Цитоплазма мен сыртқы ортада К+, Na+ иондарын белгілі бір арақатынаста ұстау
жүктеу/скачать 9,18 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Жасушалардыңжойылуы
| Жасушалардыңсұрыпталуыжәнеолардыңтаңдамалыадгезиясықалыптыдамудықамтамасыз етiп, морфогенезде маңызды роль атқарады және генетикалық бақылау менқоршағанжасушаларәсерiніңбақылауындаболады.
Эмбриогенезүдерісі кезінде жасушаларбөлініп,бір-бірінтанып,топтасыпжабысады.жәненақтыжасушаның қабатын түзеді,әріқарай жасушалартаңдамалысұрыпталады. Жасушалардыңсұрыпталуыгастуляциякезіндебелсендіжүреді. Мембраналардыңерекшелігі менжасушаныңқозғалу дәрежесі сұрыпталудыңміндеттішартыболыптабылады. Амфибийұрығыныңгаструласатысынаэкспериментжүргізілді:трипсинферментініңкөмегіменжасушалардыдиссоциациялады,жасушалардыретсізорналасқаншаараластырады,белгібіруақытөткенненкейінжасушаларбір-біріменеркінмиграцияланыпқайтатоптасады. Содан ретсіз араласқан жасушалар қайта топтасып жасушаның үш қабатын түзеді: экто-,мезо-, энтодерма. Бір типті жасушалар өз-ара жабысып сұрыпталу қасиетіне ие болады.Жасушалардыңтаңдамалысұрыпталуыкезіндежасушалардыңөзарабайланысуымембрананыңантигендікқасиетінебайланыстымембраныңбетіндегізарядтардыңайырмашылығыныңнегізіндегенетикалықбақылануыменжүзегеасатынүдеріс. Таңдамалы адгезия – қалыпты онтогенездің қажетті шарттарының бірі.Iсiкжасушалардыңметастазғақабiлеттiлiгiтаңдамалыадгезияныңбұзылуынабайланысты. Жасушалардыңжойылуыапоптозжәненекрозғабөлiнедi.Апоптозқалыптыфизиологиялықжағдайдарғатән.Некрозортаныңзияндыфакторларыныңәсерiненфизиологиялық емес жағдайларда пайда болады (О2-нiң жетiспеуi, токсиндер). Апоптозонтогенезүдерісіндемаңыздырольатқарады. Апоптозға мысал: алдыңғы бүйректің (пронефроса) жасушаларының жойылуы немесесаусақаралық жарғақтардың, жасына байланысты бас миының нейрондарының саныныңазаюы, лактацияның тоқталуынан кейін сүт безіндегі лактациттердің жойылуы, етеккірдіңалдындаэндометрия қабатындағыфункционалдыжасушалардыңжойылуы. Апоптоздың бұзылуы ақаулықтарға алып келеді: синдактилия (саусақаралық жарғақ), тікшектіңатрезиясы,ішектіңбітеулігі. Соныменқатаронтогенездіңжасушалықмеханизмі:пролиферация,жасушаныңмиграциясы,жасушаныңжойылуыжәнетаңдамалыадгезияяғнибелгілібіруақытаралығында,нақтыбелгілібіржердеөтеді. Дамудыңтуабіткенақаулықтар(ДТБА)нәрестелерөлімінің(15-20%),перинатальдыөлімнің(25%)үлесінқұрайды.ЖаңатуылғаннәрестелердеанықталғанДТБАжиілігі2-3%құрайды,алкешсатысында5%-ғадейін.Сондықтанмедицинада ДТБАоқытумаңыздымәселелердіңбірі. Дамудың туа біткен ақаулары (congenital abnormalities) – туылуға дейiн пайда болып,туылуданкейiнанықталған,мүшелернемесебүкiлағзаныңтұрақтыморфологиялықөзгерiстерi. Дамуаномалиялары(congenitalabnormaly)ДТБА–данерекшелігіәдеттемүшелерқызметтерініңбұзылуыболмайды. жүктеу/скачать 9,18 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|