Данияр Сүлейменов
жүктеу/скачать 1,42 Mb. Pdf көрінісі
|
Данияр Сүлейменов
| Күйеуін «әке болу» арманынан мақұрым етпеу
Ері алдындағы әйелдің басты міндетінің бірі – нәресте сүйгізу. Он екі мүшесі сау бола тұра әйел кісінің бала көтеруге құлық танытпауы дұрыс емес. Себебі әке атану – әр азаматтың үкілі арманы. Дүниеге келген сәби ерлі-зайыпты жандардың бір-біріне деген сүйіспеншілігін күшейтіп, отбасына жаңа бір бақыт сыйлайды. Осыны да естен шығармаған жөн. Кейбір отбасы денсаулыққа байланысты балалы бола алмай жатады. Мұндай жағдайда ерлі- зайыптылар бір-біріне демеу көрсетіп, барынша емдік шараларын жасап, Алладан дұға тілеп, тағдырға налымай сабыр сақтағаны жөн. 173
173
Ш.Әділбаева. Исламда отбасы, 106–119-бет. – Алматы, 2013. Ері алдында барынша сәнденіп, хош иісті әтір себіну Әйел адамға көшеде емес, күйеуінің алдында сәнденіп жүру жарасады. Әйел адам үнемі өзінің жайдары күлкісімен, баурап алар қылығымен күйеуінің назарын өзіне аударып отыруы керек. Өйтпеген жағдайда ол назар басқаға түседі. Колумбия университетінің ғалымдары бес мың ер азаматты тәжірибелік бақылаудан өткізіп, нәтижеде ажырасуға алып баратын алты түрлі себепке тоқтаған. Соның ішіндегі бізге қажет екі себеп: 1) Тазалық пен күтіну Көп жағдайда әйел адам дүниеге бала әкелген соң, өзін күтіп ұстауды тоқтатады екен. 2) Психологиялық үйлеспеушілік Тұрмысқа шыққан соң әйел кісі мүлдем өзгеріп кететін көрінеді. Яғни, шынайы бет-пердесін ашып алады. Бұны қазекем «қыз күнінде бәрі жақсы, жаман әйел қайдан шықты» деген бір ауыз сөзбен айта білген. Осыдан ер адамдардың 42%-ы қорқатын болып шықты. көкке көтерілмейді: қожайынына қайта оралмайынша қашқан құлдың, мастығы тарқамайынша мас адамның, күйеуін қайта риза етпейінше ерінің ашуына тиген әйелдің».
Ері алдындағы әйелдің басты міндетінің бірі – нәресте сүйгізу. Он екі мүшесі сау бола тұра әйел кісінің бала көтеруге құлық танытпауы дұрыс емес. Себебі әке атану – әр азаматтың үкілі арманы. Дүниеге келген сәби ерлі-зайыпты жандардың бір-біріне деген сүйіспеншілігін күшейтіп, отбасына жаңа бір бақыт сыйлайды. Осыны да естен шығармаған жөн. Кейбір отбасы денсаулыққа байланысты балалы бола алмай жатады. Мұндай жағдайда ерлі- зайыптылар бір-біріне демеу көрсетіп, барынша емдік шараларын жасап, Алладан дұға тілеп, тағдырға налымай сабыр сақтағаны жөн. 173
Ш.Әділбаева. Исламда отбасы, 106–119-бет. – Алматы, 2013. Ері алдында барынша сәнденіп, хош иісті әтір себіну Әйел адамға көшеде емес, күйеуінің алдында сәнденіп жүру жарасады. Әйел адам үнемі өзінің жайдары күлкісімен, баурап алар қылығымен күйеуінің назарын өзіне аударып отыруы керек. Өйтпеген жағдайда ол назар басқаға түседі. Колумбия университетінің ғалымдары бес мың ер азаматты тәжірибелік бақылаудан өткізіп, нәтижеде ажырасуға алып баратын алты түрлі себепке тоқтаған. Соның ішіндегі бізге қажет екі себеп: 1) Тазалық пен күтіну Көп жағдайда әйел адам дүниеге бала әкелген соң, өзін күтіп ұстауды тоқтатады екен. 2) Психологиялық үйлеспеушілік Тұрмысқа шыққан соң әйел кісі мүлдем өзгеріп кететін көрінеді. Яғни, шынайы бет-пердесін ашып алады. Бұны қазекем «қыз күнінде бәрі жақсы, жаман әйел қайдан шықты» деген бір ауыз сөзбен айта білген. Осыдан ер адамдардың 42%-ы қорқатын болып шықты.
78
Әйелдің тағы бір міндеті – ерінің рұқсатынсыз бір жаққа бармау. Бір жерге баратын болса, әйел адам күйеуін хабардар етіп, келісімін алғаны жөн және барған жерінен кеш түспей қайтқаны дұрыс. Бір күні бір әйел келіп: «Уа, Алланың елшісі, әйелдің күйеуі алдындағы міндеті не?» – деп сұрайды. Сонда Пайғамбарымыз: «Үйінен күйеуінің рұқсатынсыз шықпау, егер күйеуінің рұқсатынсыз шықса, аспан періштелері мен рақым және азап періштелері ол әйелге тәубеге келгенге дейін немесе үйіне қайта оралғанға дейін лағынет айтады», – деп жауап береді. Дініміз мұндай міндет жүктеу арқылы әйелді үйге қамауды көздемейді. Қайта оның орынсыз өсек-аяңға ілікпей, бір-біріне адал, жарасымды жұп болуын мақсат етеді. Бірақ бұл қағида әйелді түбегейлі күйеуіне тәуелді етпейді. Әйел кісіге мына жағдайларда ерінің келісімінсіз тысқа шығуына рұқсат: 1. Әйел кісі қаражаты жетіп, қажылық парызын өтегісі келсе, қасына некелесуіне болмайтын жақын туысын ертіп, күйеуінің рұқсатынсыз қажылыққа бара алады. 2. Үйге қажет заттарды жеткізетін ешкім болмаса, өзі барып алуына рұқсат. 3. Ата-анасы қатты ауырып, қарайтын кісі болмаса, күйеуінің рұқсатынсыз төркініне барып, ата-анасына қарайласуына рұқсат. Бірақ осы уақыт аралығында күйеуі әйелінің нәпақасына жауапты болмайды. 4. Дінге қатысты білгісі келген мәліметті күйеуі үйретпесе, өзгеден үйреніп білу үшін күйеуінің рұқсатынсыз үйден шыға алады.
Әйел міндетінің бірі – күйеуінің рұқсатынсыз үйге ешкімді кіргізбеу. Әйел кісі осы мәселеде де қырағылық танытқаны жөн. Бір хадисте: «Сендердің әйелдеріңдегі ақыларың – ұнатпаған адамды үйлеріңе кіргізбеуі, олармен әңгімелеспеуі», – делінген. Өйткені отағасының ең басты міндеті – отбасын сақтау, сондықтан отбасының берекесін қашырып, ерлі-зайыптыларды бір- біріне айдап салуға құмартып тұратын ниеті бұзық адамның үйіне келуін қаламауы орынды. Жанұяда осы қағидаға мән берілмесе, бәле іздеген кейбіреу ортаға түсіп, сүттей ұйып отырған отбасының берекесін қашырып, ер мен әйелді бір- біріне айдап салуы мүмкін.
Әйел кісіге жүктелетін талаптың бірі – ерінің мал-мүлкін ысырап етпей, үнемдеп ұстауы. Әйел өз табысын ерінің рұқсатынсыз жұмсай алады және қалаған адамына садақа немесе қарыз есебінде бере алады. Ал күйеуінің табысын барынша үнемдеуі тиіс және өзге біреуге ұсынбақ болса, күйеуінің рұқсатын алуы керек. Күйеуінің мақұлдауы екі түрлі болады: Бірінші: Күйеуінің «рұқсат бердім» деп айтуы. Екінші: Сол елдегі салт-дәстүр негізінде іске асады. Яғни, әйел кісі ерінің жауабын күтпей-ақ, елдегі қалыптасқан дәстүр бойынша басқа біреуге үйінен бір нәрсе ұсына алады. Мысалы, бір табақ ұн сұрап келген көршісін құр қол қайтармау секілді т.б. жайттар осыған жатады.
Әйел кісіге арналған насихаттар Елді қорғайтын – ерлер, ерлерді тәрбиелейтін – әйелдер. Аталы сөз жүктеу/скачать 1,42 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|