«центр инноваций в образовании»

 

үйренеді. Бір-бірімен келісе отыра шешім кабылдап, өз ойларын еркін жеткізуге 

мүмкіндік алады. 

Сабақтың  мақсаты:  Солтүстік  Америка  ішкі  суларының  ерекшеліктерін, 

Атлант,  Солтүстік  Мұзды  және  Тынық  мұхиттар  алаптары  өзендерінің 

ерекшеліктерін көрсету; өзен сипаты мен көлдер торын анықтау. 

Сабақтың  оқу  жабдығы:  тақтаға  ілінген  тақырып,  Солтүстік  Америка 

материгінің картасы, интеррактивті тақта, нақыл сөздер. 

Сабақтың барысы:  

(1-слайд: тақырып «Солтүстік Америка» деп жазылып тұрады) 

І. Ұйымдастыру кезеңі (2 мин) 

Оқушылармен  мұғалім  амандасады.  Түгендейді,  сабаққа  дайындығын 

тексереді.  

Оқушыларға үш түрлі мұхит алаптарының  карта қиындылары ұсынылып 

таңдалады.  Бірдей  карта  қиындыларын  алған  оқушылар  бір  топқа  бірігеді. 

Нәтижесінде  3  топқа  бөлінеді.  Және  де  өз-өздерін  бағалау  парақшалары  әр 

оқушыға таратылады. (2-слайд) 

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру кезеңі.  

 

Зымыран сұрақтар: (7 мин, әр дұрыс жауап  3 ұпай).   

1.

 

Материктің жер көлемі және жер көлемі бойынша нешінші орында? (24,2 

млн км

2

, 3 орында) 

2.

 

Материктің  ең  биік  нүктесі  мен  ең  төмен  нүктесі  (Мак-Кинли  шыңы  – 

6193 м, Өлім аңғары – -86 м) 

3.

 

Солтүстік  Америка  қандай  белдеулер  аралығында  жатыр?(солтүстікте 

арктикалық  белдеудегі  аралдардан  субэкваторлық  белдеуге  дейін 

созылып жатыр) 

4.

 

Материктің  шеткі  нүктелері  (солт-Мерчисон,  оңт-Марьято,  бат-Принц 

Уэльский, шығ-Сент-Чарлз) 

5.

 

Жағалауларын  шайып  жатқан  мұхиттар  мен  теңіздер  (батысында  –  

Тынық  мұхит,  Берин  теңізі,  Аляска,  Калифорния  шығанақтарымен; 

шығысында –  Атлант мұхиты, 

Лабрадор, Кариб  теңіздерімен, Маккензи 

және  Әулие  Лаврентия  шығанақтарымен;  солтүстігінде  –  Солтүстік 

Мұзды  мұхитымен,  Бофорт,  Баффин  теңіздерімен,  Гренланд,  Гудзон 

шығанақтарымен)   

 

6.

 

Материктің  ашылуы  (1492  жылы  Х.Колумб  Үндістанға  жол  іздеп 

материктің оңтүстік жағалауына жеткен) 

7.

 

Джон Каботтың ашулары (ХҮ ғасырда Ньюфауленд аралы мен Лабрадор 

түбегі жағалауын ашты) 

8.

 

Генри  Гудзон  мен  Александр  Макензи  ашқан  жерлер  (материктің 

солтүстік жағалауы мен шығысындағы жаңа жерлерді ашты) 

9.

 

Орыс  саяхатшыларының  үлесі  қандай?  (1741  жылы  Витус  Беринг  пен 

Алексей  Чириков  екі  желкенді  кемемен  Алеут  аралдарын  бойлай  жүзіп, 

Аляска жағалауын зерттеді) 

10.

 

Руаль  Амундсеннің  зерттеуі  қандай?  (ХХғ  материктің  солтүстік 

жағалауымен  жүзіп  өтіп,  Жердің  солтүстік  магниттік  полюсінің  орнын 

анықтады) 

 

11.

 

Солтүстік  Америка  қандай  материкпен  біртұтас  құрлық  болды? 

(Евразиямен Лавразия құрлығын құрады). (4-5 слайд) 

Семантикалық карта (3 мин, әр дұрыс жауап 1 ұпай).  

 

Арал 

тау 

шығанақ 

бұғаз 

түбек 

Мексика 

 

 

+ 

 

 

Беринг 

 

 

 

+ 

 

Куба 

+ 

 

 

 

 

Гренландия  + 

 

 

 

 

Юкотан 

 

 

 

 

+ 

Кордильер 

 

+ 

 

 

 

Лабрадор 

 

 

 

 

+ 

Гудзон 

 

 

+ 

 

 

Калифорния   

 

+ 

 

+ 

(6-7 слайд) 

ІІІ. Жаңа тақырыпты меңгеру кезеңі. (5мин) 

 

 

 

 

 

 

 

 

Мұғалім:  Тақтада  көрсетілген  ұғымдар  мен  суреттерден  нені  көріп 

тұрмыз, бұл су атауларын бір сөзбен қалай айтуға болады? 

 

Әрине  ішкі  сулар.  Бүгінгі  біздің  жаңа  тақырыбымыз  «Солтүстік 

Американың ішкі сулары» (9-слайд). 

 

Солтүстік  Америка  материгі  өзен-көлдерге,  тұщы  сулы  терең  көлдерге 

бай  болып  келеді.  Су  қоры  жөнінен  Оңтүстік  Америка  және  Еуразия 

материктерінен  кейінгі  3  орында  тұрады  екен.  Сонымен  қатар  биік  таулы 

мұздықтарға, материктің солтүстігін алып жатқан қалың мұз жамылғылары мен 

жер  асты  суларына  бай.  Өзен  алабтары:  Тынық  мұхит  алабы  –  Колорадо, 

Колумбия,  Юкон  өзендері;  Атлант  мұхит  алабы  –  Миссисипи  (материктегі  ең 

ұзын  өзен),  Рио-Гранде;  Әулие  Лаврентия;  Солтүстік  Мұзды  мұхит  алабы  – 

Маккензи  және  Гудзон  шығанағына  құятын  кішігірім  өзендер;  Ішкі  алап  – 

Үлкен  Тұзды  көл.  Материк  өзендері  негізінен  мұздықтармен,  жаңбыр  суымен 

және  аралас  жаңбыр  мен  қар  суларымен  толығады.  Жоғарғы,  Мичиган,  Эри, 

Гурон  көлдері  бір  бірімен  өзендер  арқылы  жалғасып  Солтүстік  Американың 

Ұлы көлдер жүйесін құрайды. Соның ішінде Жоғарғы көл материктегі ең үлкен 

көл  болып  келеді.  Көлдер  қалыптасуына  қарай  тектоникалық,  мұздық, 

жанартаулық болып бөлінеді. (10-12-слайд) 

ІҮ. Жаңа тақырыпты пысықтауға арналған тапсырмалар: 

Ой шақыру. (7 мин)  

Өзен

 

Көл

 

Мұздық

 

Көпжылдық мұз

 

жамылғылары

 

 

Әр топқа тақырыптарына сәйкес оқулық мәтіні және интернет желісінен 

алынған  ақпараттар  беріледі.  Ақпараттарды  пайдаланып  талдау  жасайды. 

Постер  дайындап  қорғайды  (Топ  мүшелері  ұнаған  постерлеріне  стикерлер 

жабыстырады. Стикер саны әр топ мүшесіне ұпай болып саналады). (13-слайд) 

Өзендерге жоспар бойынша сипаттама береді (6 мин, барлық сұраққа 

толық жауап берсе 6 ұпай)  

1.Материктің қай бөлігінде ағып жатыр? 

2.Бастауын қайдан алады? Қайда құяды? 

3.Қай бағытта ағады? 

4.Ағысының жер бедеріне тәуелділігі 

5.Өзеннің молығу көздері   

6. Пайдаланылуы  

Сандар сөйлейді. (3 мин, әр дұрыс жауап 1 ұпай). 

Әр топ өздеріне берілген географиялық объектілерді картадан анықтайды: 

Тынық мұхит алабына: 

1) Калифорния 

шығанағы (20) 

2) Виннипег көлі (7) 

3) Колорадо өзені (18) 

Атлант мұхит алабына: 

1) Маккези өзені (2) 

2) Үлкен Тұзды көл (13) 

3) Наветренный бұғазы 

(26) 

Солтүстік Мұзды мұхит 

алабы: 

1) Ұлы көлдер (10) 

2) Миссисипи өзені (14) 

3) Шелихова бұғазы (6) 

(16-17 слайд) 

Ү.  Жаңа  тақырыпты 

бекіту кезеңі (2 мин) 

Материктің  мұхит 

алаптарына 

жататын өзендерді 

атайды 

1.

