Цитоплазма мен сыртқы ортада К+, Na+ иондарын белгілі бір арақатынаста ұстау



бет190/340
Дата28.11.2023
өлшемі9,47 Mb.
#130742
1   ...   186   187   188   189   190   191   192   193   ...   340
Байланысты:
Цито Сарыағаш-2

Асажоғарыдоминанттылық:доминанттыгенніңгетерозиготалықжағдайдагомозиготтықжағдайынақарағандаайқындәрежедекөрінісберуінайтады.Мысалы:дрозофилшыбынының рецессивті аллельді гені (а)-гомозиготтарын өлімге әкеледі,алдоминантты гендері А бойынша гомозиготтар (АА) өмір сүруге қабілетті, гетерозиготтары(Аа) өнімді ұрпақ беріп, өмір сүруге қабілетіліктері доминантты гомозиготтарға қарағандажоғары болады. Мұны гендік белсенділіктің өнімдерінің өзара әрекеттесуімен түсіндіругеболады.
Орақтәріздіжасушалықанемиябойыншагетерозиготалыадамдардыңдоминанттыаллелдерібойыншагомозиготтарғақарағандатропикалықбезгектіқоздыратынқоздырғыштарына(Plasmodiumvivax,Pl.falciparum)төзімділіктеріжоғарыболады:HbA/HbAHbS/HbS.
Кодоминанттылық: Аллельді гендердің активтілігі бірдей.Кодоминанттылықтыңмысалы - адамның АВО жүйесі бойынша IV қан тобы А және Вантигендерініңбірдейдеңгейдежарыққашығуы.(Iтоп)антигендердіңболмауыменнемесе. басқа қан топтарындаантигеннің біреуініңА ( II топ)антигеніменен немесе В (IIIтоп)антигенніңболуыменанықталынады.
Көптік аллелизм аллельаралық өзара әсердіңерекшебір түрі. Популяцияда бірмезгілде екіден көп аллельдердің яғни артық аллельдерболады. Көптік аллелизм депхромосоманың бір локусының бірнеше рет мутацияға ұшырауынан екі немесе бірнешеаллельдік жағдайда бола алуын айтады, соның себебінен доминантты және рецессивтігендерден басқа аралық сипаттағы аллельдер пайда болып, доминантты генгерецессивтікүй,рецессивтігедоминанттылықкөрсетеді.
Көптікаллелизмгетән:

  • хромосоманыңбірлокусындаорналасуы

  • бірдейбелгілердідетерминациялауы,

  • кроссинговердіңболмауы

  • аралықсипаттағыаллельдіңболуы.

Көптікаллелизмгемысалыретіндеқоянныңтүгініңтүсініңтұқымқуалауыжатады:С-жабайы(сұрнемесе агути),cch-шиншилл(күмістүстес),сh-гималай,c–ақ.
Көптік аллелизм, мысалы адамда АВО жүйесіндегіқан тобының тұқым қуалауыүшаллель мен анықталады (О, А, В) анықталады, АВО жүйесі бойынша 4 түрлі қан тобын А,В,АВ,О.қарастыруғаболады.
АдамдаО(І)кантобыныңэритроциттердіңбеткейіндеАжәнеВантигендерісинтезделмейді, бірақ қанында бұл антигенге қарсы антидене бар. Сондықтан да оған үшбасқа (А, В, АВ) қан тобын құйылмайды, қан құйылатын эритроциттердің аглютинациясыжүреді.
В(ІІІ)қантобынаАжәнеАВ,ал А(ІІ)–қантобынаВжәнеАВқұюғаболмайды.
АВ (IY) қан тобы бар дараларға кез келген қанды құюға болады, себебі А, В антигенінеқарсы қарсы антидене жоқ. АВ қан тобы бар адамдарды әмбебап рецепиент, ал О – қантобыбарадамдардыәмбебапдоннордепатайды.АВОқантобы–полиморфтыгенетикалықжүйе,оныК.Ландштейнерашты.
Кесте
АВОқантоптарыныңгенетикасы;гемотрансфузиянегізі




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   186   187   188   189   190   191   192   193   ...   340




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет