Тақырыбы: Көмірсуларды жіктеу: моносахаридтер, дисахаридтер, полисахаридтер. Химиялық құрылымы. Көмірсулардың қасиеті және қызметтері
Биология пәні мұғалімі: Дахан Марина
Оқу мақсаты
10.4.1.2 - көмірсуларды құрылымы, құрамы және қызметтері бойынша жіктеу
Көмірсуларды құрылымы, құрамы және қызметтері бойынша жіктейді.
Бағалау критерийлері
КӨМІРСУЛАР
Көмірсулар негізінен көміртек, оттек, сутектен тұрады
Көмірсулардың молекулалық массасы артқан сайын, олардың суда ерігіштігі азаяды және дәмінің тәттілігі де кемиді.
https://youtu.be/DQr1sKDrYQw
МОНОСАХАРИДТЕР
Көміртек атомының санына байланысты жіктелуі
Триоздар
глицериндік альдегид
диоксиацетон
Гексоздар
глюкоза
фруктоза
галактоза
Пентоздар
дезоксирибоза
рибоза
ксилоза
Тетроздар
эритроза
Моносахаридтер- күрлелі көмірсулардың мономерлері, гидролизге ұшырамайтын, қарапайым көмірсулар.
МОНОСАХАРИДТЕР
Класс, тобы
Өкілдері
Қызметі және биологиялық маңызы
Моносахаридтер
Триоза С3
Глицеральдегид
Глицериннің тотығуы кезінде түзіледі. Бірінші реттік спирттік топ тотыққан жағдайда түзіледі
Диоксиацетон
Екінші реттік спирттік топ тотыққан кезде түзіледі
Тетроза С4
Эритроза
Фотосинтез процестерінің аралық заты ретінде пайда болады.
Пентоза С5
Рибоза
АТФ, РНҚ, В дәруменінің құрамына кіреді.
Дезоксирибоза
ДНҚ-ң құрамына кіреді
Ксилоза
Көбінесе өсімдіктерде кездеседі. Кондитерлік өнеркәсіпте қолданылады
Гексоза С6
Глюкоза
Крахмал, гликоген, целлюлозаның мономері. Адамның қанындағы глюкозаның мөлшері 80—120 мг-ды құрайды. Жүйке жүйесі мен ішкі секреция бездерінің жұмысын реттейді
Фруктоза
Сахарозаның құрамына кіреді. Ол жеміс шырынында, балда және қант қызылшасының құрамында көп мөлшерде болады.
Галактоза
Лактоза кейбір полисахаридтердің құрамына кіреді. Мидың құрамына кіретін күрделі липидтер де құрамдас бөлігі.
