Бухгалтерлік есеп



Pdf көрінісі
бет243/243
Дата22.02.2022
өлшемі2,74 Mb.
#26137
1   ...   235   236   237   238   239   240   241   242   243
Байланысты:
Бухгалтерлік есеп

35
Берілген 
аванстар
Берілген аванстар
55 А
351
Тауар-
материалдық 
қорларды жеткізіп 
беруге берілген 
аванстар
Берілген қысқа 
мерзімді аванстар
1610
56 А
352
Жұмысты 
орындауға және 
қызмет көрсетуге 
берілген аванстар
Берілген қысқа 
мерзімді аванстар
1610
57 А
353
Басқа берілген 
аванстар
Берілген қысқа 
мерзімді аванстар
1610
4 БӨЛІМ. ҚАРЖЫЛЫҚ ИнВеСтИцИЯЛАР Мен АҚШАЛАР
40
Қаржылық 
инвестициялар
Қаржылық 
инвестициялар
58 А
401
Акциялар
Өзге қысқа 
мерзімді қаржы 
инвестициялары
1150
59 А
402
Облигациялар
Өтеуге дейін ұстала-
тын  қысқа  мерзімді 
инвестициялар 
1130


310
1
2
3
4
5
6
7
Сату үшін 
қолда бар қысқа 
мерзімді қаржы 
инвестициялары
1140
60 А
403
Басқа                         
қаржылай 
инвестициялар
Өзге қысқа 
мерзімді қаржы 
инвестициялары
1150
41
Жолдағы ақшалар
61 А
411
Жолдағы ақшалар Жолдағы ақшалар
1030
42
Банктердегі                
арнаулы 
шоттардағы 
ақшалар
62 А
421
Аккредитивтердегі 
ақшалар
Арнайы 
шоттардағы ақша 
қаражаттары
1070
63 А
422
Чек 
кітапшалардағы 
ақшалар
Арнайы 
шоттардағы ақша 
қаражаттары
1070
64 А
423
Банктердегі                  
арнаулы 
шоттардағы 
ақшалар
Арнайы 
шоттардағы ақша 
қаражаттары
1070
65 А
424
Банктердегі басқа 
шоттардағы 
ақшалар
Арнайы 
шоттардағы ақша 
қаражаттары
1070
43
Валюталық               
шоттағы 
ақшалар
66 А
431
Ел ішіндегі        
валюталық 
шоттағы ақшалар
Ағымдағы банктік 
шоттардағы 
валютамен ақша 
қаражаттары
1050
67 А
432
Шет елдердегі          
валюталық 
шоттағы ақшалар
Ағымдағы банктік 
шоттардағы 
валютамен ақша 
қаражаттары
1050
44
есеп айырысу   
шотындағы 
ақшалар
68 А
441
Есеп айырысу     
шотындағы 
ақшалар
Ағымдағы банктік 
шоттардағы 
теңгемен ақша 
қаражаттары
1040


311
1
2
3
4
5
6
7
Депозиттік банк 
шоттарындағы 
ақша қаражаттары
1060
45
Кассадағы қолма-
кол ақша
69 А
451
Кассадағы үлттык 
валютадағы қолма-
қол ақша
Кассадағы теңгемен 
ақша қаражаттары
1010
70 А
452
Кассадағы                   
шетелдік 
валютадағы қолма-
қол ақша
Кассадағы 
валютамен ақша 
қаражаттары
1020
5 БӨЛІМ. МенШІКтІ КАПИтАЛ
50
Жарғылық 
капитал
Шығарылған 
капитал
5000
71 П
501
Жай акциялар
Жарияланған 
капитал
5010
72 П
502
Артықшылықты 
акциялар
Жарияланған 
капитал
5010
73 П
503
Салымдар мен 
пайлар
Жарияланған 
капитал
5010
51
төленбеген 
капитал
74 П
511
Төленбеген 
капитал
Төленбеген капитал 5020
52
Алынып 
тасталған 
капитал
Сатып алынған 
жеке меншік 
үлестік аспаптар
5200
75 П
521
Алынып тасталған 
капитал
Сатып алынған 
жеке меншік 
үлестік аспаптар
5210
53
төленген 
қосымша 
капитал
76 П
531
Төленген қосымша 
капитал
Басқа да резервтер 5340
54
төленбеген               
қосымша 
капитал
77 П
541
Негізгі      
құралдарды      
қайта бағалаудан 
болған төленбеген 
қосымша капитал
Қайта бағалауға 
арналған резерв
5320


312
1
2
3
4
5
6
7
78 П
542
Инвестицияларды                
қайта бағалаудан 
болған төленбеген 
қосымша капитал
Қайта бағалауға 
арналған резерв
5320
79 П
543
Басқа       
активтерді        
қайта бағалаудан 
болған төленбеген 
қосымша капитал
Қайта бағалауға 
арналған резерв
5320
55
Резервтік капитал
80 П
551
Заңдармен 
бекітілген 
резервтік капитал
Құрылтай 
құжаттарында 
белгіленген 
резервтік капитал
5310
Шетелдік валютаны 
қайта есептеуге 
арналған резерв
5330
81 П
552
Басқа резервтік 
капитал
Басқа да резервтер 5340
56
Бөлінбеген                      
табыс (жабыл-
маған залал)
Бөлінбеген                         
кіріс (жабылмаған 
залал)
5400
82 П
561
Есепті жылдың    
бөлінбеген табысы 
(жабылмаған 
залалы)
83 П
562
Алдыңғы                
жылдардың 
бөлінбеген                     
табысы 
(жабылмаған 
залалы)
Өткен жылдардағы 
пайда (залал)
5430
57
Жиынтық табыс 
(залал)
84 П
571
Жиынтық табыс 
(залал)
Есептік жылдың 
пайдасы (залалы)
5410
Нәти-
желі
6 БӨЛІМ. МІнДеттеМеЛеР
60
заемдар 
(несиелер)
Қысқа және 
ұзақ мерзімді 
міндеттемелер
3000, 
4000
85 П
601
Банктердің 
заемдары
Қысқа мерзімді 
банктік қарыз
3010


313
1
2
3
4
5
6
7
Ұзақ мерзімді 
банктік қарыз
4010
86
П
602
Банктерден тыс 
мекемелерден 
алынған заемдар
Қысқа мерзімді 
алынған қарыз
3020
Ұзақ мерзімді 
алынған қарыз
4020
87 П
603
Басқалар
Өзге қысқа 
мерзімді қаржы 
міндеттемелері
3050
Өзге ұзақ мерзімді 
қаржылық 
міндеттемелер
4030
61
Алдыңғы              
кезеңдердің 
табысы
88 П
611
Алдыңғы 
кезеңдердің 
табысы
Алдағы кезеңдердің 
кірістері
3520
62
Дивидендтер 
бойынша  есеп 
айырысу
89 П
621
Жай акциялар 
бойынша есеп 
айырысу
Қатысушылардың 
дивидендтері және 
кірістері бойынша 
қысқа мерзімді 
кредиторлық 
берешек
3030
90 П
622
Артықшылықты         
акциялар бойынша 
есеп айырысу
Қатысушылардың 
дивидендтері және 
кірістері бойынша 
қысқа мерзімді 
кредиторлық 
берешек
3030
91 П
623
Қатысушылардың    
табыстары 
бойынша есептер
Қатысушылардың 
дивидендтері және 
кірістері бойынша 
қысқа мерзімді 
кредиторлық 
берешек
3030
63
Бюджетпен есеп 
айырысу
Салықтар 
бойынша 
міндеттемелер
3100


314
1
2
3
4
5
6
7
92 П
631
Төленуге тиіс 
ағымдағы 
корпоративтік 
табыс салығы
Төлеуге тиісті 
корпорациялық 
табыс салығы
3110
93 П
632
Кейінге                 
қалдырылған 
корпоративтік 
табыс салығы
Корпорациялық 
табыс салығы 
бойынша кейінге 
қалдырылған 
салықтық 
міндеттемелер
4310
94 П
633
Қосымша    құнға    
салынатын салық
Қосылған құн 
салығы
3130
95 П
634
Акциздер
Акциздер
3140
96 П
635
Әлеуметтік салық Әлеуметтік салық
3150
97 П
636
Жер салығы
Жер салығы
3160
98 П
637
Мүлік салығы
Мүлік салығы
3180
99
П
638
Көлік құралдарына 
салық
Көлік құралдарына 
салық
3170
100 П
639
Басқа салықтар 
мен алымдар 
және бюджетке      
міндетті төлемдер
Өзге салықтар
3190
Жеке табыс салығы 3120
64
еншілес            
(бағынышты) 
ұйымдарға        
кредиторлық 
қарыз
101 П
641
Еншілес                   
ұйымдарға 
кредиторлық қарыз
Еншілес ұйымдарға 
берілетін 
қысқа мерзімді 
кредиторлық 
берешек
3320
102 П
642
Бағынышты             
ұйымдарға 
кредиторлық қарыз
Филиалдарға және 
құрылымдық 
бөлімшелерге 
қысқа мерзімді 
кредиторлық 
берешек
3340
103 П
643
Бірлесіп 
бақыланатын     
заңды тұлғаларға 
қарыз
Қауымдастырылған 
және бірлескен 
ұйымдарға 
қысқа мерзімді 
кредиторлық 
берешек
3330


315
1
2
3
4
5
6
7
65
Кепілдік 
және шартты 
міндеттемелер
Қысқа және ұзақ 
мерзімді бағалау 
міндеттемелері
3400, 
4200
104 П
651
Кепілдік 
міндеттемелер
Қысқа мерзімді 
кепілдік 
міндеттемелер
3410
Ұзак мерзімді 
кепілгерлік
міндеттемелер
4210
105 П
652
Шартты 
міндеттемелер
Заңды 
наразылықтар 
бойынша
қысқа мерзімді 
міндеттемелер
3420
Заңды 
наразылықтар 
бойынша ұзақ 
мерзімді бағалау 
міндеттемелері
4220
66
Алынған 
аванстар
106 П
661
Тауар-материалдық   
қорларды жеткізіп       
беруге  алынған 
аванстар
Алынған қысқа 
мерзімді аванстар
3510
107 П
662
Жұмыстарды   
орындау   және 
қызметтер 
көрсетуге алынған 
аванстар
Алынған қысқа 
мерзімді аванстар
3510
108 П
663
Басқа алынған 
аванстар
Алынған қысқа 
мерзімді аванстар
3510
67
Жеткізушілер                   
және 
мердігерлермен                 
есеп айырысу
109
П
671
Төлеуге тиісті 
шоттар
Жеткізушілер мен 
мердігерлерге 
қысқа мерзімді 
кредиторлық 
берешек
3310


316
1
2
3
4
5
6
7
Жеткізушілер мен 
мердігерлерге 
берілетін ұзақ 
мерзімді берешек
4110
68
Басқа                  
кредиторлық 
қарыздар     мен    
есептелген 
сомалар
110 П
681
Қызметкерлермен             
еңбекақысы 
бойынша есеп 
айырысу
Еңбекақы төлеу 
бойынша қысқа 
мерзімді берешек
3350
111 П
682
Лауазымды 
адамдарға қарыз
Еңбекақы төлеу 
бойынша қысқа 
мерзімді берешек
3350
112 П
683
Жалгерлік 
міндеттемелері
Жалдау бойынша 
қысқа мерзімді 
берешек
3360
Жалдау бойынша 
ұзақ мерзімді 
берешек
4150
113 П
684
Қаржыны   
пайдалағаны   
үшін төлеуге тиісті      
есептелген 
сыйақылар
Төлеуге тиіс қысқа 
мерзімді сыйақылар
3380
Төлеуге арналған 
ұзақ мерзімді 
сыйақылар
4160
114 П
685
Қызметкерлердің 
демалысы 
бойынша 
есептелген қарыз
Еңбекақы төлеу 
бойынша қысқа 
мерзімді берешек
3350
115 П
686
Жинақтаушы 
зейнетақы қоры 
бойынша есеп 
айырысулар
Зейнетақы 
аударымдары 
бойынша 
міндеттемелер
3220
116 П
687
Басқалар
Әлеуметтік 
сақтандыру 
бойынша 
міндеттемелер
3210


317
1
2
3
4
5
6
7
Басқа ерікті 
төлемдер бойынша 
өзге міндеттемелер
3240
Өзге қысқа мерзімді 
міндеттемелер
3340, 
3540
7 БӨЛІМ. тАБЫСтАР
70
негізгі қызметтен 
түскен табыс
Өнімдерді сатудан 
және қызмет 
көрсетуден 
алынатын кіріс
6000
117 П
701
Дайын өнімді 
(тауарлар, 
атқарылған 
жұмыстар, өтелген 
қызметтер) 
өткізуден түскен 
табыс
Өнімдерді сатудан 
және қызмет 
көрсетуден 
алынатын кіріс
6010
71
Сатылған 
тауарларды 
кайтару және сату 
жеңілдігі, сондай-
ақ бағаны түсіру
118 кП
711
Сатылған 
тауарларды 
қайтару
Сатылған өнімді 
қайтару
6020
Контр-
пассивті
119 кП
712
Сату жеңілдігі
Бағадан және 
сатудан түсетін 
жеңілдіктер
6030
Контр-
пассивті
120 кП
713
Бағаны түсіру
Бағадан және 
сатудан түсетін 
жеңілдіктер
6030
Контр-
пассивті
72
негізгі емес 
қызметтен түскен 
табыс
Басқа да кірістер 6200
121 П
721
Материалдық 
емес активтердің 
есептен шығуынан 
түскен табыс
Активтердің 
шығуынан түскен 
кірістер
6210
122 П
722
Негізгі 
құралдардың 
есептен шығуынан 
түскен табыс
Активтердің 
шығуынан түскен 
кірістер
6210


318
1
2
3
4
5
6
7
123 П
723
Инвестициялар-
дың, қаржылай 
инвестициялардың 
пайдаланылуынан          
түскен табыс
Сыйақылар 
бойынша кірістер
6110
124 П
724
Акциялар 
бойынша 
дивидендтер 
және қаржыларды 
пайдаланғаны 
үшін есептелген 
сыйақы сипатында 
түскен табыс
Дивидендтер 
бойынша кірістер
6120
125 П
725
Бағамдық 
айырмадан түскен 
табыс
Бағамдық   
айырмадан   түскен 
кірістер
6250
126 П
726
Өкіметтің 
атқарушы 
органдарының 
субсидиялары
Мемлекеттік 
субсидиялардан 
алынатын кірістер
6230
127 П
727
Негізгі емес 
қызметтен түскен 
басқа табыстар
Басқа да кірістер
6280
8 БӨЛІМ. ШЫҒЫСтАР
80
Өткізілген 
тауарлардың 
(жұмыстар, 
қызметтер) 
өзіндік құны
Өткізілген      
өнімнің     және 
көрсетілген       
қызметтердің 
өзіндік құны
7000
128 А
801
Өткізілген дайын 
өнімнің (тауарлар, 
орындалған 
жұмыстар, 
атқарылған 
қызметтер) өзіндік 
құны
Өткізілген       
өнімнің      және 
көрсетілген          
қызметтердің 
өзіндік құны
7010
81
Дайын өнім, 
тауарларды 
(жұмыстар, 
қызметтер) 
өткізу бойынша 
шығыстар
Өнімдерді         
сату және 
қызметтер 
көрсету бойынша 
шығыстар
7100


319
1
2
3
4
5
6
7
129 А
811
Дайын өнім, 
тауарларды 
(жұмыстар, 
қызметтер) өткізу 
бойынша шығыстар
Өнімдерді  сату         
және қызметтер   
көрсету   бойынша 
шығыстар
7110
82
Жалпы және 
әкімшілік 
шығыстар
Әкімшілік 
шығыстар
7200
130 А
821
Жалпы және 
әкімшілік шығыстар
Әкімшілік 
шығыстар
7210
83
Қаржыны 
пайдаланғаны үшін 
сыйақы сипатында 
есептелген 
шығыстар
Қаржыландыруға 
арналған 
шығыстар
7300
131 А
831
Қаржыны 
пайдаланғаны үшін 
сыйақы сипатында 
есептелген шығыстар
Сыйақылар                 
бойынша шығыстар
7310
Қаржылық   
жалдау   бойынша 
пайыздарды төлеуге 
арналған шығыстар
7320
84
негізгі емес қызмет 
бойынша шығыстар
Басқа да 
шығыстар
7400
132 А
841
Материалдық емес 
активтердің есептен 
шығуы бойынша 
шығыстар
Активтердің              
шығуынан 
алынатын 
шығыстар
7410
133 А
842
Негізгі құралдардың 
есептен шығуы 
бойынша шығыстар
Активтердің              
шығуынан 
алынатын 
шығыстар
7410
Активтердің   
құнсыздануынан 
түсетін шығыстар
7420
134 А
843
Инвестициялардың, 
қаржылай 
инвестициялардың 
пайдаланылуымен 
байланысты 
шығыстар
Қаржыландыруға 
арналған басқа да 
шығыстар
7340


320
1
2
3
4
5
6
7
135 А
844
Бағамдық айырма 
бойынша шығыстар
Бағамдық   айырма   
бойынша шығыстар
7430
136 А
845
Негізгі емес қызметі 
бойынша басқа 
шығыстар
Басқа да шығыстар 7470
85
Корпоративтік 
табыс салығы 
бойынша шығыстар
Корпоративтік               
табыс салығы 
бойынша 
шығыстар
7700
137 А
851
Корпоративтік табыс 
салығы бойынша 
шығыстар
Корпоративтік  
табыс  салығы 
бойынша шығыстар
7710
86
төтенше     
жағдайлар мен 
тоқтатылған 
операциялардан           
түскен табыс 
(залал)
Бол-
майды
138 А
861
Зілзала апаттарынан 
болған өтелмейтін 
залал
Бол-
майды
139 кА
862
Зілзала апаттарынан 
түскен табыс (залал)
Бол-
майды
140 кА
863
Тоқтатылған 
операциялардан 
түскен табыс (залал)
Қысқартылатын 
қызметпен 
байланысты 
кірістер
6310
141 кА
864
Төтенше жағдайлар 
мен тоқтатылған 
операциялардан 
түскен басқа табыс 
(залал)
Бол-
майды
87
Басқа ұйымдардағы 
үлестік қатысудан 
түскен табыс 
(залал)
142 кА
871
Басқа ұйымдардағы 
үлестік қатысудан 
түскен табыс (залал)    
(кредит)
Қауымдастырылған 
ұйымдардың пайда 
үлесі
6410
Бірлескен 
ұйымдардағы 
пайданың үлесі
6420


321
1
2
3
4
5
6
7
871
Басқа ұйымдардағы 
үлестік қатысудан 
түскен табыс (залал) 
(дебет)
Қауымдастырылған 
ұйымдардың 
залалындағы үлес
7610
Бірлескен 
ұйымдардың 
залалындағы үлес
7620
9 БӨЛІМ. ӨнДІРІСтІК еСеП ШОттАРЫ
90
негізгі өндіріс
Өндірістік есепке 
алу шоттары
8000
143 А
900
Негізгі өндіріс
Негізгі өндіріс
8010
144 А
901
Материалдар
Материалдар
8011
145 А
902
Өндірістік     
жұмысшылардың 
еңбегіне ақы төлеу
Өндірістік   
жұмысшылардың 
еңбекақысы
8012
146 А
903
Еңбекақыдан 
бөлінген қаржы
Еңбекақы                      
қорынан 
аударымдар
8013
147 А
904
Үстеме шығыстар
Үстеме шығыстар 8014
91
Меншікті                  
өндірістің 
шалафабрикаттары
148 А
910
Меншікті                    
өндірістің 
шалафабрикаттары
Меншікті                    
өндірістің 
шалафабрикаттары
8020
149 А
911
Материалдар
Материалдар
8021
150 А
912
Өндірістік     
жұмысшылардың 
еңбегіне ақы төлеу
Өндірістік   
жұмысшылардың 
еңбекақысы
8022
151 А
913
Еңбекақыдан 
бөлінген қаржы
Еңбекақы                      
қорынан 
аударымдар
8023
152 А
914
Үстеме шығыстар
Үстеме шығыстар 8024
92
Көмекші өндіріс
153 А
920
Көмекші өндіріс
Қосалқы өндірістер 8030
154 А
921
Материалдар
Материалдар
8031
155 А
922
Өндірістік     
жұмысшылардың 
еңбегіне ақы төлеу
Өндірістік   
жұмысшылардың 
еңбекақысы
8032
156 А
923
Еңбекакыдан 
бөлінген қаржы
Еңбекақы                      
қорынан 
аударымдар
8033


322
1
2
3
4
5
6
7
157 А
924
Үстеме шығыстар
Үстеме шығыстар 8034
93
Үстеме шығыстар
158 А
930
Үстеме шығыстар
Үстеме шығыстар
8040
159 А
931
Материалдар
Материалдар
8041
160 А
932
Өндірістік     
жұмысшылардың 
еңбегіне ақы төлеу
Өндірістік   
жұмысшылардың 
еңбекақысы
8042
161 А
933
Еңбекақыдан 
бөлінген қаржы
Еңбекақы                      
қорынан 
аударымдар
8043
162 А
934
Негізгі құралдарды 
жөндеу
Негізгі құралдарды 
жөндеу
8044
163 А
935
Негізгі    
құралдардың    
тозуы және       
материалдық       
емес активтердің 
амортизациясы
Негізгі         
құралдар         мен 
материалдық                     
емес активтердің 
тозуы
8045
164 А
936
Коммуналдық 
қызметтер
Коммуналдық 
қызметтер
8046
165 А
937
Жалгерлік төлемдері
Жалдау ақысы
8047
166 А
938
Басқалар 
Өзге үстеме 
шығыстар
8048
                                                                                                                      
 


323
№ 4 қосымша
   
 
ХҚеС бойынша бухгалтерлік шоттарды жіктеу   
(2-ші тарауда келтірілген)
Балансқа 
қатысы 
бойынша 
жіктеу
Бөлім-
дердің
нөмір-
лері 
Кіші бөлімдердің
(бөлімшелердің)
нөмірлері 
Бөлімдердің
атауы
ескерту
Активті
1
10, 11, 12, 13, 14, 
15, 16
Қысқа мерзімді 
активтер
Активті
2
20, 21, 22, 23, 24, 
25, 26, 27, 28, 29
            
             П
Ұзақ мерзімді 
активтер
2320, 2420, 
2620,
2720, 2740 
шоттар
Пассивті
3
30, 31, 32, 33, 34, 
35
Қысқа мерзімді 
міндеттемелер
Пассивті
4
40 ,41, 42, 43, 44,  Ұзақ мерзімді 
міндеттемелер
Пассивті
5
50, 51, 52, 53, 54,
Капитал мен 
резервтер
Пассивті
6
60, 61, 62, 63, 64
кП
Кірістер
6020, 6030  
шоттар
Активті
7
70, 71, 72, 73, 74, 
75, 76, 77
Шығыстар
Активті
8
80
Өндірістік есепке 
алу шоттары 
(калькуляциялық)
Үлестіруші-
жинақтаушы 
шоттар
  ескерту: П — пассивті, кП — контрпассивті.
 


324
М А з М ұ н Ы
Кіріспе.......…………………………………………………......................... 3
І тАРАУ. КӘСІПКеРЛІК ҚЫзМеттеГІ БУХГАЛтеРЛІК 
еСеПтІҢ неГІзДеРІ
1 бөлім. КӘСІПКЕРЛІК ҚЫЗМЕТТЕГІ БУХГАЛТЕРЛІК 
ЕСЕПТІҢ НЕГІЗДЕРІ
1 Бөлімше. БУХГАЛТЕРЛІК ЕСЕПТІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ 
НЕГІЗДЕРІ....................................................................................................... 7
1.  Бухгалтерлік есеп туралы  мәліметтер.....………......................... 7
2.  Бухгалтерлік есептің объектілері……………………................... 9
3.  Бухгалтерлік есептің әдістері... ………………….......................... 11
4.  Бухгалтерлік баланс.....………………………………...................... 11
5.  Шоттар мен қосарлы жазу…………………………........................
15
6.  Синтетикалық және аналитикалық шоттар. 
Субшоттар………................................................................................... 19
7.  Шаруашылық операциялардың әсерінен болған 
шаруашылық құралдар мен 
      олардың көздерінің жағдайындағы өзгерістер.............................. 22
8.  Қосарлы жазудың бақылаудағы маңызы..........………................. 28
9.  Құжаттау.....................……………………………………................... 31
10.   Тугендеу...............………………………………………..................... 33
11.   Бағалау...…………………………………………………................... 35
12.   Калькуляциялау.....…………………………………........................
37
13.   Есепті регистрлер. Қателерді түзету әдістері.............................
38
2 Бөлімше. БУХГАЛТЕРЛІК ЕСЕПТІҢ ТӘЖІРИБЕЛІ 
НЕГІЗДЕРІ...................................................................................................... 41
14.  Шаруашылық құралдар мен олардың көздері туралы 
мәліметтер бойынша кіріспе балансты құрастыру..................... 41
15.  Кіріспе баланстың мәліметтері бойынша синтетикалық 
шоттарды ашу. Синтетикалық шоттарда шаруашылық 
      операцияларды жазу….......................................................................... 42
16.  Айналымдарды есептеу мен шоттар бойынша қалдықтарды 
есептеп шығару...................................................................................... 46
17.  Синтетикалық шоттардағы жазулардың дұрыстығын 
бақылау және қорытынды балансты құрастыру.......................... 48
18.  Кіріспе және қорытынды бухгалтерлік баланстардың 
мәліметтері бойынша кәсіпорынның қаржылық жағдайын 
талдау...…................................................................................................. 50


