Цитоплазма мен сыртқы ортада К+, Na+ иондарын белгілі бір арақатынаста ұстау


Митозанықтамасыжәнефазалары.Сипаттамасы.Амитоз,эндомитоз,политения



бет169/351
Дата21.02.2023
өлшемі9,47 Mb.
#69842
1   ...   165   166   167   168   169   170   171   172   ...   351
Байланысты:
Цито Сарыағаш-2

Митозанықтамасыжәнефазалары.Сипаттамасы.Амитоз,эндомитоз,политения.


  1. Митоз(греч. mitos —жіп)—ядроменцитоплазманыңкүрделіморфологиялық өзгерісімен жүретін тікелей емес бөліну түрі. Митоз кезіндехроматидтердіңбір-біріненажырауыжәнеекіжасжасушаларарасындагенетикалық материалдың теңдей бөлінуі жүретін ядроның бөліну үдерісі.Сондайбөлінунәтижесіндепайдаболғанжасушалардағыхромосомаларжиынтығыныңсаны мен сапасы бастапқы жасушамен бірдейболады. Митозретімен ауысып отыратын төрт фазадан тұрады: профаза, метафаза, анафаза,телофаза(сурет.2).

  2. Профаза-хромосомаларширатылып,жуандап,қысқарады.Әрбірхромосома хроматидтер деп аталатын екі жіпшеден тұрады. Хроматидтер бірнүктеде центромерамен байланысып тұрады.Ядрошыктар жойылып, ядроқабығыеріпкетеді.

  3. Цитоплазмададаядродағыөзгерістергеұқсасүдерістержүреді:эндоплазмалық тор және Гольджи аппараты да көпіршіктерге (везикулалар)өтеді.Жасушаорталығыцентриольдержасушаныңполюстерінеажырап,

  4. олардыңмикротүтікшелеріненахроматинжіпшелеріпайдаболып,бөлінуұршығықалыптасады.

  5. Метафаза – толық конденсацияланған хромосомаларэкватор жазықтығындаорналасады (метафазалықпластинка). Бөліну ұршығының микротүтікшелеріхромосомалардыңкинетохораларымен байланысады.

  6. Кинетохорлар-анафазакезіндехромосомалардыңажырауынқамтамасызететін,центромераныңбетінде түзілетін ақуыздар.

  7. Анафаза - әр хромосомадағы хроматидтер толық ажырап, екі жақ полюскеқарайбағытталыпбөлінуұршығыныңжіпшелеріменполюстергетартылабастайды. Полюстерге жеткенде екі бірдей толық хромосомалар жиынтығынқұрайды.

  8. Телофаза – бөліну ұршығы жойылады.Әрбір бөлінгенхроматидтер яғнижас хромосомалар топтары ядро қабықшасымен қоршалады, мембрана пайдаболады.Хромосомалардеспиральданады.Ядрошықтарқайтатүзіледі.

  9. Жасушаның бөліну үрдісінің соңына қарай, хромосомалар жас жасушаларғабөлініп, әрбір жасушада бастапқы жасушаның генетикалық ақпаратына сайядроның қайта қалыптасуынан бастап жасушалар арасында цитоплазманыңбөлінуі – цитокинез жүреді.



  10. Сурет2.Митоз


  11. Жасушадамитоздыңбасталуыменмитоздыңаяқталуындаерекше

  12. айырмашылықбар.G2кезеңіндежасушадағыбастапқыхромосомаларжұпхроматидтерден,алтүзілгенжаңа хромосомалар текгенетикалық

  13. материалдыңбірғанакөшірмесінентұрады.Бұлкөшірмелержаңа

  14. жасушалар жасушалық циклдыңS кезеңіне өткенге дейін еселенбейді.Митоз үдерісі жасушалардың бөлінуінде генетикалық материалдың қалыптыеселенуімендұрысбөлінуін қамтамасызететінүдеріс.
    Митоздықциклдахромосомалардыңқұрылысыныңөзгеруінебайланысты,біртүрденекіншітүргеоңайөтетін,митоздықжәнеинтерфазалықхромосомалар түрлерінажыратады.












  15. Митоздыңмаңызы:
    Интерфазалық хромосомалар деспиральданған күйде болады.Эукариотжасушаларындағыхромосомалардыңжекеленгенфрагменттерініңспиральданудәрежесіәртүрліболады,ядрохроматиндерініңжиынтығыбіршамабосаңсығанжіпшежәне түйнектелген түрде болады.Кариотипті анықтауүшін митоз кезінде жинақталған, конденсацияланған(метафазалықхромосома)хромосомаларбелгілібірпішінгеиеболады,олардыосы сатыда зерттеубіршама жеңілдік тудырады.


  1. Жасушадағы генетикалық тұрақтылықты (хромосомалар саныныңтұрақтылығын);

  2. Митознәтижесіндежасушасаныкөбейіпағзаныңөсуін;

  3. Жасушаның орнын толықтыру митоз арқылы іске асадыжәнерегенерацияны;

  4. Ағзаныңкариотипін(метафазада)анықтауды;

  5. Жыныссызкөбеюдіқамтамасызетеді.

  1. Жасуша пролиферациясының реттелу мен бақылану механизмдерініңбұзылуы патологиялықауытқуларға әкеледі:
1   ...   165   166   167   168   169   170   171   172   ...   351




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет