БөЖ №2 Тақырыбы: Фотосинтез Орындаған: Уәлихан Кәусар 3 курс,301-топ Қабылдаған: Медеуова Галия Джумакановна
Хемосинтез Хемосинтез процесін 1887 жылы орыс ғалымы С.Н. Виноградский
жүктеу/скачать 0,64 Mb.
|
Уәлихан Кәусар БӨЖ 2 ӨсімдФиз
- Бұл бет үшін навигация:
- Хемосинтездеуші реакцияға мысал: Хемосинтездеуші микроорганизмдер: H2S+C02->(CH20)n +S Фотосинтездік аппарат
| Хемосинтез
Хемосинтез процесін 1887 жылы орыс ғалымы С.Н. Виноградский ашқан. Ол күн сәулесі қатыспаса да, көмір қышқыл газын ассимиляциялайтын хемосинтездеуші микроорганизмдерді тапқан.Қазіргі кезде электрон донорлары ретінде H2S сияқты заттарды және әр түрлі металл иондарын қолдана отырып, С09 ассимиляциясын жүзеге асыратын хемосинтездеуші микроорганизмдер табылған. Олардың барлығы энергияны әр түрлі бейорганикалық заттардың тотығу-тотықсыздану реакцияларынан алады. Осы микроорганизмдердің тіршілік әрекеті нәтижесінде күкірт және металл кен орындары пайда болды. Қазақстанда хемосинтездеуші микроорганизмдерді іздестіру жүргізілуде және оларды практикада су құрамында болатын улы, ауыр металдарды бейтараптандыруға қолданады. Сол сияқты алтын, т.б. бағалы металл кендерін байыту мақсатында қолдану сияқты ғылыми зерттеу жұмыстары да кеңінен жүргізілуде. Органикалық заттардың автотрофты синтезделу жолдарына – фотосинтез, бактериялық фотосинтез, хемосинтез процестері жатады. Жоғары сатыдағы өсімдіктер фотосинтезі мен бактериялық фотосинтез арасындағы ұқсастық олардың екеуіне де күнсәулесінің энергиясын пайдаланатындығында, бірақ бактериялық фотосинтез анаэробтық жағдайда өтеді.Фотосинтездеуші бактериялардың нағыз өкілдеріне қара-қошқыл және қызыл күкірт бактериялар жатады. Бұлардың пигменттерінің құрамында бактериохлорофилл және каратиноидтар болады.Хемосинтездеуші бактериялар пигментсіз автотрофты организмдерге жатады, күн энергиясын пайдаланбай, қараңғылықта тіршілік ете алады. Олар көмірқышқылын тотықсыздандыру үшін тотығу процестерінен бөлінген энергияны пайдаланады.Фототрофтық процестер мынадай бірізділікпен дамыды деуге болады. Бактериялық фотосинтез – жасыл өсімдіктер фотосинтезі – хемосинтез. Хемосинтездеуші реакцияға мысал: Хемосинтездеуші микроорганизмдер: H2S+C02->(CH20)n +S Фотосинтездік аппарат Фотосинтез аппаратының негізі – жасуша ішіндегі органелла-хлоропластар (көк жапырақ жасушасында 20-100 болады). Балдырлардың көпшілігінде фотосинтездік аппарат – жасуша ішіндегі арнайы органелла-хроматофорлар, ал фотосинтездеуші бактериялар мен көк-жасыл балдырларда тилакоидтер. өсімдік фотосинтез процесінің негізі – тотығу-тотықсыздану. Мұнда квант энергиясы әсерінен 4 электрон мен протон су дәрежесінен (оның тотығуы) углевод дәрежесіне дейін көтеріледі. (СО2-ның тотықсыздануы). Сөйтіп углеводтар фотосинтезі былай өтеді: СО2+Н2О С(Н2О)+О2+120 ккал/моль яғни СО2-ның бір молекуласының углевод дәрежесіне дейін тотықсыздануының бос энергиясы 120 ккал/моль болады. Демек, өсімдік фотосинтезі кезінде кем дегенде 3 квант («қызыл» кванттар энергиясы 40 ккал/моль) сіңірілуі қажет. әр түрлі жағдайда жасалған тәжірибе СО2-ның әр молекуласының тотықсыздануына 8–10 квант қажет екенін көрсетті. Көмірқышқыл газ да, су да, жарықты тікелей сіңірмейді, бұл қосылыстардың квантпен байланысқа түсуін хлоропласт не хроматофор структурасындағы хлорофилл а қамтамасыз етеді. Фотосинтездің биосферадағы маңызы да үлкен. Жер жүзіндеге, мысалы, көміртек, суттек, оттек, сондай-ақ N, S, P, Mg, Ca т.б. элементтер айналымы процесіне қатысы бар. Жер қалыптасқаннан бері фотосинтез нәтижесінде маңызды элементтер мен заттар бірнеше мың рет толық цикл айналымынан өткен. өсімдік өнімін арттырудың бір жолы - өсімдіктің фотосинтездік әрекетін үдету. Бұл үшін жапырақ көлемін үлкейту, жапырақ тіршілігін ұзарту, егістіктегі өсімдік жиілігін реттеу керек. СО2, ауа, су, топырақтағы қоректік элементтер жеткілікті болуы қажет. Фотосинтез аппаратының активтілігі жапырақтың анатомиялық құрылысына, фермент жүйесі активтілігіне, көміртек метабализмі типіне байланысты болады. өсімдік селекциясының, яғни СО2 ассимиляциясы тез жүретін өсімдік сорттарын шығарудыңда үлкен маңызы бар. жүктеу/скачать 0,64 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|