325
2 бөлім. КӘСІПКЕРЛІК ҚЫЗМЕТТЕГІ БУХГАЛТЕРЛІК ЕСЕП
1 Бөлімше. АҚША ҚАРАЖАТТАРЫНЫҢ ЕСЕБІ..…....................... 51
19.  Банкіде есеп айырысу шотын ашу...........…………….................... 51
20.  Төлем тапсырмаларын дайындау..........……………........................ 53
21.  Банкіден қолма-қол ақшаны алу тәртібі..........……...................... 54
22.  Банкіге қолма-қол ақшаны өткізу тәртібі…………...................... 55
23.  Есеп айырысу чектерін қолдану……………………...................... 56
24.  Вексельдер арқылы есеп айырысулар……………........................ 57
25.  Банктің көшірмелері. Есеп айырысулардағы 
қателерді түзету.…........................................................................................ 59
26.  Есеп айырысу шоты бойынша негізгі бухгалтерлік 
проводкалар............................................................................................ 60
27.  Валюталық шоттардағы ақша қаражаттарының есебі…........... 62
28.  Кассалық операцияларды жүргізудің тәртібі...…………............ 63
29.  Кассалық кітап жүргізу………………………….............................. 64
30.  Есепті тұлғалармен есеп айырысулардың есебі…...................... 66
31.  Кассалық операциялардың есебі бойынша негізгі 
бухгалтерлік проводкалар................................................................... 67
2 Бөлімше. ЕҢБЕКАҚЫ БОЙЫНША ЕСЕП АЙЫРЫСУДЫ 
ҰЙЫМДАСТЫРУ......................................................................................... 69
32.  Еңбекақы бойынша есеп айырысуларды ұйымдастыру…….... 69
33.  Еңбекақының аналитикалық есебі. Бет есептер. 
       Есептеу-төлеу  ведомосы..................................................................... 70
34.  Еңбек ақыдан ұсталымдардың түрлері. Жеке тұлғалардан 
табыс  салығын ұстау тәртібі............................................................. 71
35.  Еңбек демалысы уақытына ақша есептеу...…………………....... 72
36.  Еңбекақы бойынша есеп айырысулардың синтетикалық 
есебі. Депонирленген еңбекақының есебін ұйымдастыру........ 74
37.  Еңбекақы бойынша есеп айырысудың есебі жөнінен негізгі  
бухгалтерлік проводкалар.................................................................. 75
38.  Мердігерлік келісім шарты бойынша жұмысшылардың 
еңбекақысын есептеудің ерекшеліктері......................................... 76
3 Бөлімше. ӘЛЕУМЕТТІК ҚАМСЫЗДАНДЫРУ БОЙЫНША 
ЕСЕП АЙЫРЫСУЛАРДЫҢ ЕСЕБІ......................................................... 78
39.  Қазақстан Республикасы Жинақтаушы Зейнетақы Қорына 
жарналар есептеу (ЖЗҚ)..................................................................... 78
40.  Қазақстан Республикасы әлеуметтік қамсыздандыру 
қорының  ұйымдастырылу мен жұмсалуы..……………............. 79


326
41.  Жинақтаушы Зейнетақы қорымен есеп айырысулар есебі 
бойынша негізгі бухгалтерлік проводкалар.................................. 80
4 Бөлімше. МАТЕРИАЛДЫҚ ҚҰНДЫЛЫҚТАР, ӨНДІРІС 
ЖӘНЕ ӨНІМДІ ӨТКІЗУДІҢ ЕСЕБІ........................................................ 81
42.  Өндірістік қорлардың есебі...........…………………........................ 81
43.  Негізгі құралдардың есебі…………………………......................... 82
44.   Материалдық активтердің есебі.............…………........................ 86
45.  Өнім өндіруге (жұмыстар мен қызметтерді атқаруға)  
шығындардың  құрамы....................................................................... 88
46.  Өндірістегі шығындардың есебі мен өнімнің (жұмыстардың,  
қызметтердің) өзіндік құнын калькуляциялау............................. 90
47.  Тауарлар, жұмыстар және қызметтерді өткізу бойынша  
шығыстардың есебі мен үлестірілуі................................................ 92
48.  Дайын өнім мен өткізудің есебі........................................................ 93
49.  Айырбастау (бартерлі) операциялардың есебі............................. 95
50.  Бірлескен қызметтің бухгалтерлік есебі........................................ 96
5 Бөлімше. БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР ЕСЕБІ...…………........................... 99
51.  Қаржылық салымдардың түрлері...………………......................... 99
52.  Акционерлік қоғамның меншікті акцияларының қозғалысы  
бойынша операциялардың есебі....................................................... 100
53.  Дивидендтер есебі................................................................................. 102
54.  Қор нарығының акцияларымен операциялардың есебі…….... 104
55.  Борыш міндеттемелері бойынша операциялардың есебі.......... 106
56.  Бағалы қағаздардың бағасыздануы бойынша операциялар..... 112
6 Бөлімше. ВАЛЮТАЛЫҚ ОПЕРАЦИЯЛАРДЫҢ ЕСЕБІ............... 114
57.  Валюталық операциялардың бухгалтерлік есебін 
       ұйымдастыру........................................................................................... 114
58.  Тауарлардың экспорты бойынша операциялардың есебі.....…. 115
59.  Тауарлардың импорты бойынша операциялардың есебі.……. 118
60.  Реэкспорттық операциялар есебінің негізгі қағидалары..…..... 120
7 Бөлімше.  КАПИТАЛ, ҚОРЛАР, НЕСИЕЛЕР МЕН 
БЮДЖЕТТЕН ТЫС ТӨЛЕМДЕРДІҢ ЕСЕБІ………........................... 121
61.  Жарғылық капиталды қалыптастыру. Жарғылық 
капиталға салымдар бойынша құрылтайшылармен есеп 
айырысулардың есебі........................................................................... 121
62.  Арнаулы тағайындалу қорлары және резервтік қорды 
қалыптастыру мен пайдалану............................................................ 123
63.  Банк несиелерінің есебі........………………...................................... 124


