Цитоплазма мен сыртқы ортада К+, Na+ иондарын белгілі бір арақатынаста ұстау



бет183/340
Дата28.11.2023
өлшемі9,47 Mb.
#130742
1   ...   179   180   181   182   183   184   185   186   ...   340
Байланысты:
Цито Сарыағаш-2

Адамның менделденетін белгілері – бұл адамның Г.Мендель заңдарыбойыншатұқымқуалайтынмоногендібелгілері(аурулары).1994жылданбастапВ.МакКьюсиктіңкітабықайташығарылуынтоқтатты,қазіринтернетте сайт бар (адресі: httр: //www.ncbi.nlm.nih.gov/Omim/). Интернет-версия (OMIM), АҚШ Конгрессінің Ұлттық медициналық кітапханасыныңкөмегініңарқасындақазіргікезде3917асамендельденутипіндетұқымқуалайтынауруларенген.
Белгініңменделденуінекеректіжағдайларынадискреттілікжәнемоногенділікжатады..
Моногендітұқымқуалаудыңдискреттілігі—тәуелсізтұқымқуалаудыңмүмкіндігі,моногенділіккенегізделгенорганизмніңтүрліқасиеттері мен белгілерінің дамуы және өзгеруі (бір ген – бір полипептидтіктізбек–бірреакция– бірбелгі).
Адамдатұқымқуалаудыңкелесітиптерікездеседі:Моногендіктұқымқуалау.Полигендік.Дәстүрліемес.
АдамбелгілерініңмоногендітұқымқуалауыМенделдіңзаңдарыбойынша жүреді. Генотипте әрбір геннің екі аллелі болады, әрбір жұптыңөзараәсерлесуіжеке қарастырылады.
Моногенді тұқым қуалаудың типтері кездеседі: Аутосомды-доминантты.Аутосомды-рецессивті. Х-хромосомамен тіркес доминантты тұқым қуалау.Х-хромосомамен тіркес рецессивті. Голандриялық тұқым қуалау немесе У-хромосомаментіркес тұқым қуалау.

Аутосомды-доминанттытұқымқуалауғатәнбелгілер:


  • еркекжәнеәйелжыныстыдаралардапатологиябірдейжиілікпенкездеседі.

  • ауруәрұрпақсайынкездеседі,ауруәке-шешесіненкелесіұрпаққаұдайыберіледі (аурудыңтұқымқуалауы вертикальсипатындажүреді).

  • аурубаланыңтуылумүмкіндігі50%тең(баланыңжынысынажәнетуылуретінебайланыссыз).

  • денісауотбасымүшелерініңұрпақтарысауболады.

Мысалы,сепкіл,бұйрашаш,көздіңқаратүсіжәнет.б.Аурулармысалы:синдром
отбасылықгиперхолестеринемия,нейрофиброматоз,полидактилия.

Аутосомды-рецессивтітұқымқуалауғатәнбелгілер:


  • еркекжәнеәйелжыныстыдаралардапатологиябірдейжиілікпенкездеседі.

  • белгінің (патологияның) шежіреде қөрінуі «горизонталь бойымен»,сибстердежиірек.

  • бірқандыларда ауру кездеспейді (бір әкеден түрлі анадан) жәнебіржатырдан(бірананыңбалаларытүрліәкеден)туылғанұлдарменқыздар.

  • сау ата- аналардың балалары сау. Ауру басқа туыстарында кездесуі мүмкін,мысалыаурудыңекіншіжәнеүшіншіреттіктуысағаларыменқарындастарында.

Аутосомды-рецессивтіпатологияныңтуыстарарасындағынекедекездесумүмкіндігі жоғарылайды, ерлі- зайыптылардыңекеуінің де патологиялық генбойыншагетерозиготаларболуынабайланысты.Ерлі-зайыптылардыңтуыстық дәрежесі неғұрлым жоғары болса, соғұрлым аурудың пайда болумүмкіндігі жоғары. Аутосомды-рецессивті типті тұқым қуалайтын аурудыңпааайййдаболумүмкіндігі25%құрайды.
Аурулармысалы:фенилкетонурия,тері-көзальбинизмі,орақтәріздіжасушалықанемия,адреногенитальдықсиндром,галактоземия,гликогеноздар,гиперлипопротеинемиялар,муковисцидоз.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   179   180   181   182   183   184   185   186   ...   340




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет