Цитоплазма мен сыртқы ортада К+, Na+ иондарын белгілі бір арақатынаста ұстау



бет183/351
Дата20.09.2022
өлшемі9,18 Mb.
#39619
1   ...   179   180   181   182   183   184   185   186   ...   351
Байланысты:
Цито Сарыағаш-2 2

ЭпигенетикалықтұқымқуалаушылықдепфенотиптегінемесегендерэкспрессиясындағыөзгерістердіңпайдаболумеханизмдеріДНҚтізбегінің өзгеруіне байланыссыз (эпи – толықтыру деген мағынада) пайдаболады. Мұндай өзгерістер бірнеше жасушалар ұрпақтарында, митоз жәнемейозүдерістеріндеберіледі. Эпигенетикалықөзгерістердіңмысалынаонтогенезкезіндегіклеткалардыңмамандану(дифференцировкалану)үдерісін келтіруге болады. Ұрықтанған жұмыртқа (зигота) әртүрлі ұлпаларға(жүйке,дәнекер,бұлшықетжәнебасқалар)бастамаболатын(қалыптастыратын)клеткаларғадифференциясаланады.Онтогенезүдерісікезінде клеткалардың орналасу орнына және дифференсациялану уақытынаұрықтыңтүрлібөлімдеріндегіклеткалардыбіргендерактивтендіреді,албасқаларыинактивтейді.ОсыүдерістердіреттетінмеханизмдергеДНҚметилденуіжәнехроматинніңремоделденуі,вызываемыепосттрансляционноймодификациейаминокислотгистондардыңаминқышқылдарыныңпосттрансляциялықмодификациялануытудыратын,мысалы,олардыңметилденуіненжәнеазоттықнегіздердіңхимиялықмодификациялану, мысалы,цитозинніңметилденуі.

  • Өзгергіштік – бұл тірі ағзалардың сыртқы және организмның ішкі ортафакторларыныңәсерінен белгілергеиеболуқасиеті.

  • Өзгергіштіктің екі түріге ажыратылады: фенотиптік (модификациялық) жәнегенотиптік.

  • Тұқымқуалаузаңдылықтарынзерттеужәнеолардыңашылуыбір–біріненқарама-қарсыальтернативтібелгілеріменажыратылатындараларды шағылыстырылуыға байланысты, мысалы, сары және жасыл дәндібұршақтардышағылыстыру(Г.Мендельдің заңы).

  • Гомолог хромосомалардың бірдей локустарында орналасатын бірдейбелгілерді анықтайтын гендерді аллельдер деп аталады. Аллель гендер бірдейәріптерменбелгіленеді.

  • Аллельемесгендердепгомологемесхромосомалардыңбірдейлокустарынданемесегомологхромосомалардыңәртүрлілокустарындаорналасатын әртүрлі белгілерді анықтайтын гендерді атайды, мысалы, көздіңнұрлықабығыныңтүсінемесеалақандағысаусақтардыңсаныжәнет.т.

  • Гендер(белгілер)доминанттыжәнерецессивтіболуымүмкін.Доминанттыбелгіөзәсерінгомо-жәнегетерозиготалыжағдайлардакөрсетеді,басәріппенбелгіленеді(А).Рецессивтігенөзәсерінтекгомозиготалыжағдайдакөрсетеді,кішіәріппен (а) белгіленеді.

  • Генотип деп диплоидты хромасомалардағы барлық тұқым қуалайтынфакторлардың(гендердің) жиынтығын атайды.

  • Генотипібойыншадаралардыгомозиготалар(АА;аа)жәнегетерозиготалар(Аа).Егергомологхромосомалардабірдейбелгініанықтайтын(кодтайтын)аллельгендерорналасқанболса,олағзаларгомозиготалардепаталады.

  • Егергомологхромосомалардабірбелгініңәртүрліжағдайынанықтайтын(кодтайтын)аллельгендерорналасқанболса,олағзаларгетерозиготалардеп аталады.

  • Гемизиготалыдаралардыңгенотипіндегенніңтекбірғанааллеліболады, мысалы, еркек даралардың Х - және Y жыныс хромосомаларыныңгомологтыемеслокустарында(ХhY)ораласатынгендер.Мысалы;гемофилияның,дальтонизмнің гендері.

  • Фенотип деп ағзаның барлық белгілері мен қасиеттерінің жиынтығынатайды.

  • Ата–аналықдараларбіржұпальтернативтібелгілерібойыншаталданатынболса,ондайшағылыстырудымоногибридті,егерекі–дигибридті,албірнешежұптарыбойынша–полигибридтідепатайды.



  • Достарыңызбен бөлісу:
  • 1   ...   179   180   181   182   183   184   185   186   ...   351




    ©emirsaba.org 2024
    әкімшілігінің қараңыз

        Басты бет