327
3 бөлім. БУХГАЛТЕРЛІК ЕСЕП БЕРУ МЕН ОНЫҢ ЕСЕБІН  
ҰЙЫМДАСТЫРУ ҚАҒИДАЛАРЫ
1 Бөлімше. ҚАРЖЫЛЫҚ НӘТИЖЕЛЕРДІҢ ЕСЕБІ. 
САЛЫҚТАР. ЕСЕПТІЛІК........................................................................... 126
64.  Кәсіпорын қызметінің қаржылық нәтижесін есептеу. 
Баланстық кірістің (пайданың) құрамы......................................... 126
65.  Қосымша құнға салынатын салық.......……………....................... 127
66.  Корпоративтік табыс салығы..............…………….......................... 130
67.  Акциздер мен олардың бюджетке аударылуы……..................... 131
68.  Жол қорына кіретін салықтар.........................…….......................... 133
69.  Кәсіпорындар мүлкінің салығы....…………………....................... 135
70.  Әлеуметтік салық.....…………………………………....................... 136
71.  Бағалы қағаздармен жасалатын операцияларға салық салу… 139
72.  Инвестициялық салық несиесі.........………………........................ 141
73.  Баланстың реформациясы. Табыстар бойынша 
құрылтайшылармен есеп айырысулар............................................ 142
74.  Бухгалтерлік есеп беру мен есеп айырысулар...…....................... 143
2 Бөлімше. БУХГАЛТЕРЛІК ЕСЕПТІ ҰЙЫМДАСТЫРУ......…...... 145
75.  Жұмыс есеп жоспарын құру...................…………........................... 145
76.  Есептің үлгісін таңдау. Аналитикалық есептің регистрлерін 
таңдап алу................................................................................................ 146
77.  Бас бухгалтердің құқықтары мен міндеттері.……...................... 149
78.  Құжаттардың сақталуы. Нормативтік құжаттар мен 
нұсқауларды қолдану ережелері....................................................... 151
79.  Банкроттық рәсім кезіндегі бухгалтерлік есеп жүргізудің 
       тәртібі........................................................................................................ 152
ІІ тАРАУ. БУХГАЛтеРЛІК ОПеРАцИЯЛАРДЫ 
ЖҮРГІзУДІҢ ӘДІСтеРІ
Әдістемелік көрсетулер............................................................................... 156
I Бөлім. Қысқа мерзімді активтер............................................................. 162
II Бөлім. Ұзақ мерзімді активтер............................................................... 189
III Бөлім. Қысқа мерзімді міндеттемелер.............................................. 210
IV Бөлім. Ұзақ мерзімді міндеттемелер................................................. 225
V  Бөлім. Капитал мен резервтер............................................................. 234
VI Бөлім. Кірістер.......................................................................................... 244
VII Бөлім. Шығыстар................................................................................... 251
VIII Бөлім. Өндірістік есепке алу шоттары........................................... 260


328
Контрарлық шоттар....................................................................................... 271
№ 5410 «Есептік жылдың пайдасы (залалы)» шоты........................... 273
№ 1 қосымша.................................................................................................. 275
№ 2 қосымша.................................................................................................. 282
№ 3 қосымша.................................................................................................. 301
№ 4 қосымша.................................................................................................. 321


329
Рашид Сүлейменұлы Әбдішүкіров
Бораш Смаилұлы Мырзалиев
БУХГАЛтеРЛІК еСеП
Оқу құралы
І кітап
«Нұр-пресс» ЖШС бас директоры
Н. Н. Жансеитов 
Оператор: Т. В. Симоненко
Беттеуші: А. А. Сляднева 
Корректор: Б. М. Джампеисова
Дизайн: А. В. Милованов 
«Нұр-пресс» баспасы
050057 Алматы қ.,
М. Өзтүрiк к-сi, 12 үй.
Тел./факс: (727) 2747-833, 2742-650.
Е-mail: law-literature2006@rambler.ru


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   235   236   237   238   239   240   241   242   243




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет