Дәріс № Саси лидерлік. Саяси элита
жүктеу/скачать 38,08 Kb.
|
| Саяси элита – бұл өздерінің қолына саяси биліктің едеуір көлемін шоғырландырған, қоғамның бірігуін, субординациясын қамтамасызх етуші және саяси ұстанымдарында қоғамның әр түрлі топтарының мүдделерін бейнелейтін және сяаси пиғылдардың жүзеге асу механизмдерін жасап шығаратын салыстырмалы шағын әлеуметтік топ. Другими словами, элита - это высшая часть социальной группы, класса, политической общественной организации.
Қазіргі элита концепцияларының негіздері итальянсоциологтары Гаэтано Моска (1858 - 1941 гг.) мен Вильфремо Парето (1848 - 1923 гг.) және неміс политологы Роберт Михельстің (1876 - 1936 гг.)еңбектерінде қаланған. Моска Г. пытался доказать неизбежное деление любого общества на две неравные по социальному положению и роли группы. В "Основах политической науки" (1896 г.) деген еңбегінде Моска кез келген қоғамда: басқарушылар табы және басқарылатындар табы болатыянын дәлелдейді. Біріншісі, әрқашанда азырақ, бүкіл саяси қызметтерді жүзеге асырады, билікті толық иеленеді және оған тән артықшылықтармен пайдаланады, ал екіншісі саны көбірек, біріншімен басқарылады және реттеледі, саяси организмнің тіршілігін қамтамасыз ету үшін ...материалдық құралдарды жеткізіп отырады. Моска Г. Азхшылықтың үстемдігі болмай қоймайды, өйткені ол ұйымдасқан азшылықтың ұйымдаспаған көпшілікке үстемдігі дп санаған считал. Парето В. неизбежность деления общества на управляющую элиту и управляемые массы выводил из неравенства индивидуальных способностей людей, проявляющегося во всех сферах социальной жизни. Он прежде всего выделял элиту политическую, экономическую, военную, религиозную. Наряду со сходством исходных положений Парето и Моски в их концепциях есть и различия: Парето элитаның бір типін екігшімен ауыстыруға, ал Моска – элитаға бұқараның "ең көрнекті" өкілдерінің біртіндеп енуіне басым маңыз берді. Моска абсолютизирует действие политического фактора, а Парето объясняет динамику элит скорее психологически; элита властвует потому, что насаждает политическую мифологию, возвышаясь над обыденным сознанием. Моска үшін элита – сяаси тап. Паретоның понимание элитаны түсіндіруі кеңірек, ол антропологиялық. Р. Михельстің концепциясының мәні: "демократия, өзін сақтап және белгілі тұрлаулылыққа жетуі үшін ұйым қөұруға мәжбүр болады деген қағидатта тұр. А л бұл халық бұқарасы үлкен ұйым үстінентура бақылау мүмкін болмайтындығынан өз тағдырын сеніп тапсыратын элитаны - белсенді азшылықты бөліп шығарумен байланысты .Лидеры никогда не уступают свою власть "массам", а только другим, новым лидерам. Необходимость управления организацией требует создания аппарата, и власть концентрируется в его руках. Последователи Михельса считают, что Ленин, заложив организационные и идеологические основы РСДРП(б) в своем труде "Что делать?", ориентировался на узкий слой профессиональных революционеров - будущую элиту. Придя к власти, партия воспроизвела свою структуру в масштабе страны: управлять обществом стала так называемая партократия. Саяси элитаның сипатты белгілері төмендегідей: Бұл- үлкенемес, жеткілікті дербес әлеуметтік топ; биік әлеуметтік мәртебе; мемлекеттік және ақппараттық биліктің басымырақ көлемі; билікті жүзеге асыруға тікелей қатысу; ұйымдастырушылық қабілет және талант. На основе Г. Моски, В. Парето и Р. Михельс концепциялары негізінде қазірг бағыттар шықты: элитның макиавеллилік мектебі, элитаның құндылықтық концепциялары, демократиялық элитрлық концепциясы, көптілік концепциясы, элита плюрализмі, концепция элиты как авангардной партии рабочего класса. Макиавеллистская школа элит имеет следующие черты: Признание элитарности любого общества, его разделение на властвующее меньшинство и пассивное большинство. Особые психологические качества элиты. Принадлежность к ней связана в первую очередь с природными дарованиями и воспитанием. Топтық беріктік Элитаның легитимдігі, оның саяси басқаруға құзыретін бұқараның көбірек не азырақ көлемде кеңінен мойындауы. Элитаның, оның биліктік қатынастарының құрылымдық тұрлаулығы. Элитаның қалыптасуы мен ауысуы билік үшін күресте жүзеге асады. Ценностные теории элиты характерны: Элита - наиболее ценный элемент общества, обладающий высокими способностями. Элитаның үстем жағдайы бүкіл қоғамның мүддесіне жауап береді.. Элита - мотор, бұқара – тарихтың дөңгелегі, элиталардың шешімдерін өмірде жүзеге асыруцшылар. Формирование элиты - процесс естественного отбора обществом наиболее ценных представителей. Элитарлық мүмкіндіктер теңдігінен заңды т үрд туындайды. Демократия шамалас бірдей старттық жағдайларды қамтаамасыз етуі тиіс. На финише неизбежно проявляются социальные чемпионы и аутсайдеры. Демократиялық элитизм концепциясыың төмендегідей жалпы белгіері бар: Демократия понимается как конкуренция между потенциальными руководителями за доверие и голоса избирателей. Элита не только обладает необходимыми управленческими качествами, но и защищает демократические ценности. Концепции множественности, плюрализма элит базируются на следующих постулатах: Элитаны тұтас артықшылықты топ ретінде жоққа шығару. Көптеген элиталар өмір сүреді. Элиталарды бұқараның ықпалы астында тежеу мүмкін. Элиталар бәсекесінің өмір сүруі біртұтас үстем элитарлық топтың құрылуына жол бере бермейді. Различия между элитой и массой относительны, условны и часто достаточно размыты. Доступ к лидерству открывает не только богатство и высокий социальный статус, но прежде всего личные способности, знания, активность и т.п. Концепция политической элиты как авангардной партии рабочего класса, всех трудящихся, разработана в учении В. И. Ленина, несмотря на его негативное отношение к элитизму. Ее основополагающие черты таковы: Глобальный, мессианский характер политической элиты, ее историческое призвание руководить процессом перехода человечества от капитализма к коммунизму. Всеобъемлющий характер политического руководства. Коммунистическая партийно-государственная элита руководит всеми сферами общества. Происхождение элиты из социальных низов - "кто был никем, тот станет всем". Идеологиялылығы.. Обладание единственно верной идеологией определяет передовые качества элиты, служит важнейшей гарантией успешного руководства обществом. Все другие идеологии - заблуждения или происки классового врага. Саяси элитаның қатаң иерархиясы. Сама правящая элита уподобляется армейским структурам, делится на вождя, "генералов", "офицеров", "унтер-офицеров" (Сталин). Сонымен, элита деп түсініледі: (қараңыз...) Өзінің іс-әрекеті саласында жоғары көрсеткішдерді (нәтижелік) иеленетін тұлға (В. Парето). Харизматикалық тұлға (М. Вебер). Өзінің мәртебесіне қарамастан бұқарадан интеллектуалдық және моралдық моралдық артықшылықтарды иеленетін тұлға. Саяси жағыныан билікке бағдар ұстаушы ең белсенді адамдар; қоғамның ұйымдасқан азшылығы (Г. Моска). Өзінің биологиялық және генетикалық шығу тегі арқасында қоғамда жоғары орындарды иеленетін адамдар. Қоғамда жоғары орны бар және соның арқасында әлеуметтк прогреске ықпал ететін тұлғалар (Дюпре). Қоғамда ең үлкен мансап, мәртебе алған адамдар (Г. Лассуэл). Материалдық және материалдық емес құндылықтарды ценности в максималдық өлшемде алған адамдар. Факты реальной жизни и многочисленные исследования подтверждают, что саяси элита – қғам дамуының қазіргі (және, мүмкін, ертеңгі) кезеңінің нақтылығы және ол келесі негізгі факторлармен шартьтыланған: Адамдардың психологиялық және әлеуметтік теңсіздігі, олардың саясатқа қатысуға қабілетінің, мүмкіндігінің және құштарығының бірдей болмауы. Еңбек бөлінісі заңы басқарушылық еңбекпен кәсіби айналысуды талап етеді. Басқарушылық еңбектің жоғары маңыздылығы және оған сай ынталандыру. Бас қарушылық қызметті пайдаланудың сан алуан түрде әлеуметтік артықшылықтарды алу үшін кең мүмкіндіктері. Саяси басшыларды барлығынқамтитын бақылаудың практикалық мүмкін еместігі. Тұрғындардың қалың көпшілігінің саяси. жүктеу/скачать 38,08 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|