Чиңгиз деп жазған. Моңғол империясының негізін қалаушысы Темүжін (Теміршін)-нің
ресми атағы. Ортағасырлық түрк-моңғол тілінде
Čïŋγïs qaγan> Чыңғыс (Шыңғыс) қаған деп жазылды.
Темүжінді кейбір шығыс деректерінде 1162 жыл қазіргі Моңғолия Онон өзені Дэлуін-болдақ деген
жерде туған дейді. Рашид ад-диннің «Жамиғ ат-тауарихта» Темүжінді доңыз (моңғолша «қақай //
гахай») жылы хижраның 549 жылы яғни 1155 жылы туған, 72 жыл жасаған дейді. Демек, Шыңғыс
қағанды 1155 немесе 1162 жылы туған деген екі мерзім әлі күнге дейін зерттеушілер үшін даулы
болып келеді. Шыңғыс қаған 1227 жылы қайтыс болды.
488
Абусеитова, Баранова, 2001, 18-27.; Тулибаева, 2006, 10 с.
|