Экстернализм- бұл тарихи-ғылыми ағым бойынша ғылымның дамуына
сыртқы əлеуметтік-экономикалық факторлар əсер етеді жəне əскери істің
қажеттіліктері себеп болады. Оның өкілдері: Дж. Бернал, Р. Мертон, А.
Кромби, Г. Герлак, Э. Цильзель, О. Шпенглер, Б. Гессен, Ст. Тулмин, Д. Гачев
т.б. Яғни ғылымға əсер ететін - қоғамның сұранысы.
Интернализм - бұл тарихи-ғылыми ағым бойынша ғылымның дамуы
ғылыми идеялардың өзіндік заңдылығымен негізделген тарих. Өкілдері:
А. Койре, Р. Холл, Дж. Рэнделл, П. Росси, Г. Герлак, К. Поппер т.б. Өзінің
қорытындыларына қарамай, интерналистер ғылымның нəтижелері нақты
ғалымның іс-əрекетінен тыс болса да, сол ғалымның ой санасында қалыптасады
деп тұжырымдайды.
