Бухгалтерлік есеп
жүктеу/скачать 2,74 Mb. Pdf көрінісі
|
| Мысал келтіреміз: кәсіпорында 2007 жылы маусым айының
18 жұлдызындағы № 6 шот-фактура мен негізгі құралды өткізу актісіне сәйкес, 240000 теңге сомада қалдық құн бойынша диірменнің жабдығы өткізілді. Бұл жағдайда бухгалтерлік проводка төмендегіше болады: Дт Кт Сома Ескерту 7410 — 2413 = 240000 1 типті операция А (+) А (-) з) Кәсіпорынның корпоративтік табыс салығын есептеу. Бұл операциялар № 7710 «Корпоративтік табыс салығы бойынша 259 шығыстар» шотының дебеті бойынша бейнеленеді. Шығыстар корпоративтік табыс салығы бойынша жұмсалған шығындардың жиынтығынан пайда болатындықтан, шаруашылық операциялар № 3110 шоттың кредитінен № 7710 шоттың дебетіне жасалады. Бухгалтерлік жазу төмендегіше болады: Дт Кт Құжаттар 7710 — 3110 Корпоративтік табыс салығының есептелуі Жазудың дұрыстығын тексереміз: кредиттік жағында тек қана пассивті шот орналасқан. Бұл жағдайда (№ 3110) баланстың активі мен пассиві көбейетін 3 типті «Активті-пассивті» операция орын алады. Бір жағынан кәсіпорынның корпоративтік табыс салығы бойынша шығыстары, екінші жағынан бір мезгілде сол сомаға аталған шығыстар бойынша кредиторлық қарыздары көбейеді. Бұл жағдай жазудың дұрыстығын білдіреді. Мысал келтіреміз: кәсіпорында 2006 жылы жылдағы қаржы- шаруашылық қызметтің нәтижелері бойынша 2007 жылы наурыз айының 29 жұлдызындағы салық салу мөлшерлемелері бойынша есептеріне сәйкес, 184000 теңге сомада корпоративтік табыс салығы есептелді. Бұл жағдайда бухгалтерлік проводка төмендегіше болады: Дт Кт Сома Ескерту 7710 — 3110 = 184000 3 типті операция А (+) П (+) Енді шығыстардың кему (жабылу) жағдайларын қараймыз. Аталмыш жағдайларда шығыстар кредит бойынша өтеді. Бұл жерде біз шығыстар жабылуының ерекшеліктеріне назар аударуымыз керек. а) Жиынтық табыс (залал) шотына шығыстарды жабу. Бұл операциялар № 7010, 7110, 7210, 7310, 7410, 7710, 7610, 7620 «Шы- ғыстар» шотының кредиті бойынша бейнеленеді. Шығыстар жыл соңында жабылатындықтан, шаруашылық операциялар жоғарыда 260 көрсетілген шоттардың кредитінен тек қана № 5410 «Есептік жылдың пайдасы (залалы)» шотының дебетіне жабылады. Бұл операциялардың ерекшелігі олардың жыл соңында тек қана 1 рет жасалатындығынан тұрады. Бухгалтерлік жазу төмендегіше болады: Дт Кт Құжаттар 5410 7010, 7110, 7210, 7310 7410, 7710, 7610, 7620 Нұсқаулардың ережелері Жазудың дұрыстығын тексереміз: кредиттік жағында тек қана активті шоттар орналасқан. Бұл жағдайда баланстың активі мен пассиві кемитін 4 типті «Пассивті-активті» операция орын алады. Бір жағынан кәсіпорын шығыстарының мөлшері жабылады, екінші жағынан бір мезгілде сол сомаға жиынтық табыстың есебі кемиді (жұмсалады). Бұл жағдай жазудың дұрыстығын білдіреді. Мысал келтіреміз: кәсіпорында жыл соңында өткізілген өнімнің өзіндік құны бухгалтерлік есеп шоттары Жұмыс жоспарының нұсқауларына сәйкес жиынтық табысты анықтау үшін 4400000 теңге сомада № 5410 шотқа жабылады. Бұл жағдайда бухгалтерлік проводка төмендегіше болады: Дт Кт Сома Ескерту 5410 — 7010 = 4400000 4 типті операция П (-) А (-) Сонымен, біз 7 бөлімнің шоттары бойынша шаруашылық опера- циялар құрудың үлгілерін қарап, талдадық. |