Цитоплазма мен сыртқы ортада К+, Na+ иондарын белгілі бір арақатынаста ұстау



бет168/340
Дата28.11.2023
өлшемі9,47 Mb.
#130742
1   ...   164   165   166   167   168   169   170   171   ...   340
Байланысты:
Цито Сарыағаш-2

жасушаның бақыланусыз бӛлінуіне (ісік жасушалары) немесе көбеюдіңнемесебөлінудіңтоқтаусебебіненжасушасаныныңазаюы,ұлпалар мен

мүшелердіңатрофиясы,қартаюүдерістеріжүреді;
- хромосомалық мозаицизм—зиготаныңбөлшектену сатысындамитоздыңдұрысжүрмеуіненхромосомалардыңдұрысажырамауыжүреді.Мысалы,
митоздық бөлінуге түскен зиготадағыжасушалардыңбіріндегі 21-шіхромосоманың біреуінің түсіп қалуы салдарынан келесі бөліну хромсомаларсанының ауытқуыменжүреді,мозаикалық46/47,+21жасушапайдаболады.

Амитоз,эндомитоз,политения


Митоздықциклнегізіндежасушалардыңсаныөзгермейзаталмасудыңқарқындылығыменгенетикалықматериалдыңмөлшерінарттыратынбірнеше механизмдер пайда болған. ДНҚ мен хромосомалардың екі еселенуіміндеттітүрдежасушаныңекігебөлінуінеәкелмеуімүмкін.Осыныңнәтижесінде хромосомалардың саны артады, бұл құбылыс – эндомитоз депаталған. Генетикалық көзқарас бойынша, эндомитоз дегеніміз– геномдықсомалық мутация.Хромосомалардың саны сақталып, олардың құрамындағыДНҚкөбеюіменсипатталатынкелесіқұбылыс–политениядепаталады.Эндомитозбенполитениятұқымқуалайтынматериалдыңмөлшерініңеселенуіменсипатталатынполиплоидтықжасушалардыңпайдаболуынаәкеледі.Диплоидтықжасушаларға қарағанда,мұндайжасушалардагендерекінемесеоданасаеселенген.Гендерсаныныңартуынабайланыстыжасушаныңкөлеміұлғаяды,қызметатқарумүмкіншіліктеріартады.Полиплоидизациясүтқоректілердіңағзасындажасыұлғаякелебауыржасушаларындабайқалады.
Тікелей емес бөлінумен қатар (митоз), тікелей бөліну – амитоз бар. Оныңмәні - ядроның генетикалық материалы күрделі өзгеріске ұшырамай бөлінеді.Ядроныңбөлінуіненсоңцитоплазмабөлінедідепсйпатталады.Көбінесе,
ядроның бөлінуін цитокинез аяқтамайды, сондықтан, амитоз нәтижесінде көпядролы жасушалар пайда болады. Амитоз қабыну үдерісінде, ісіктерде жәнекейбір қарапайымдылардыңбөлінуіндекездеседі.
Тіріағзаларғатәннегізгіерекшеліктің(қасиеттің)бірі–көбею.Көбеюүдерісіндегенетикалықматериалдыңұрпақтанкелесіұрпаққаберілуітекбелгілі бір түрдің белгілерінің қайта жарыққа шығуынғана қамтамасыз етіпқоймайды, сонымен қатар нақты сол дараның өзінің ата-аналарына тән айқынбелгілерініңдежарыққашығуын,ұрпақтарарасындағысабақтастықты,жалпытіршіліктіңүздіксіздігін қамтамасызетеді.
Мейоз–жынысбездеріндеерекшесомалықжасушалардыңбөлінуініңнәтижесіндехромосомаларсаныныңазайып(редукция)жәнежасушаныңдиплоидты жағдайынан гаплоидты жағдайына ауысуын қамтамасыз ететінбөлінудіңтүрі-гаметогенездіңнегізгісатысыныңбірі.БұлүдерістежасушадағыДНҚ-ныңбірақретеселенедідекейінекіретбөлінеді.Мейоздыңбіріншібөлінуініңпрофазасындатранскрипциябелсендіөтедіжәнегомологтыхромосомаларарасындаалмасу(кроссинговер)яғнигенетикалықматериалдың рекомбинациясы жүреді.


  1. Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   164   165   166   167   168   169   170   171   ...   340




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет