталатын өсімдіктер тіршіліктің мына формасына жатады: Гемикриптофит Топырақтың терең қабатында тамыр түйнектері, пиязшықтары, сабақтары сақталып қалатын көпжылдық өсімдіктер тіршілігінің формасы: Криптофиттер (геофиттер) Жер асты мүшелері тегіс үсіп немесе қурап қалатын бір жылдық өсімдіктер тіршіліктің мына фомасына жатады: Терофиттер
Қоректену тізбектері. Зат және энергия айналымы Энергия алу жолдары: Автотрофты, гетеротрофты Күн сәулесі энергиясының химиялық заттар энергиясы айналуын жүзеге асыратын: Продуценттер_Күн_сәулесі_энергиясын_пайдаланып,_бейорганикалық_заттардан_органикалық_заттарды_синтездейді:_Автотрофтар'>Продуценттер Күн сәулесі энергиясын пайдаланып, бейорганикалық заттардан органикалық заттарды синтездейді: Автотрофтар Бейорганикалық заттардан органикалық заттарды синтездейтіндер: Продуценттер Бейорганикалық заттан органикалық зат түзуші: Продуценттер, автотрофтар, жасыл өсімдіктер Продуцентті ағзалар: Фотосинтездеушілер Продуцент: Автотрофтар, өсімдіктер, хемотрофтар,хемосинтетик (күкірт бактерия) Автотрофты жасушалардың гетеротрофты жасушадан айырмашылығы: Пластидтерінде Автотрофты қоректенетін ағзалар: Өсімдіктер Автотрофтылар: Фототрофты, хемотрофты Фототрофтар үшін негізгі энергия көзі: Күн сәулесі Дайын органикалық заттармен қоректенетін ағзалар: Консументтер, гетеротрофтар Гетеротрофты ағзалар:Тұтынушылар Дайын органикалық заттармен қоректенеді: Жануарлар Бірінші ретті консументтер: Өсімдікқоректі жануарлар Екінші ретті тұтынушылар: Етқоректі жануарлар І-ші реттік тұтынушы: Қой, жылқы, қоян ІІ-ші реттік тұтынушы: Қарсақ, сабаншы Бейағзалық қосылыстарға ауыстырып, өлі ағзалық заттарды тұтынады: Ыдыратушылар Редуцент: Органикалық затты ыдыратушылар, өлі органиканы бүлдірушілер, бейорганикалық затты түзеді Редуценттер: Ыдыратушылар Редуценттерге жататындар: Микроорганизмдер (сапрофиттер), саңырауқұлақтар, жауынқұрт Даралар арасында бір-бірімен тығыз байланыста болатын түрлер тізбегі: Қоректік Бастапқы қоректі заттан қажетті органикалық заттармен энергияның алатын өзара байланысқан түрлек тізбегі: Қоректік тізбектер Қоректік тізбектің бірінші буындағылары: Өсімдіктер Қоректік тізбектегі ағзалардың орналасуы: Асбұршақ тұқымы-тышқан-сарыбас-жылан-сұңқар Топырақта қарапайымдылар бактериялармен қоректенеді,себебі зат айналымында олар: Өсімдік қалдығын бірінші бұзушылар Экологиялық пирамиданың түрлері: Сандық, биомассалық, энергиялық Әрбір деңгейде синтезделген органикалық заттардың мөлшерін білдіреді: Биомассалық пирамида Қоректегі энергия мөлшерін көрсетеді: Энергиялық пирамида Қоректік тізбектің әрбір деңгейіндегі даралар санын көрсетеді: Сандық пирамида
