Бір белгілі белгінің дамуын анықтайтын және гомологтық хромосомалардың бірдей локусында орналасқан гендерді аллельді гендер деп атайды. (А, а – бұршақ түсі)
Бір белгілі белгінің дамуын анықтайтын және гомологтық хромосомалардың бірдей локусында орналасқан гендерді аллельді гендер деп атайды. (А, а – бұршақ түсі)
Әр түрлі белгілердің дамуын анықтайтын және гомологты хромосомалардың әртүрлі локустарында, сонымен бірге әртүрлі гомологты емес хромосомаларда орналасқан гендер аллельді емес гендер деп аталады. (А- бұршақ түсі, В- бұршақ пішіні)
Аллельді гендердің өзара әрекеттесуінің түрлері:
- Толық доминанттылық
- Толымсыз доминанттылық
- Кодоминанттылық
Аса жоғары доминанттылық
Аллельаралық комплементация
Аллельдік белсенділігін жоғалту
Аллельді емес гендердің өзара әрекеттесуінің түрлері:
- Комплементарлық
- Эпистаз
- Полимерия
-Гендердің орнының әсері
Доминантты аллель рецессивті аллельдің әсерін толық басып, гомо- және гетерозиготалық жағдайда жарыққа шығады.
Доминантты аллель рецессивті аллельдің әсерін толық басып, гомо- және гетерозиготалық жағдайда жарыққа шығады.
АА = Аа
Мысалы: бет сепкілінің болуы – А
бет сепкілінің болмауы - а
Доминантты аллель рецессивті аллельдің әсерін толық баса алмайды, гетерогизоталардың өз фенотиптері болады.
Доминантты аллель рецессивті аллельдің әсерін толық баса алмайды, гетерогизоталардың өз фенотиптері болады.
АА = Аа
мысалы:
АА- қалыпты көз
алмасының дамуы
Аа- микроофтальмия
аа - анофтальмия
Аса жоғары доминанттылық
Доминантты аллель гетерозиготалық жағдайда гомозиготалық жағдайына қарағанда айқын дәрежеде көрініс береді
Аа > АА
Мысалы: дрозофила шыбындарында летальды рецессивті аллель бар– а
аа – тіршілігін жояды,
АА – тіршілік қабілеті қалыпты
Аа – ұзақ тіршілік етеді, ұрпақ көп береді
Назарларыңызға рахмет!!
