Цитоплазма мен сыртқы ортада К+, Na+ иондарын белгілі бір арақатынаста ұстау
жүктеу/скачать 9,47 Mb.
|
Цито Сарыағаш-2
Басылыңқыгендердігипостатикалықгендердепаталады.Егерсупрессоррецессивтіболсаондаолрецессивтіэпистаз. Бұл жағдайда рецессивті аллелді бір ген аллельді емес доминантты геннің әсерін басады.Адамда рецессивті эпистазға АВО жүйесі бойынша қан топтарының тұқымқуалауы“бомбейфеномені”мысалболаалады:АнасынаналғанIВаллелінеқарамастанқызбаладафенотипібойынша I(О)қантобыболыпанықталынған.Зерттеубарысында IВ генінің әсері (эритроциттағы В генінің синтезі) гомозиготталық жағдайдаэпистатикалықәсерететінөтесиреккездесетінрецессивті(һ)генменбасылынатындығыанықталған.Бұлгомозигаталы(һһ)жағдайдаэпистатикалықәсеркөрсетеді. IIIf Эпистаз және комплементарлық – бұл бір жұп аллелді емес гендердің белгілеріне әсерететінекібірдейәсерлер. Әртүрліаллельдіжұптардыңгендеріәсерлесіп, бірін-бірітолықтырып,бірбелгініанықтайтын гендердіполигендер немесе полимерлі гендер деп атайды. Мұндайәрекетесуқұбылысынполимериядейді.Белгілердіңжарыққашығуыдәрежесідомиананттыаллельдерсанынабайланысты.Бұлбелгілерсандықкөрсеткішпенсипаталынатынбелгілер. Мысалы адам бойыныңұзындығы, дене салмағы, артериялыққысым терінің түсі және т.б. белгілер. Генотиптегі доминантты гендердің саны неғұрлымкөпболса,белгініңайқынкөрінісберуісоғұрлымжоғарыболады.Әріолсыртқыортаныңәрекеттесуінедебайланысты.Адамдабірқатарауруларға:гипертониялықаурулар, қан диабеті, семіздік шизофрения т.б. бейімділушілікбайқалады. Бұл белгілерортаныңқолайлыжағдайындакөрінісбермеуідемүмкін.Бұлполигендіктұқымқуалайтын белгілерді моногендікбелгілерден айырмашылығын көрсетеді. Сыртқы ортажағдайдарын өзгерте отырып және аурудың алдын алатын жұмыстаржүргізе отырып,бірқатармультифакториальдықаурулардыңжиілігіменфенотиптіккөрінісберудәрежесініңкөрсеткіштерінтөмендетугеболады.Полимерлі гендердің“дозасы”жәнесыртқы ортаның әсері сандық өзгерістердіңүздіксізкөпболуынқамтамасызетеді.Полимерлігендердіңминималдықсаныменанықталғанбелгінің көрініс беруіншектікэффектдепатайды. Генніңқызметініңгенотипкетәуелділігініңкөрсеткіші-экспрессивтілікпенпенентранттылық. Пенетранттылық және экспрессивті гендердің дәрежесі туралы білу дәрігерлер үшін отемаңызды.Зілдітұқымқуалаушылықпентұқымқуалайтынбейімдеушілікаурулардапентранттылықтыңкөрініс беруіміндеттіемес. жүктеу/скачать 9,47 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|