БөЖ тапсырмалары

Джайнизмнің мәні неде?

Джайнизм, ең алдымен, жанның өзін-өзі тәрбиелеу, жан дүниесінің үздіксіз, әсер ету үшін, нәтижесінде және мәңгілік бақытқа жету үшін, дене қабығынан құтылып, Нирванаға жетіп, джива болу. Джайнизмге сәйкес, әр жаратылыс жеке, мәңгілік жан болып табылады. Олар «жеңімпаз» атағын немесе өздерін Сансарадан босатып, рухани ағартуға қол жеткізеді. Бұл ең құрметті Джайнизм мұғалімдері және олардың барлығының саны24. Олар тиртханкарами немесе сөзбе-сөз «құтқарылған жолды тапқан және көрсеткендер» деп аталады. Олардың жаттығуларын Мокшаға қол жеткізгісі келетіндер ғана ізің қуалайды.Джайнизм монотеистік дін деп айтуға бола ма? Бір кездері ол индуизмнің реформистік курсы ретінде пайда болғанына қарамастан, бірақ ол монотеизммен сипатталмаған. Доктрина Құдайға деген сенімдерді білдірмейді, бірақ басты мақсаттары - дұрыс емес ойлардан, сөйлеулер мен әрекеттерден арылып, жанның өзін-өзі ұстап, Құдайдың санасына жету. Бұл дінде Жаратушы жоқ. Яғни, олардың ойынша, әлемде бәрі өздігінен реттеледі.

Джайнизмнің жеңімпаз философиясының ерекшеліктері туралы айтатын болсақ, Джайнизм ілімі – көпшілікке түсінікті болды және адамның этикалық, әлеуметтік-адамгершілік мәсеселерін қозғады. Джайнизмді ұстанушылар құдайға сенбеді, бірақ олар тиртханкаларды, яғни ұстаздарын құрметтеген. Джайнизмнің ең басты ерекшелігі – барлық тірі жандарға жанашарлықпен қарау болды. Олар жай ғана жаңашыр болмаған, менің ойымша олар аса тым қатты жаңашырлар. Өйткені олар әлемдегі барлық тірі жандарға тым жаңашыр болды. Ол дегеніміз тек табиғат, жануар мен адамдар емес, сонымен қатар бактериялар, ұсақ жәндіктерде болды. Жаңашырлықтың шектен асып кеткені соншалықты, олар судағы бактерияларды өлтіріп алмау үшін суды сүзгіден өткізген және аудағы бактериялар мен ұсақ көзге көрінбейтін жәндіктерді де өлтіріп алмас үшін бет-аузын матамен жауып жүрген. Тағы бір ерекшелігі: олар буддизмнен гөрі ғылыми прогресстер мен жаңалықтарға жақындау болған. Ал ғылыми прогресстерді қолдау себебі, олар үшін ғылым – реалистік көзқарасты толықтырды. Джайнизм философиясы жанашырлық идеясымен байланысты басқа философиялық мектептерінің көзқарастарынада құрметпен қараған. Джайнистардың ойынша, әр объектінің шексіз қыры болады және сол объект туралы әртүрлі пікір айтылуы мүмкін.