Пайызға байланысты мәселе есептер Бір санды екінші санды құрайтын бөлігін көбінесе жүздік үлеспен немесе пайызбен өрнектейді. «Процент» сөзінің орнына % белгісін пайдаланады. Процент деп қандай да бір санның жүзден бір бөлігін айтады. Ондық бөлшектердің ішіндегі 0,01 бөлшегі 1% болып табылады. Дәл солай 2% = 0,02; 45% = 0,45 және т.с.с. Пайызға байланысты есептерді шығарғанда көбіне пропорцияны қолданады.
1. Жарқын, әрбір саны (үшіншіден бастап) онын алдынғы екі санның қосындысы болатындай етіп, сандар тізбегін жазды. Тізбектің төртінші мүшесі 6-ға, ал алтыншы мүшесі 15-ке тең. Сан тізбегінің жетінші мүшесі нешеге тең.