 

Тынық 

мұхиты 

алабының 

өзендері 

2.

 

Атлант 

мұхиты 

алабының 

өзендері 

3.

 

Солт.Мұзды 

мұхит  алабының 

өзендері  

 

 

 

ҮІ. Бағалау кезеңі (2мин) 

Мұғалім  белсенді  қатысқан  оқушыларды  атап  өтіп,  өздерінің  бағалау  парағы 

бойынша  жинаған  ұпайларына  сәйкес  бағаларын  айтады.  25-тен  жоғары  «5», 

15-24 аралығы «4», 14-ке дейін «3». 

ҮІІ. Қорытындылау кезеңі (2 мин) 

«Білгенім» «Білгім келеді» 

Стикерлерге  оқушылар  сабақ  барысында  не  білгендерін  және  не  білгісі 

келетінің жазып тақтаға жабыстырады. (18-слайд) 

ҮІІІ. Үй тапсырмасы (1 мин) 

§32.  Ішкі  сулары.  Кескін  картаға  материктің  ішкі  суларын  түсіру.  Ниагара 

сарқырамасы,  Колорадо  каньоны  туралы  қосымша  мәлімет  дайындау.  (19-

слайд) 

 

Информатика. Сынып: 6       

Орынбасарова Бикен Ізтілеуқызы 

«Жітіқара ауданы  әкімдігінің білім бөлімі» мемлекеттік мекемесінің  

«№9 орта мектеп» коммуналдық мемлекеттік мекемесі 

информатика  мұғалімі, санаты жоғары 

«Анимация және тұсаукесердің көрсетілуі» 

Сабақтың  типі: Аралас  сабақ 

Сабақтың түрі: Тәжірибе элементтері енгізілген шығармашылық сабақ 

          Сабақ 

эмоционалдық  қарым-қатынасты  жақсартуға  бағытталған 

«Дыбыстық  жаттығу»  тренингімен  басталып,  өткен  тақырыптың  меңгерілуін 

анықтау  «Құндылықтар  спектрі»,    «Сұрақтар  қобдишасы»    әдістері  арқылы 

жүргізілді.  Оқушылардың  жаңа  білімді  табысты  игеру  жағдайын  жасау 

мақсатында  алдын-  ала  дайындалған  мәтін,  суреттер,  кеспе  сөздер  беріліп, 

тұжырымдамалық 

картаны 

толтыру 

 

тапсырылды. 

Оқушылардың 

интеллектілері  мен  шығармашылық  ізденістерін  дамыту  мақсатында 

ғаламторды  пайдалану  арқылы  АКТ  модулі  жүзеге  асырылды.  Олар  өздері 

жинақтаған  идеялары  мен  білімдерін  «Түйінді  сөздер»  әдісімен  постерлерге 

түсіріп,    мәселе  шешімін  тұжырымдаулары  «Оқушы  күнделігін»  пайдалану 

арқылы    тиімді  болды.  «Бастағы  қалпақ»  әдісінің  көмегімен  білім  алу  әрекеті 

кезеңдеріндегі  жетістіктер  мен  кемшіліктердің  сипаты  мен  себептері 

интерпретацияланып,  сабақ  «Бақылау  парағында»        өлшеуіштер  арқылы 

қортындыланғанда оның нәтижелі болғанына көз жеткіздік.    Сабақ барысында 

оқушының  оқу,  жазу  дағдыларын  әлеуметпен  әрекеттесу  кезінде  пайдалану 

қабілетін  арттыратын  фукнционалдық  сауаттылықтары    анықтау  жұмыстары 

жүйелі  орындалды.  

SMART  мақсат:  Сыныптағы  оқушылардың  кем  дегенде  90  пайызы  берілген 

алты  тапсырманы  27  минут  ішінде  орындап,    тұсаукесерді  көрсетуге 

бағытталған  ең кем дегенде бес тапсырманы  ешбір қатесіз орындауы  керек. 

Сабақтың  мақсаты:  Анимациялық  баптауларды  үйренеді,  оқушыларды 

слайдтарды    көрсету  тәртібімен,  оларды  баптаумен  танысады.  Компьютер 

кабинетіндегі ережені сақтайды.  

 

Күтілетін нәтиже:  

-Анимация және слайдтарды ауыстыру тәртібін біледі; 

-Тұсаукесерді қалай көрсетуді біледі;  

-Анимация  мүмкіндігін  пайдалана  отырып,  тұсаукесерді  көрсету  үшн 

материалдарды дайындайды, тұсаукесерді көрсетеді.  

 Ресурстар:  6-  сынып  оқулығы,  мұғалімдерге  арналған  әдістемелік  құрал 

«Арман -ПВ» баспасы, кеспе сөздер, түрлі-түсті қағаздар, постерлер, стикерлер, 

маркерлер,  тұжырымдамалық  карта,  бақылау  парағы,  «Оқушы  күнделігі» 

парағы, интербелсенді тақта, компьютер.  

Ұйымдастыру  кезеңі.  Сабақ  «Дыбыстық  жаттығу»  тренингімен  басталды. 

Жаттығу туралы нұсқаулық түсіндірілді.  Тренинг барысы: өзімізді бірқалыпты, 

жайлы сезінеміз,   арқамызды тік ұстаймыз. Алдымен мұрнымызбен терең дем 

аламыз,  ал  дем  шығарғанда  дыбысты  қатты  әрі  қуатты  етіп  шығарамыз. 

Демімізді мұрыныңызбен ішке тартып, демді сыртқа шығарар кезде қатты бар 

дауысыңызбен «А» дыбысын айтыңыз - ол бүкіл денеңіздің сауығуына көмегін 

тигізеді.«Е»- қалқанша без жұмыстарына әсер етеді. «И»- миыңызға, көзіңізге, 

құлағыңызға.«О»-  жүрегіңіз  бен  өкпеңізге  «У»-  асқазан  маңындағы  дене 

мүшелеріңізге «Х»- денеңіздің тазаруына «ХА»- көңіл - күйіңіздің көтерілуіне 

әсер  етеді.    Оқушылардан    жаттығу  барысында    рухы  мен    денесінің  

тыныққанын  байқадым,  жаттығу  жасауға  1  минут  уақыт  жеткілікті  болды. 

Оқушылар орнына отырмас бұрын «Анимация» «Тұсаукесер» болып сынып екі 

топқа  өз  қалауларынша  бөлінді.  Топ  мүшелері  өздерінің  ережелері  мен  топ 

мүшелерінің  қызметін  сайлап  алды.  Топтағы  оқушылар  әрекеттерді  ынтамен  

қабылдау,  қатысу,  жинақтау.  Басқа  қатысушылардың    көзқарастарына  ашық 

болу. Бүгінгі  жұмыстың табыстылығы үшін жауапкершілікті бөлу. Нұсқаулар 

кезінде  бөгде  әңгімені  шегеру.  Мақсатқа  жету  үшін    бірлесіп  өнімді  жұмыс 

атқару  сияқты  ережелерін  бекітіп  алды.  Топ  құру  арқылы  кездесетін 

қиындықтарды    оқушылардың  өздері    шешуге  болатын    нәтижеге  жету 

жолдарындағы әрекеттерді арнайы сызбадан келісе отырып таңдады (Сызба1).  

Өтілген  тақырыпты  оқушылардың  қаншалықты  меңгергенін  қайтадан    еске 

түсіру    үшін    «Құндылықтар  спектрі»  әдісін  қолдану  тиімді  болды.  Өткен 

тақырып  бойынша  балаларға  сөздер  таратылып,  оны  құндылығы  жағынан 

орналастыру  керек  еді.  Екі  топқа  бірдей  жиырма  сөз  таратылды,    мысалы, 

«Кірістіру», «Дыбыс», «Файлдан дыбыс жазу» т.с.с. өткен тақырыпқа қатысты  

командалық сөздерді  5 минут ішінде рет-ретімен  орналастырған соң, екі топ 

жұмыстарының  қаншалықты  дұрыс  екенін  өзара  бағалады.  Оқушылардың 

жұмыс  орнына  алдын-ала  «Бағалау  парағы»,  «Оқушы  күнделігі»  таратылды.  

Парақтарда  тапсырманы  орындау  дағдысына  қатысты    критерийлер  берілді.  

«Сұрақтар  қобдишасы»  әдісі  арқылы    үй  тапсырмасы  тексерілді.  Әр  топтан 

оқушылар кезектесіп  сұрақтарға жауап берді. Бұл тапсырмада қиын сұрақ пен 

оңай  сұраққа  жауап  беру  барысында  оқушы  деңгейін  анықтауға  мүмкіндік  

туды.    Жаңа  тақырыпты  ашпас  бұрын      «Таблица,  фон,  презентация, 

диаграмма»  сөздерінен    «Анимация»  сөзін    шығаруы  тиіс  еді.    Қалай 

ойлайсыңдар  бұл  сөздер    не  үшін  таратылды,  немен  байланыс    деп 

ойлайсыңдар?  деген  сауалдардың  төңірегінде  оқушылар  ойлануға  тура  келді.  

 

Балалар  өз  ойларын  ауызша  жеткізді.  Бірнеше  сөздердің  ішінен  «Анимация» 

сөзіне тоқталдық.  Тақырып ашылғаннан кейін

 

бүгінгі өтіліп жатқан тақырып 

бойынша 

тұжырымдамалық 

карта 

жасау 

(постер) 

тапсырылды. 

Тұжырымдамалық    карта  тақырыпты  ашатындай,  картаға  сурет,  кесте,  ойдың 

түйінді  идеяны  жазуға      не  дайын  материалды  жапсыруға  болатыны 

түсіндірілді.      Тұжырымдамалық  карта  бергенде  оқушыға  оның  қалай 

бағаланатыны  жайлы  критерийлер  берілді.  Екі  топқа  да    «Анимация  және 

тұсакесердің  көрсетілуі»  тақырыбы  бойынша  мәтін  таратылып,  әр  топта 

талқыланып, өз түсініктерін постерлерге түсірді.  Соңында әр топтың жұмысы 

сол  критерий  бойынша  бағаланды.  Балалардың  жеке  жұмыс  барысындағы 

интеллектілері  мен  шығармашылық  ізденістерін  бақылау  үшін  компьютерде  

жұмыс  жасалды.  Ғаламторды  пайдалану  арқылы    «Басқару  батырмалары» 

жобасын құрды. Жоба жасауға 15 минут уақыт берілді. Жұмысты аяқтаған соң, 

көршілерімен бір-бірінің жұмыстарына пікір айтты.   Алған білімдерін  ойдың, 

мәселенің шешілуін тұжырымдау мақсатында  «Түйінді сөздер» әдісі бойынша  

екі  топқа    алдын-ала  дайындалған  жаңа  тақырыптың  ішінен  түйінді  сөздер 

таратылып    берілді.  Оқушылар  топ  болып  бірігіп  сол  сөздердің  анықтамасын, 

мағынасын  ашып,  басқа  топтарға  12  минут    ішінде  түсіндіруге  тырысты.  Осы 

тапсырманы    орындау    кезінде    бірлескен  оқудың  артықшылығы  мен 

оқушылардың    деңгейін  анықтауға  да  мүмкіндік  туды.

 

Мәселені  шешу 

тұжырымдамалары  әр  оқушы    (Оқушы  күнделігі)    өз  күнделіктеріне  түртіп 

алды.    Өткен  тақырыпты  қорытындылау  үшін      «Бастағы  қалпақ»  әдісі  тиімді 

болды.    Оқушылар  дөңгелене  тұрды  да  музыка  қосылғаннан  кейін    оқушы 

басындағы қалпағын келесі оқушының басына кигізеді де, ол келесі оқушының 

басына  кигізеді  т.с.с.    Музыка  тоқтағанда  қалпақ  кімнің  басына  киілсе  сол 

оқушы  сабақ  туралы  өз  ойын  ортаға  салды.  Осы  әрекетті  4  минут  ішінде 

бірнеше  оқушы  қайталап  шығып  сабақтағы  түсінгенін  айтуға  тырысты.   

Оқушылар  бастапқыда  бөлінгендей  қайтадан  өз  топтарына  отырды.  Топ 

көшбасшысы  топтағы  оқушылардың  әрқайсысының    бақылау  парағындағы  

үнемі  бақыланған  әрекеттері  туралы  пікірін  айтты.  Бағалау  критерийлеріне 

сәйкес  жинаған  ұпайлары  жарияланды.  Оқушылар  төмендегі  ұпайға    сәйкес 

«Үздік»: 23-25 ұрпай,  «Жақсы» 19-23 ұпай, «Қанағаттанарлық» 13-19 ұпай» 13 

ұпайдан төмен «Қанағаттанарлықсыз деп бағаланытыны айтылды. Бірақ  сабақ 

барысында 13 ұпайдан төмен жинаған оқушы болмады. Оқушылардың бүгінгі 

сабақтағы  алған  әсерін  (көңілді,  ойлы,  жабырқаулы)  смайликтер  арқылы 

көрсетілуі  сұралды.  Оқушылар  «Білімді  бағалау»  (Сызба  2)  сызбасына  

смайликтерін  жапсырды  да  таңдаған  деңгейіне  сай  үй  тапсырмасын  алды. 

Жабырқаулы бір оқушы, ойланған екі оқушы, басқа оқушылар көтеріңкі көңіл-

күйлерін  білдірді.    Сызбаға  алдын  ала  деңгейлік  үй  тапсырмалары  салынып 

қойылды.  Мұнда  көк  түс  «Есте  сақтадым,  түсіндім,  жасыл  түс  «Қолдандым, 

талдадым»,  ал  қызыл  түс  «Шығармашылықпен  жұмыс  жасадым.  Егер  оқушы 

өзін  жоғары бағалайтын болса, үй тапсырмасының деңгейі де жоғары беріледі. 

Сондықтан үйде өзі таңдап алған  тапсырманы орындай алмаса, келесі сабақта 

үй  тапсырмасын  таңдауда  өз  деңгейіне  сай  тапсырма  алуға    дағдыланады. 

Қосымша  әріптестеріме  айтар  ұсынысым,  «Оқыту  мақсаты»  тірек  сызбасын  

 

пайдаланудың  тиімділігі  SMART  мақсатты  қою  барысында  кездесетін 

қиындықтарды  жеңуге ықпал ететін және қойылған мақсаттың   қаншылықты 

орындалғанын    оқушы,  мұғалім,  сабаққа  қатысқан    әріптестердің    де  көре 

алуына мүмкіндік беретін  тиімді тәсіл екенін өз тәжірибемнің нәтижесі ретінде 

ұсына аламын.   (Сызба 3).   

 

 

Сызба 1                                  Сызба 2                               Сызба 3 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Математика. 3 класс 

Попина Нонна Ивановна  

КГУ «Школа-лицей № 4 акимата города Рудного» 

Учитель начальных классов  

IIкатегория 

«Умножение и деление двузначного числа на однозначное число» 

Тип урока: урок изучения нового материала 

Вид урока: комбинированный 

Форма: урок-игра 

Данный урок разработан в соответствии  с темой и учётом  возрастных 

особенности учащихся. 

На уроке используются:Обобщение и систематизация знаний. Использованы 

следующие методы обучения: частично-поисковый, словесный, наглядный, 

практический. Формы обучения: коллективная, парная, индивидуальная.  

В ходе урока использовались карточки для самостоятельной работы учащихся, 

самоконтроль и самооценка знаний учащихся.  

Цель урока: способствовать  формированию вычислительных навыков при 

умножении и делении двузначного числа на однозначное  число. 

Ресурсы:наглядный материал( виды спорта), карточки с заданием, листы 

самооценивания,карта оценивания знаний и умений,смайлы для рефлексии, 

стикеры. 

Ход урока: 

I. Орг. момент. 

Учитель: 

 

Сегодня  необычный  день.  За окном зима, холодно, а у нас в классе тепло и 

уютно от добрых глаз и сердец наших гостей. Давайте поздороваемся и 

подарим им тоже наши улыбки. 

Ребята, сегодня  21 января -  всемирный день  объятий. 

По традиции, в этот 

день нужно обниматься с друзьями  и даже совсем незнакомыми  людьми как 

можно больше, делясь своим душевным теплом. И я вам предлагаю по - 

дружески обнять своего соседа и подарить частичку своего тепла. А теперь 

приступим к уроку. 

жүктеу/скачать 8,96 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: