Дархан қыдырәлі ұлы дала тарихы
жүктеу/скачать 13,38 Mb. Pdf көрінісі
|
udt
| II
ҰЛЫ ДАЛА тарихы 56
БАҒЗЫ ДІН - ТӘҢІРЛІК СЕНІМ Көне түрк тілінде Teŋri > Тәңірі - атауы мен ұғымы сонау ежелгі Ғұн империясы дәуірінен бастау алған болатын. Ол кездердегі жазба деректерде Ғұн шаньюйі (қағаны) «Тәңірдің ұлы» болды, оның символы ретінде қыран құстың бейнесін алтынмен көмкеріп алтын тәж жасады делінеді. Қытай жазбаларында ғұн қағанның атағы «Тәңір мен жерден жаратылған, Күн мен Айдай атақтанған, ұлы ғұн шаньюй» деп кездеседі. Сондықтан көне түрктер ғұндардың тікелей ұрпақтары ретінде ата- бабаларының табынатын Тәңірі дүниетанымын сол қалпында сабақтастыра жалғастырды деуге әбден болады. Бір сөзбен айтқанда ғұн дәуірінің Тәңірі атауы түрктерге ұласып сабақтасып жетті деген сөз. Ен даланы еркін жайлаған байырғы түрктер тек
атауы сан ғасырлар бойы қолданылып келді. Көне түрк жазбаларына жүгінер болсақ, түрктердің төрт маусым мен табиғаттың, өмір мен өлімнің иесі, жер мен судың, көк пен жұлдыздардың және адамның жаратушысы, тумаған, тудырмаған, шексіз құдіретті
жүктеу/скачать 13,38 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|