«Биология» пәнінен тоқсандық жиынтық бағалау спецификациясы 9-сынып



бет6/12
Дата21.12.2022
өлшемі1,74 Mb.
#58802
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Байланысты:
9 сынып тжб биология сборник

Орындау уақыты, мин*

Балл*

Бөлім бойынш а балл
саны

9.1А
Жасушалық биология

9.4.2.1 Өсімдік және жануар
жасушаларының негізгі бөліктерінің құрылысы мен қызметін түсіндіру

Білу және түсіну

1


1

ҚЖ


3


2


4

9.4.2.2 Микрофотографияны қолданып,
жасушалардың сызықтық ұлғаюын есептеу

Қолдану

1

2

ТЖ


3


2


9.1В
Тірі ағзалардың көп түрлілігі.
Биосфера және экожүйе

9.1.1.1 Әр түрлі түрлерді сипаттауда
бинарлы номенклатураны қолдану

Қолдану

1

3

КЖ

1

1

9

9.1.1.2 Өсімдіктер мен жануарлардың түрлерін ерекшелік белгілері бойынша
танып білу (анықтағыш бойынша)

Қолдану


1


4


ТЖ


3


2


9.3.1.1 Популяция өсімінің экспоненциалдық және сигмоидтік үлгілерінің қисық сызықтарының
графиктерін талдау

Жоғары деңгей дағдылары



1


5


ТЖ


3


2


9.3.1.3 Энергия, биомасса және сандар
пирамидаларын салыстыру

Қолдану

1

6

ТЖ

2

2

9.3.1.4 Азот пен көміртектің
табиғаттағы айналымының сызбасын құру

Жоғары деңгей дағдылары

1


7


ҚЖ


3


2


9.1D
Адам қызметінің қоршаған ортаға әсері



9.3.2.2 Пестицидтерді пайдаланудың қоршаған орта мен адам денсаулығына әсерін түсіндіру

Қолдану


2


8,9


ҚЖ


4


3


7


9.3.2.3 - Парниктік эффектінің тірі
ағзаларға әсерін түсіндіру

Білу және
түсіну

1

10

ҚЖ

3

2

9.3.2.4 - Озон қабатының бұзылуының
себептері мен салдарын түсіндіру

Білу және
түсіну

1

11

ТЖ

3

2




9.1E
Қоректену



9.1.2.2 Ас қорыту үдерісіндегі органикалық заттар мен сәйкес ферменттердің арасындағы байланысты
орнату

Жоғары деңгей дағдылары



1

12


ҚЖ


1


1


5

9.1.2.4 Өттің әсерінен майлардың
эмульгациялануы үдерісін зерттеу

Жоғары деңгей
дағдылары







ҚЖ

3

2

9.4.1.1.Ферменттер механизмін оқып
тану

Білу және
түсіну




КТБ

1

2

9.1.2.3 Ферменттердің белсенділігіне әр
түрлі жағдайлардың (температура, pH) әсерін зерттеу

Жоғары
деңгей дағдылары




9.1F
Заттардың тасымалдан уы



9.1.3.1 Активті және пассивті
тасымалдарды салыстыру

Қолдану

1

13

ҚЖ

3

2

5

9.1.3.2 Өсімдіктердегі транспирация
үдерісінің мәнін түсіндіру

Қолдану

1

14

ҚЖ

1

1

9.1.3.4 Сыртқы факторлардың флоэма арқылы заттардың тасымалдануына
әсерін зерттеу

Білу және түсіну

1


15


ТЖ


2


2


Барлығы










40

30

30

Ескерту: * - өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер

8
9-сынып


«Биология» пәнінен 1-тоқсанға арналған жиынтық бағалау тапсырмалары
Барлығы-30 балл

  1. Суретте өсімдік жасушасы бейнеленген. [4]




(а) Cуреттте 1, 5 сандармен белгіленген органоидтарды атаңыз.
1
5

[1]




(b) Суретте 4 санымен берілген органоидтың қызметін сипаттаңыз.




  1. Суретте митохондрияның микросуреті көрсетілген.

Митохондрия 5000 есе ұлғайтылған. Суреттегі X және Y нүктелерінің арақашықтығы арқылы оның ұзындығын өлшеңіз.


Митохондрияның нақты өлшемін есептеңіз.







Жауап мкм. [2]



  1. Cуретте Panthera Leo Leo– бербериялық арыстан көрсетілген.

(а) Осы арыстанның туысының атауын жазыңыз. Туыс
Түр Panthera Leo Leo– бербериялық арыстан.
[3]

4.Суретте буынаяқтылар типінің бунақденелілер класының өкілі - балауса барылдауық қоңыз көрсетілген.


Қоңыздың буынаяқтылар типіне және бунақденелілер класына жататын белгілерін сипаттаңыз.






[2]

5.Төмендегі қисықтарда популяцияның өсу қисығының екі типі берілген.


В қисық сызықта көрсетілген популяцияның өсуін талдаңыз.
[2]





А

6.Биомасса пирамидасы әр трофикалық деңгейдің биомассын көрсетеді. Биомасса пирамидасы қандай жағдайда төңкерілген болуы мүмкін екендігін түсіндіріңіз [3]
7.Табиғаттағы азот айналымының сызбасын құрыңыз. Тірек сөздер: .атмосферадағы азот, нитраттар, өсімдіктердегі нәруыздар, жануарлардағы нәруыз бен несепнәр, азотфиксация, денитрификация, аммонификация, микроорганизмдер.
[4]

Парниктік эффекттің тірі ағзаларға тигізетін салдарын сипаттаңыз.


8. Суретте озон қабатының бұзылу үдерісі көрсетілген.



Озон қабатының бұзылуының экологиялық салдарын түсіндіріңіз.





[3]

9.Суретте жасуша мембранасы арқылы заттардың тасымалдану сызбасы берілген. [4]



А және С бөліктеріндегі заттардың тасымалының айырмашылықтарын сипаттаңыз

.


10.Суретте жапырақтың ішкі құрылысы берілген. [2]

  1. Бұл сызбада 7 санымен таңбаланған бағдаршалармен қандай процесс көрсетілген?

[1]




  1. Суретте флоэмадағы сахароза концентрациясының 24 сағат аралығындағы өзгерісі көрсетілген.

11.Жапырақтағы сахароза концентрациясының тәуліктің жарық және қараңғы бөлігіндегі өзгерістерінің себебін түсіндіріңіз.


[3]


Өзгерісті түсіндіріңіз





Балл қою кестесі







Жауабы

Балл

Қосымша ақпарат

1 (а)

1-жасуша қабырғасы, 5-жасуша ядросы

1




1 (b)

фотосинтез

1




2

Енін дұрыс өлшеген(мм / см);
ені / 5000, және дұрыс аударылған (мкм)

2

Шама қолданылып, есептеу жолы толығымен көрсетілсе
- 2 балл; тек жауабы көрсетілсе -1 балл

3

Panthera

1




4

  • аяқтары бунақтар арқылы байланысқан

  • хитинді жамылғысы болады

  • денесі бунақталған

  • 3 жұп аяғы, 1 жұп мұрты, денесі 3 бөлікті

2




5

Сигма тәрізді қисық сызық болып табылады. Популяция санының лаг/өсу/стандартты/өлу фазасын көрсетеді;
Полпуляцияның өсуіне шектеуші факторлар әсер ететіндіктен қисық сызық сигмоидты пішінге ие болады. Бұл популяцияның шексіз өсуі мүмкін емес, оның өсуін әртүрлі факторлар тежейді.
Табиғи популяциялардың өсуін көрсететін қисық

2




6

Биомасса пирамидасы сынақ өткізілген уақыттағы экожүйе жағдайын көрсетеді және әр трофикалық деңгейдің өнімділігін көрсетпейді. Сондықтан продуценттер арасында жылдам өсетін түрлер болғанда пирамида төңкерілген болуы мүмкін.
Мысалы, көктемде су экожүйесінің биомасса пирамидасы маусымдық өзгеріске байланысты төңкеріледі.

2

Басқа мысалдар да түсіндірмелер де қабылданады

7



2

Кез келген екі дұрыс жауап қабылданады

8

Өсімдік және жануар дүниесіне, адам денсаулығына кері әсері, теңізге төгілуі- су жануарларының жаппай қырылуына әкеледі.

1

Мағынаны өзгертпейтін басқа да тұжырымдар
қабылданады.

9 (а)

Пестицид өзенге өтеді; пестицид қоректік тізбекке өтеді; пестицид ауланған балықта болады;
балықпен қоректенетін құстар пестицидтерді жұтады; бірде бір ағза пестицидтерді ағзадан

2

Кез келген екеуі: Биожинақталу Пестицидтер қорытылмайды/
ыдырамайды




шығара алмайды; кәдімгі сұңқар пестицидтердің жоғары концентрациясын сіңіреді (жемтігі
арқылы)







9 (b)

Кез келген біреуі: Жұмыртқа жарылады Балапандары өліп қалады
Келесі ұрпақта құстардың саны аз

1




10

Себебі: Жанғыш қазба қалдықтарының жануы, өндірістік процестердің нәтижесінде атмосфераның ластануы, көмірқышқыл газының, әртүрлі көмірсулардың(метан, этан, пропан және т.б.) иіс газының жинақталуы, бұл газдар таралмайды керісінше Жер бетінен шағылысқан жылуларды өзіне сіңіреді, нәтижесінде қалқан пайда болады
Салдары: Жаһандық жылыну, ауа райының өзгерісі, биотаның өзгерісі: экожүйелерде өсімдік формацияларының шекарасының жылжуы, ауылшаруашылық дақылдары өнімділігінің өзгерісі, мұздар мен мұздақтардың еруі есебінен теңіз деңгейінің көтерілуі

2

Жауаптың басқа тұжырымы қабылданады

11

Улы газдар/ ауаны ластау/жылудың шашырауына кедергі болу/парниктік эффект/ғаламдық жылыну/су тасқыны/мұздықтардың еруі/ауыз су
тапшылығы

2




12 (а)

Фермент шығынданбайды, өнім пайда болғаннан кейін оның белсенді орталығы босатылады. Өйткені, пайда болған өнім пішіні бойынша ферменттің белсенді орталығына
сәйкес келмейді. Ферменттің белсенді орталығы босап калағандықтан жаңа субстрат молекулаларын қабылдай алады.

1

Кез келген бір дұрыс жауап қабылданады

12 (b)

B

1




13

Өттің құрамындағы өт тұздарының әсерінен липидтер ұсақ тамшыларға эмульгацияланады. Эмульгацияланған липидтерді липаза ферменті
оңай ыдыратады.

2




14

А-диффузия; В- жеңілдетілген диффузия
С- белсенді тасымал; жеңілдетілген тасымал - тасымалдаушы нәруызды каналы арқылы өтеді Диффузия –заттардың концентрациясына қарай энергия жұмсамай жүреді. Белсенді тасымал – энергия жұмсап заттардың концентрациясы аз жақтан көп жаққа қарай тасымалдануы
Белсенді тасымал тасымалдаушы аймағы наруыз каналдары арқылы жүреді.

2




15 (а)

Транспирация

1




15 (b)

Күндіз/жарықта жапырақта сахароза концентрациясы/мөлшерінің артуы

2

Фотосинтез үдерісімен байланыстырған
идеялар қабылданады



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет