«Бизнес-Әкімшілік» кафедрасы



бет4/5
Дата10.12.2023
өлшемі78,98 Kb.
#136819
1   2   3   4   5
Байланысты:
Орташа шамалар және вариация көрсеткіштері

Орташа шама


Орташа шамалардың келесі түрлері бар:

Статистика теориясында орташа шамалардың келесі формалары ажыратылады:

  • бұл қарапайым пішін (өлшенбеген)

  • күрделі (өлшенген)

Орташа арифметикалық-бұл формулалар арқылы білдірілуі мүмкін ортаның ең көп таралған түрі:
1. Қарапайым арифметикалық орташа мән нұсқалардың жеке мәндері бір немесе бірдей рет кездескенде есептеледі, яғни әр нұсқаның қайталануы бірдей болғанда:
мұндағы Х-белгінің жеке нұсқалары, n - жиынтықтағы бірліктер саны.
2. Өлшенген орташа арифметикалық белгінің жеке мәндері бірнеше рет қайталанған кезде есептеледі:
мұндағы Х-белгінің жеке нұсқалары, n-жиынтықтағы бірліктер саны, f-жиіліктер.
Жиіліктер әдетте таразы деп аталады, сондықтан таразыларды ескере отырып есептелген орташа арифметикалық және өлшенген деп аталады.
Статистикалық тәжірибеде орташа мәнді есептеу кезінде белгінің жеке мәндері (X) және оның жиынтықтағы жалпы көлемі (w) туралы мәліметтер болған, бірақ жиіліктер (f) белгісіз жағдайлар болады. Мұндай жағдайларда белгінің орташа мәні орташа гармоникалық формула бойынша есептеледі, бұл кері мәндердің орташа арифметикалық мәніне кері шама.

  1. Қарапайым орташа гармоникалық келесі түрге ие:

  2. Өлшенген орташа гармоникалық формуламен өрнектеледі: , мұндағы w-құбылыстың көлемі. W = X * f

Орташа геометриялық шама динамика қатарлары үшін орташа өсу қарқынын есептеуде қолданылады және келесі түрге ие:
Орташа квадраттық шама белгінің орташа деңгейден вариациясын бағалау үшін, орташа және квадраттық ауытқу мен дисперсияны есептеу кезінде, вариация коэффициентін есептеу кезінде қолданылады.
1. Қарапайым орташа квадрат формула бойынша анықталады:
2. Өлшенген орташа квадрат:
Орташа хронологиялық шама-динамика сериясының орташа деңгейі, яғни әр түрлі сәттердегі немесе уақыт кезеңдеріндегі индикатор мәндерінің жиынтығымен есептелген орташа. Ол индикатордың мәндері белгілі бір уақыт аралығында ұсынылған жағдайда ғана қолданылады. [3.9]
x1 + x2 + x3 + xn
X = ______________________
n – 1


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет