Дәріс 2
Қазақстан Республикасының Техникалық реттеу саласындағы заңнамасы
Қазақстан Республикасының Техникалық реттеу саласындағы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді және осы Заңнан және өзге де нормативтік құқықтық актілерден тұрады.
Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңдағыдан өзгеше ережелер белгіленсе, онда халықаралық шарттың ережелері қолданылады.
Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартта айқындалған өнімнің (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) жекелеген түрлеріне қатысты техникалық реттеудің ерекшеліктері Қазақстан Республикасының заңдарымен реттеледі.
Заң өнімге қойылатын міндетті талаптарды, оның ішінде жобалау (іздестіруді қоса алғанда), өндіру, салу, монтаждау, баптау, пайдалану, сақтау, тасымалдау, өткізу және кәдеге жарату, өнімге қойылатын талаптарды ерікті негізде қолдану процестеріне қойылатын талаптарға байланысты ғимараттар мен құрылыстарды белгілеу және орындау кезінде туындайтын қоғамдық қатынастарды реттейді, қызмет көрсету, сәйкестікті бағалау және техникалық реттеу саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау, сондай-ақ техникалық реттеудің мемлекеттік жүйесінің құқықтық негіздерін белгілейді.
Техникалық реттеу объектілері:
азаматтық авиация өнімін, мемлекеттік құпияны (мемлекеттік құпияларды) құрайтын немесе Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес қорғалатын қолжетімділігі шектеулі ақпаратқа жататын мәліметтерді қорғау мақсатында пайдаланылатын өнімді, ол туралы мәліметтер мемлекеттік құпияны (мемлекеттік құпияларды) құрайтын өнімді, ол үшін мыналарға байланысты талаптар белгіленетін өнімді қоспағанда, өнім атом энергиясын, пайдаланылған өнімді, ветеринариялық препараттарды, дәрілік заттарды пайдалану саласындағы қауіпсіздікті қамтамасыз ету, медициналық бұйымдар (медициналық мақсаттағы бұйымдар және медициналық техника);
өнімге қойылатын талаптарға байланысты жобалау (іздеуді қоса алғанда), өндіру, салу, монтаждау, баптау, пайдалану, сақтау, тасымалдау, өткізу және кәдеге жарату процестері;
ветеринария, өсімдіктерді қорғау және карантин саласындағы қызметтерді, мемлекеттік, медициналық, білім беру, қаржылық, банктік және реттелуі Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде белгіленген басқа да қызметтерді қоспағанда, ерікті сертификаттау бөлігінде қызметтер көрсету.
Техникалық реттеу субъектілері техникалық реттеудің мемлекеттік жүйесінің құрылымына кіретін мемлекеттік органдар, жеке және заңды тұлғалар, сондай-ақ техникалық реттеу объектілеріне қатысты Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес иелену, пайдалану және (немесе) билік ету құқығы бар жеке және заңды тұлғалар болып табылады.
Техникалық реттеудің негізгі мақсаттары мен принциптері
Техникалық реттеудің негізгі мақсаттары:
1) адам өмірі мен денсаулығы және қоршаған орта, оның ішінде өсімдіктер мен жануарлар дүниесі үшін өнімдердің, процестер мен қызметтердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету;
2) сатып алушыларды (тұтынушыларды) өнімнің, көрсетілетін қызметтің қауіпсіздігі мен сапасына қатысты, оның ішінде олардың сәйкестігін бағалаудың дұрыстығын, өнімнің немесе өнімнің және онымен байланысты процестердің қадағалануын қамтамасыз ету арқылы жаңылыстыратын әрекеттердің алдын алу;
3) саудадағы техникалық кедергілерді жою;
4) сатып алушыларға, оның ішінде тұтынушыларға өнімді, процестер мен қызметтерді Құзыретті таңдауда жәрдемдесу.
Техникалық реттеу принциптерге негізделген:
1) Техникалық реттеу мен сәйкестікті бағалаудың бірлігі мен тұтастығы;
2) Қазақстан Республикасы қатысушысы болып табылатын ұйымдардың техникалық регламенттерінде, сондай-ақ техникалық регламенттерінде бірыңғай міндетті талаптарды белгілеу;
3) Техникалық реттеу процестеріне қатысудың тең мүмкіндіктерін, мемлекет пен мүдделі тараптар мүдделерінің теңгерімін қамтамасыз ету үшін Техникалық реттеу мақсаттарының орындылығы мен қол жеткізілуі;
4) өзара байланысты стандарттардан таңдау еріктілігі;
5) дайындаушы, импорттаушы, уәкілетті дайындаушы тұлға, өз өнімінің қауіпсіздігін сатушы декларациялаған;
6) техникалық регламенттерге және (немесе) стандарттау жөніндегі құжаттарға сәйкес келмейтін өнімді айналысқа шығарғаны үшін дайындаушының, импорттаушының, дайындаушы уәкілеттік берген тұлғаның, сатушының жауапкершілігі;
7) Техникалық реттеу субъектілерінің техникалық реттеу процестеріне қатысуының тең мүмкіндіктерін қамтамасыз ету;
8) отандық және импортталатын өнім мен көрсетілетін қызметке қойылатын талаптардың теңдігі;
9) мемлекеттік құпияларды және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәліметтерді қоспағанда, техникалық регламенттер мен олар туралы ақпараттың қолжетімділігі, оларды әзірлеу, бекіту, жариялау тәртібі;
10) техникалық регламенттер мен өзара байланысты стандарттарды әзірлеу кезінде ғылым мен техниканың, халықаралық, өңірлік стандарттар мен шет мемлекеттер стандарттарының жетістіктерін пайдалану;
11) техникалық регламенттер талаптарының экономиканың, материалдық-техникалық базаның даму деңгейіне және мемлекеттің ғылыми-техникалық дамуына сәйкестігі;
12) Бір органның аккредиттеу және сәйкестікті растау жөніндегі өкілеттіктерді қоса атқаруына жол бермеу;
13) бір мемлекеттік органда сәйкестікті растау және мемлекеттік бақылау мен қадағалау функцияларының сәйкес келмеуі;
14) дайындаушылардан, импорттаушылардан, дайындаушы уәкілеттік берген адамдардан, сатушылардан сәйкестікті растау жөніндегі органдардың тәуелсіздігі;
15) сәйкестікті растау жөніндегі жұмыста бәсекелестікті шектеуге жол берілмеуі;
16) сәйкестікті бағалау рәсімдерінің дұрыстығы мен қадағалануы;
17) өнімнің, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің сапасын арттыру жолымен олардың бәсекеге қабілеттілігін арттыруды қамтамасыз ету.
Техникалық реттеудің мемлекеттік жүйесінің құрылымы
Техникалық реттеудің мемлекеттік жүйесінің құрылымын:
1) Қазақстан Республикасының Үкіметі;
2) уәкілетті орган, оның ведомствосы, ведомствоның аумақтық бөлімшелері;
3) мемлекеттік органдар өз құзыреті шегінде;
4) аккредиттеу жөніндегі орган;
5) стандарттау жөніндегі ұлттық орган;
6) мемлекеттік органдар жанындағы Техникалық реттеу саласындағы сараптамалық кеңестер (бұдан әрі-сараптамалық кеңестер);
7)саудадағы техникалық кедергілер, санитариялық және фитосанитариялық шаралар жөніндегі ақпараттық орталық (бұдан әрі – Ақпараттық Орталық);
8) аккредиттеу субъектілері, оның ішінде сәйкестікті растау жөніндегі органдар, зертханалар;
9) сәйкестікті растау және аккредиттеу жөніндегі сарапшы-аудиторлар.
Уәкілетті органның құзыреті
Сәйкестікті бағалау саласында уәкілетті орган мынадай өкілеттіктерді жүзеге асырады:
1) сәйкестікті бағалау қағидаларын әзірлейді және бекітеді;
2) зертханааралық салыстырмалы сынақтар (салыстыру)бойынша жұмыстарды ұйымдастыруды қамтамасыз етеді;
3) көлік құралының үлгісін мақұлдауды, шасси үлгісін мақұлдауды ресімдеудің дұрыстығы мен негізділігін тексеру жөніндегі қағидаларды әзірлейді және бекітеді;
4) бірыңғай тізбеге енгізілмеген, бірақ оған қатысты техникалық регламенттер қабылданбаған немесе қолданысқа енгізілмеген өнімді айналысқа шығару қағидаларын, сондай-ақ өзіне қатысты жалпы қауіпсіздік туралы декларация қабылданатын өнімнің тізбесін, жалпы қауіпсіздік туралы декларацияның нысанын әзірлейді және бекітеді;
5) Еуразиялық экономикалық одақтың техникалық регламенті талаптарының сақталуын қамтамасыз ету, техникалық реттеу объектілерінің Еуразиялық экономикалық одақтың техникалық регламентінің талаптарына сәйкестігін бағалау кезінде зерттеулер (сынақтар) және өлшеулер жүргізу мақсатында Қазақстан Республикасының аумағында қолдану үшін Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің ұлттық стандарттары ретінде Ұлттық (мемлекеттік) стандарттарын Қазақстан Республикасының ұлттық стандарттары ретінде бекітеді;
6) Еуразиялық экономикалық одақтың сәйкестікті бағалау жөніндегі органдардың бірыңғай тізілімінің ұлттық бөлігіне (ұлттық бөлігінен) сәйкестікті бағалау жөніндегі органдарды қосу немесе алып тастау туралы шешімдер қабылдау қағидаларын әзірлейді және бекітеді.
Сәйкестікті бағалау саласындағы аккредиттеу жөніндегі мемлекеттік монополия
Сәйкестікті бағалау саласындағы аккредиттеу жөніндегі мемлекеттік монополияға мыналар жатады:
1) сәйкестікті бағалау саласындағы аккредиттеу;
2) Техникалық реттеу тізілімін қалыптастыру, жүргізу және сүйемелдеу;
3) тиісті зертханалық практиканың сәйкестігін мониторингтеу.
Осы баптың 1-тармағында көрсетілген қызмет түрлерін Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша құрылған республикалық мемлекеттік кәсіпорын жүзеге асырады.
Мемлекеттік монополия субъектісі өндіретін және (немесе) өткізетін тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) бағаларын уәкілетті орган монополияға қарсы органмен келісім бойынша белгілейді.
Сәйкестікті растау жөніндегі органдар
Сәйкестікті растау жөніндегі органдар Қазақстан Республикасының сәйкестікті бағалау саласындағы аккредиттеу туралы заңнамасында белгіленген тәртіппен аккредиттеуге жатады.
Міндетті растау кезінде сәйкестікті растау жөніндегі органдар аккредиттелген зертханалардың сынақ нәтижелерін пайдалануға тиіс.
Сәйкестікті растау жөніндегі органдар аккредиттеу саласы шегінде өтініш берушілермен шарт талаптарында мынадай функцияларды жүзеге асырады:
1) өтініш берушілердің сәйкестікті міндетті және ерікті растау жөніндегі жұмыстарды жүргізуге арналған өтінімдерін қарайды, сәйкестікті растау үшін ұсынылған өнімді, көрсетілетін қызметті сәйкестендіреді;
2) сәйкестікті міндетті және ерікті растау бойынша жұмыстар жүргізеді;
3) өтініш берушілердің өтінімдері бойынша сәйкестік туралы декларацияны қабылдау үшін қажетті жұмыстарды жүргізеді.
Сәйкестікті растау жөніндегі органдар:
1) сәйкестік сертификаттарын бере отырып және (немесе) сәйкестік туралы декларацияларды тіркей отырып, өтініш берушілердің өтінімдері бойынша аккредиттеу саласы шегінде Техникалық реттеу объектілерінің сәйкестігін міндетті және ерікті Растауды жүргізуге;
2) өтініш берушілерден сәйкестікті растау жөніндегі жұмыстарды орындау үшін қажетті құжаттарды және (немесе) мәліметтерді ұсынуды сұратуға құқылы.
Сәйкестікті растау жөніндегі органдар:
өтініш берушілерге сәйкестікті растау рәсімдері мен шарттары туралы ақпаратқа кедергісіз қол жеткізуді қамтамасыз ету;
өтініш берушілерге қатысты кемсітушілікке жол бермеу;
3) сәйкестікті бағалау туралы тіркелген, берілген, тоқтатылған, күші жойылған (тоқтатылған) құжаттар, сертификаттаудан бас тарту туралы деректерді есепке алуды және сәйкестікті бағалау қағидаларына сәйкес оларды беруді жүзеге асыруға;
4) өнімнің, көрсетілетін қызметтің шығарылған еліне қарамастан, өтініш берушілердің коммерциялық мүддесін құрайтын ақпараттың құпиялылығын қамтамасыз етуге міндетті;
5) Қазақстан Республикасының Техникалық реттеу саласындағы заңнамасының талаптарын сақтауға міндетті.
Сәйкестікті растау жөніндегі органдар мен сарапшы-аудиторлар Қазақстан Республикасының Техникалық реттеу саласындағы заңнамасын бұзғаны үшін Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.
Сәйкестікті растау жөніндегі органдар аккредиттеу саласында консалтингтік қызметтер көрсетуге құқылы емес және осы қызметтерді көрсететін тұлғалармен үлестес болмауы тиіс.
Сәйкестікті растау жөніндегі органдардың меншік құқығында немесе өзге де заңды негізде болуы және техникалық реттеу объектілерін сынауды қамтамасыз ететін зертханаларды пайдалануы тиіс.
Зертханалар
Зертханалар сәйкестікті растау жөніндегі органдармен немесе басқа өтініш берушілермен шарт талаптарында:
1) өзінің аккредиттеу саласы шегінде сәйкестікті міндетті немесе ерікті растау мақсаттары үшін объектілерге сынақтар жүргізеді;
2) сынақ нәтижелерінің дұрыстығын қамтамасыз етеді;
3) сәйкестікті бағалау қағидаларында айқындалған тәртіппен және нысандар бойынша жұмыстардың нәтижелерін ресімдейді және береді;
4) Егер Техникалық регламентте көзделсе, сынақтарды, зерттеулердің (сынақтардың) нәтижелерін және өнімді өлшеуді фото - және (немесе) бейнетіркеуді жүргізеді;
5) зерттелген (сыналған) өнімнің бақылау үлгілерін сақтайды;
6) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өзге де қызметті жүзеге асырады.
Зертхананың меншік құқығында немесе өзге де заңды негізде болуы және көлемі (тізбесі) жекелеген салаларда уәкілетті орган белгілейтін зертханалық жабдықты пайдалануы тиіс.
Қазақстан Республикасының Техникалық реттеу саласындағы заңнамасын бұзғаны үшін зертханалар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.
Сәйкестікті растау жөніндегі сарапшы-аудиторлардың құзыреті, оларға қойылатын талаптар және сәйкестікті растау жөніндегі сарапшы-аудиторлардың аттестаттарының қолданылуын тоқтата тұру, олардан айыру (кері қайтарып алу) үшін негіздер
Сәйкестікті растау жөніндегі сарапшы-аудиторлар сәйкестікті растау жөніндегі органның құрамында өнімнің, процестердің және көрсетілетін қызметтердің белгілі бір түрлерінің сәйкестігін растау жөніндегі жұмыстарды жүргізуге қатысады.
Жеке тұлғалар уәкілетті органда аттестаттаудан өтеді және сәйкестікті растау жөніндегі бір ғана органның құрамында сәйкестікті растау жөніндегі сарапшы-аудитор ретінде қызметті жүзеге асыруға құқылы.
Сәйкестікті растау жөніндегі сарапшы-аудиторлар, егер олар өтініш берушінің мүдделерін білдірсе немесе онымен еңбек немесе өзге де шарттық қатынастарда болса, нақты өнімнің, процестер мен көрсетілетін қызметтердің сәйкестігін растау жөніндегі жұмыстарды орындауға құқылы емес.
Сәйкестікті растау жөніндегі сарапшы-аудитор аттестатының қолданылуын тоқтата тұруды уәкілетті органның ведомствосы осындай сарапшы-аудитор аттестатының негізінде сәйкестікті растау жөніндегі жұмыстарды орындау фактісі басқа тұлға анықтаған жағдайда жүргізеді.
Сәйкестікті растау жөніндегі сарапшы-аудитор аттестатынан айыру (кері қайтарып алу) уәкілетті орган ведомствосының, оның аумақтық бөлімшесінің, аккредиттеу жөніндегі органның талап қоюы бойынша сот шешімімен мынадай жағдайларда жүргізіледі:
1) сарапшы-аудитордың аттестат беруге негіз болған құжаттарда дәйексіз немесе қасақана бұрмаланған ақпарат беру фактісі анықталған;
2) сарапшы-аудитордың осындай аттестаты негізінде басқа тұлға сәйкестікті растау жөніндегі жұмыстарды орындау фактісін қайта анықтаған;
3) сәйкестікті растау жөніндегі сарапшы-аудитор аттестатының қолданылуын тоқтата тұру түрінде әкімшілік жаза қолдануға әкеп соқпайтын Қазақстан Республикасының заңнамасын үш рет бұзған;
4) жеке және заңды тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделеріне, мемлекет мүдделеріне нұқсан келтірген және (немесе) сәйкестікті растау жөніндегі сарапшы-аудитор аттестатының қолданылуын тоқтата тұру түрінде әкімшілік жаза қолдануға әкеп соғатын Қазақстан Республикасының заңнамасын қайта бұзған жағдайларда жүзеге асырылады.
Сәйкестік сертификаты иесінің, сәйкестік туралы декларацияны қабылдайтын тұлғаның құқықтары мен міндеттері
Сериялық өндірілген өнімді сертификаттауға дайындаушы немесе дайындаушы уәкілеттік берген тұлға өтініш беруші бола алады.
Сериялық өндірілген өнімді Қазақстан Республикасының аумағына әкелген кезде оны сертификаттауға өтініш беруші дайындаушы уәкілеттік берген тұлға болуға тиіс.
Өнім партиясын (бір бұйымды) сертификаттауға дайындаушы, сатушы, импорттаушы, дайындаушы уәкілеттік берген тұлға өтініш беруші бола алады.
Қазақстан Республикасының аумағына партиялармен шығарылатын өнімді (бір бұйымды) әкелген кезде оны сертификаттауға өтініш беруші импорттаушы болуға тиіс.
Сәйкестік сертификатының иесі құқылы:
1) қайта сертификаттауға өтініммен сәйкестікті растау жөніндегі органға жүгінуге құқылы;
2) сәйкестікті растау жөніндегі органға сәйкестік сертификатына өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу, сертификаттың телнұсқасын беру, сертификаттың қолданылуын тоқтату, қайта сертификаттау кезінде сертификат беру туралы өтінім беруге;
3) уәкілетті органға сәйкестікті растау жөніндегі органның шешімдеріне және (немесе) әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) шағымдануға, ал уәкілетті органның шешімімен келіспеген не Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген мерзімде жауап алмаған жағдайда-сотқа шағым жасауға;
4) осы Заңға, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарына, Еуразиялық экономикалық одақтың техникалық регламенттеріне және Еуразиялық экономикалық одақтың өзге де құқығына, сондай-ақ Еуразиялық экономикалық одақтың құқығын құрмайтын Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарына, сертификаттау жөніндегі жұмыстарды орындауға арналған шартқа сәйкес өзге де құқықтарды жүзеге асыруға құқылы.
Сәйкестік сертификатының иесі:
1) сертификаттауды жүргізуге өтініш беруші мен сәйкестікті растау жөніндегі орган арасындағы шарттың талаптарына сәйкес сәйкестікті растау жөніндегі орган өзіне жеткізген тиісті өзгерістерді іске асыруды қоса алғанда, сертификаттау талаптарын тұрақты орындауға міндетті;
2) сәйкестігіне сертификаттау жүргізілген техникалық регламенттерде белгіленген өнімге қойылатын талаптарды орындауға міндетті;
3) сәйкестік сертификатының қолданылуын тоқтата тұрғаннан немесе күшін жойғаннан кейін сертификаттауға сілтемелері бар барлық жарнамалық материалдарды пайдалануды тоқтатуға және сертификаттау схемасында көзделген шараларды қабылдауға;
4) өнімнің барлық өзгерістері, оны өндіру процесі, басқару жүйесі (бар болса), өндірістің технологиялық жарақтандырылуының өзгеруі, өндірістік алаңдардың ауыстырылуы, ұйымдық-құқықтық мәртебесінің немесе меншік нысанының, мекенжайының, байланыс деректерінің өзгеруі туралы Сәйкестікті растау жөніндегі органға хабарлауға міндетті.
Сәйкестікті міндетті растауға жататын өнімді айналымға шығару кезінде техникалық реттеу тізілімінде немесе Еуразиялық экономикалық одақтың сәйкестікті бағалау туралы берілген немесе қабылданған құжаттардың бірыңғай тізілімінде мәліметтері жоқ сәйкестік сертификаттарын Қазақстан Республикасының аумағында пайдалануға жол берілмейді.
Сәйкестік сертификатының иесі техникалық регламенттерде белгіленген талаптарға сай келмейтін және сәйкестік сертификатында көрсетілген мәліметтерге сәйкес келмейтін өнімді айналысқа шығарғаны үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.
Сәйкестік туралы декларацияны қабылдайтын адамның құқығы бар:
1) сәйкестікті декларациялау кезінде қолданылатын сәйкестікті растаудың кез келген схемасын осы сәйкестікті бағалау объектісі үшін көзделген схемалар қатарынан оларды қолдану шарттарын ескере отырып таңдауға;
2) сәйкестікті бағалаудың белгілі бір объектісіне қатысты дәлелдемелік материалдардың нақты құрамын сәйкестікті растаудың таңдалған схемасын және техникалық регламентте айқындалған дәлелдемелік материалдардың құрамына қойылатын талаптарды ескере отырып, Ал егер техникалық регламенттер болмаған не олар дәлелдемелік материалдардың құрамын айқындамаған жағдайларда – сәйкестікті бағалау қағидаларына сәйкес айқындауға;
3) Егер Еуразиялық экономикалық одақтың техникалық регламенттерінде және Еуразиялық экономикалық одақтың өзге де құқығында өзгеше көзделмесе, сәйкестікті растау жөніндегі органға сәйкестік туралы декларацияны тіркеу туралы өтінішті жазбаша нысанда беруге міндетті;
4) сәйкестікті растау жөніндегі органға сәйкестік туралы декларацияны тіркеуді тоқтату туралы өтінішті, Еуразиялық экономикалық одақтың техникалық регламенттеріне сәйкестік туралы декларацияның қолданылуын тоқтату туралы хабарламаны немесе бірыңғай нысан бойынша сәйкестік туралы декларацияның қолданылуын тоқтату туралы өтінішті жазбаша нысанда беруге міндетті;
5) уәкілетті органға сәйкестікті растау жөніндегі органның шешімдеріне және (немесе) әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) шағымдануға, ал уәкілетті органның шешімімен келіспеген не Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген мерзімде жауап алмаған жағдайда – сотқа шағым жасауға құқылы.
Сәйкестік туралы декларацияны қабылдайтын тұлға:
1) сәйкестікті декларациялауды жүргізуге және сәйкестік туралы декларацияларды тіркеуге қатысты Еуразиялық экономикалық одақтың сәйкестікті бағалау қағидаларының және (немесе) шешімдерінің талаптарын орындауға;
2) техникалық регламенттерде белгіленген талаптарға сәйкестігі туралы декларация қабылданған және тіркелген өнімнің сәйкестігін қамтамасыз етуге міндетті;
3) егер бұл өнім техникалық регламенттердің талаптарына сәйкес келмесе, оған қатысты тіркелген сәйкестік туралы декларация бар өнімді айналысқа шығаруды тоқтата тұруға немесе тоқтатуға құқылы.
Қазақстан Республикасының аумағына жаппай шығарылатын өнімді әкелу кезінде уәкілетті дайындаушы тұлға қабылдаған сәйкестік туралы декларация танылады.
Қазақстан Республикасының аумағына импорттаушы қабылдаған сәйкестік туралы декларация партиялармен шығарылатын өнімді әкелу кезінде танылады.
Сәйкестікті міндетті растауға жататын өнімді айналымға шығару кезінде техникалық реттеу тізілімінде немесе Еуразиялық экономикалық одақтың сәйкестікті бағалау туралы берілген немесе қабылданған құжаттардың бірыңғай тізілімдерінде мәліметтері жоқ сәйкестік туралы декларацияларды Қазақстан Республикасының аумағында пайдалануға жол берілмейді.
Сәйкестік туралы декларацияны қабылдаған адам техникалық регламенттерде белгіленген талаптарға сай келмейтін және сәйкестік туралы декларацияда көрсетілген мәліметтерге сәйкес келмейтін өнімнің сәйкестігін растау рәсімінен өткен өнімді айналымға шығарғаны үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.
Осы баптың 1-тармағының ережелері Еуразиялық экономикалық одақтың тиісті техникалық регламентінде көзделген ерекшеліктермен бірге көлік құралы конструкциясының қауіпсіздігі туралы куәліктің, көлік құралы типін мақұлдаудың иелеріне қатысты қолданылады.
Сәйкестікті бағалау
Егер Техникалық регламентте өзгеше белгіленбесе, айналысқа шығарылатын өнімнің техникалық регламенттердің және (немесе) стандарттау жөніндегі құжаттардың талаптарына сәйкестігін бағалау оны айналысқа шығарғанға дейін жүзеге асырылады.
Сәйкестікті бағалау қағидаларында:
1) сәйкестікті бағалау нысандары, схемалары, рәсімдері;
2) сәйкестікті бағалау туралы құжаттардың нысандары, оларды ресімдеу, беру, кезеңдік бағалау, олардың қолданылуын тоқтата тұру, қайта бастау және тоқтату тәртібі;
3) ерікті сертификаттау жүйесін құру және қолдану, сондай-ақ тіркелген ерікті сертификаттау жүйелерінің тізілімін жүргізу тәртібі және көрсетілген тізілімде қамтылған мәліметтерді ұсыну тәртібі.
Сәйкестікті бағалау нысандары мен объектілері
Сәйкестікті бағалау нысандарда жүргізіледі:
1) сәйкестікті растау (сәйкестікті декларациялау және сертификаттау);
2) егер олар техникалық регламенттерге сәйкес сәйкестікті бағалаудың дербес нысаны болып табылса, сынақтар;
3) техникалық регламенттерде және (немесе) ұлттық стандарттарда белгіленген өзге де нормативтік құқықтық актілерде көзделеді.
Мемлекеттік органдардың осы баптың 1-тармағында көзделген сәйкестікті бағалау нысандарын белгілеуі уәкілетті органмен келісуге жатады.
Сәйкестікті бағалау объектілері техникалық регламенттермен және (немесе) стандарттау жөніндегі құжаттармен айқындалады.
Сәйкестікті бағалау туралы құжаттар
Сәйкестікті бағалау туралы құжаттарға мыналар жатады:
1) сәйкестік сертификаты;
2) сәйкестік туралы декларация;
3) егер сынақ техникалық регламенттерге сәйкес сәйкестікті бағалаудың дербес нысаны болып табылса, сынақ хаттамасы;
4) жалпы қауіпсіздік туралы декларация;
5) көлік құралы конструкциясының қауіпсіздігі туралы куәлік;
6) көлік құралының түрін мақұлдау;
7) шасси түрін мақұлдау;
8) тіркеу (мемлекеттік тіркеу), сынақтар, сараптама нысандарында және (немесе) өзге де нысанда техникалық регламенттерде және (немесе) стандарттау жөніндегі құжаттарда белгіленген өзге де құжаттарды қамтиды.
Сәйкестікті растау саласындағы дайындаушылардың, импорттаушылардың, дайындаушы уәкілеттік берген адамдардың, өнімді сатушылардың құқықтары мен міндеттері
Өнімді дайындаушылар, импорттаушылар, дайындаушы уәкілеттік берген адамдар мен сатушылар:
1) осы өнім үшін көзделген техникалық регламенттерде белгіленген талаптарға сәйкестікті растау нысаны мен схемаларын таңдауға;
2) аккредиттеу саласы мәлімделетін өнімге қолданылатын сәйкестікті растау жөніндегі кез келген органға жүгінуге құқылы;
3) егер бұл сәйкестікті растаудың таңдалған схемасында көзделсе, сәйкестікті міндетті растаудан өткен өнімге сәйкестік белгісін қолдануға;
4) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес аккредиттеу субъектілерінің заңсыз әрекеттеріне шағымдармен уәкілетті органға жүгінуге құқылы;
5) өз құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау үшін сотқа жүгінуге құқылы.
Сәйкестікті міндетті растауға жататын өнімді дайындаушылар, импорттаушылар, дайындаушы уәкілеттік берген тұлғалар, сатушылар:
1) Өнімнің техникалық регламенттерде белгіленген талаптарға сәйкестігін қамтамасыз етуге міндетті;
2) өнімнің сәйкестігін растауды жүргізуді қамтамасыз етуге;
3) сатып алушылардың, оның ішінде тұтынушылардың талап етуі бойынша сәйкестік сертификаттарын, өнімнің сәйкестігі туралы декларацияларды, олардың көшірмелерін ұсынуға міндетті;
4) ілеспе құжаттамада сәйкестік сертификаты немесе сәйкестік туралы декларация туралы мәліметтерді көрсетуге міндетті;
5) Егер сәйкестік сертификатының немесе сәйкестік туралы декларацияның қолданылу мерзімі өтіп кетсе не сәйкестік сертификатының немесе сәйкестік туралы декларацияның қолданылуы тоқтатылса, күші жойылса немесе тоқтатылса, өнімді айналысқа шығаруды тоқтата тұруға немесе тоқтатуға;
6) сәйкестікті растау жөніндегі органға сертификатталған өнім өндірудің техникалық құжаттамасына немесе технологиялық процестеріне енгізілетін өзгерістер туралы хабарлауға;
7) сәйкестікті растау нәтижелері бойынша техникалық регламенттерде белгіленген талаптарға сәйкес келмейтін өнімді өндіруді және (немесе) айналысқа шығаруды тоқтата тұруға;
8) техникалық регламенттерде белгіленген талаптарға сәйкес келмейтін өнімді қайтарып алуды қамтамасыз етуге міндетті;
9) техникалық регламенттер талаптарының сақталуын мемлекеттік бақылауды және қадағалауды жүзеге асыруға уәкілетті уәкілетті органның және өзге де мемлекеттік органдардың нұсқамаларын олар белгілеген мерзімдерде орындауға міндетті.
Өнімді сынау
Сынақтардың мақсаттары:
1) өнім үлгісінің, сәйкестікті бағалаудың өзге де объектісінің қасиеттерінің сипаттамаларын айқындау;
2) Егер сынақтар сәйкестікті растау шеңберіндегі рәсім болып табылса, сәйкестікті растауды жүргізуді қамтамасыз ету;
3) Егер сынақтар сәйкестікті бағалаудың дербес нысаны болып табылса, осы Заңның 4-бабының 1-тармағында көрсетілген өзге де мақсаттар.
Сынақ принциптері:
1) сынақтар нәтижелерінің дұрыстығы, сынақтар жүргізу кезіндегі бейтараптық;
2) Егер сынақтар сәйкестікті бағалаудың дербес нысаны болып табылса, осы Заңның 4-бабының 2-тармағында көрсетілген өзге де қағидаттар.
Егер бұл сәйкестікті сертификаттау немесе декларациялау кезінде қолданылатын сәйкестікті растау схемасында көзделсе, сынақтар сәйкестікті растау шеңберіндегі рәсім болып табылады. Егер техникалық регламенттерде көзделсе, сынақтар сәйкестікті бағалаудың дербес нысаны болып табылады.
Сынақтарды зертхана осы заңның 43-бабының 4-тармағында көзделген жағдайды қоспағанда, сынақтар жүргізуге өтініш берушінің өтінімі негізінде және сынақтар жүргізу жөніндегі жұмыстарды орындауға шарт жасалған жағдайда жүргізеді.
Сынақтарды тиісті аккредиттеу саласы бар аккредиттелген зертхана, егер бұл сәйкестікті сертификаттау немесе декларациялау кезінде қолданылатын сәйкестікті растау схемасында көзделген жағдайларда жүргізеді.
Шет мемлекеттердің сәйкестігін растау нәтижелерін тану
Шет мемлекеттердің сәйкестік сертификаттары, Өнімді сынау хаттамалары, сәйкестік белгілері және сәйкестікті бағалау туралы өзге де құжаттар уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен танылады.
Осы баптың ережелері халықаралық мамандандырылған көрме аумағын көрмеден кейін пайдалануға, сондай-ақ арнайы экономикалық аймақтар аумағында жобаларды іске асыруға арналған тауарларға, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерге қатысты шетелдік сәйкестік сертификаттарына, сынақ хаттамаларына, сәйкестік белгілеріне және сәйкестікті бағалау туралы өзге де құжаттарға қолданылмайды.
Дәріс 3
Өнімнің сәйкестігін растау
Өнімнің техникалық регламенттерде белгіленген талаптарға сәйкестігін растау сәйкестік туралы декларацияны қабылдау нысанында және (немесе) сертификаттауды жүргізу және сәйкестік сертификатын беру нысанында жүргізіледі.
Сәйкестікті растау жөніндегі жұмыстарды басқару техникалық реттеудің мемлекеттік жүйесі шеңберінде жүзеге асырылады.
Техникалық жағынан күрделі бұйымның және (немесе) техникалық жағынан күрделі тауардың міндетті талаптарға сәйкестігін растау сертификаттау нысанында жүргізіледі, егер техникалық регламенттерде өзгеше белгіленбесе, техникалық жағынан күрделі бұйымның және (немесе) техникалық жағынан күрделі тауардың конструктивтік элементтеріне сынақ хаттамалары ұсынылады.
Қазақстан Республикасының аумағында өнімдер мен процестердің сәйкестігін растау міндетті немесе ерікті сипатта болады.
Сәйкестікті растау схемалары сәйкестікті белгілеу тәсілдерін қамтиды (сынақтар, өндіріс жағдайын талдау, сапа менеджменті жүйесін бағалау, техникалық құжаттаманы талдау, өнімді талдау) және сәйкестікті растау жөніндегі органдар және (немесе) өнімді дайындаушылар сертификаттау рәсімдерін жүргізу немесе сәйкестік туралы декларацияны қабылдау кезінде қолданады.
Өнімнің сәйкестігін растау кезінде техникалық сарапшылар тартылуы мүмкін.
Шетелдік үлгідегі сәйкестікті бағалау туралы құжаттар беретін шетелдік және халықаралық ұйымдар уәкілетті органды "Рұқсаттар және хабарламалар туралы"Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген тәртіппен қызметтің басталғаны туралы хабардар ете отырып, Қазақстан Республикасының аумағында қызметті жүзеге асыруға құқылы.
Өнімді сертификаттау рәсімі техникалық реттеудің ақпараттық жүйесіндегі келесі кезеңдерді қамтиды:
1) өтінім берушінің осы Қағидаларға 1 – қосымшаға сәйкес нысан бойынша сертификаттауды жүргізуге өтінім (бұдан әрі-өтінім) беруі;
2) өтінім беруші таңдаған өнімді сертификаттау схемасы негізінде өтінімді қоса берілген құжаттармен бірге қарауды және ол бойынша шешім қабылдауды, оның ішінде өнімді сертификаттау схемасын бекітуді;
3) сертификаттау жөніндегі жұмыстарды жүргізуге шарт жасасу;
4) сәйкестендіру, үлгілерді іріктеу және оларды сынау;
5)өндірістің жай-күйіне талдау жүргізу (егер бұл өнімді сертификаттау схемасында көзделсе);
6) алынған нәтижелерді талдау және сәйкестік сертификатын беру (беруден бас тарту туралы) туралы шешім қабылдау;
7) сәйкестік сертификатын Техникалық реттеу ақпараттық жүйесі арқылы техникалық реттеу тізілімінде тіркеу;
8) сәйкестік сертификатын қалыптастыру және беру;
9) сертификатталған өнімді мерзімді бағалауды жүзеге асыру (егер бұл өнімді сертификаттау схемасында көзделсе);
10) сертификаттау нәтижелері туралы ақпарат беру.
СРО (сәйкестікті растау органы), өтініш беруші, уәкілетті орган арасында жүргізілетін барлық іс-әрекеттер Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ақпараттық қауіпсіздік жөніндегі талаптарға сәйкес келетін техникалық реттеудің ақпараттық жүйесінде жүзеге асырылады.
Оны пайдаланушылар үшін техникалық реттеудің ақпараттық жүйесінің деректеріне қол жеткізу уәкілетті органның веб-порталы арқылы жүзеге асырылады.
Өнімді сертификаттау ерікті түрде немесе міндетті түрде жүзеге асырылады.
Өнімді сертификаттау кезінде өнімнің сипаттамалары (көрсеткіштері) тексеріледі, сынау әдістері қолданылады:
1) өнімді бірдейлендіруді жүргізуге, оның ішінде жіктеу топтамасына тиесілігін, техникалық құжаттаманың сәйкестігін, шығу тегін, осы партияға тиесілігін, сондай-ақ өнімнің техникалық регламентке және стандарттау жөніндегі құжатқа, тауарға ілеспе құжаттамаға, шартқа (келісімшартқа) сәйкестігін растау үшін жиынтығында жеткілікті белгілері, параметрлері, көрсеткіштері мен талаптары бойынша оның сәйкестігін тексеруге) жеткізілімге, ерекшеліктерге, затбелгіге, затбелгіге және өнімді сипаттайтын басқа құжатқа. Сәйкестендіру кезінде импорттаушының өнімді таңбалауда қажетті ақпарат бөлігінде Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің талаптарын сақтауы ескеріледі;
2) Өнімнің Қағидаларда белгіленген оның өмірі, адам денсаулығы, қоршаған ортаны қорғау үшін қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған талаптарға, сондай-ақ өнімді пайдалану, сақтау және тасымалдау шарттары сақталған кезде Қазақстан Республикасының заңнамасы негізінде сәйкестік міндетті расталған кезде тексерілетін басқа да талаптарға толық және анық сәйкестігін растауға міндетті.
Басқа тексерілетін сипаттамалардың (көрсеткіштердің) құрамы нақты өнімді сертификаттау мақсаттарына сүйене отырып айқындалады.
Өтінімді беру және қарау
Өтінім беруші өтінім беру кезінде құрамы мен мазмұны осы өнімге арналған техникалық регламенттерде және (немесе) стандарттау жөніндегі құжаттарда белгіленетін өнімге қажетті техникалық құжаттаманы ұсынады.
Өнімді сертификаттауды жүргізу үшін өтінім беруші СРО-на өтінім берушінің қолымен және мөрімен (бар болса) расталған мынадай ақпаратты және құжаттарды және (немесе) олардың көшірмелерін қамтитын өтінімді жібереді (өнімді сертификаттау схемасына байланысты):
1) сериялық өндіріс өнімдері үшін:
техникалық құжаттамаға және (немесе) жобалық және (немесе) конструкторлық және (немесе) технологиялық және (немесе) пайдалану;
стандарттау жөніндегі құжат (құжаттар) (оның ішінде техникалық шарттар), оған сәйкес өнім дайындалды (бар болса);
сапа менеджменті жүйесінің сәйкестік сертификаты, егер оның әсері өнімді дайындауға қатысты болса (бар болса немесе өнімді сертификаттау схемасы қажет болса);
сапа менеджменті жүйесінің аудиті туралы есеп және енгізілген сапа менеджменті жүйесінің сертификаттау кезінде расталатын талаптарға сәйкес келетін өнімнің тұрақты шығарылуын қамтамасыз ету қабілетін растайтын ақпарат (егер өнімді сертификаттау схемасы қажет болса);
сыни элементтердің, материалдардың, жинақтаушы бұйымдардың немесе бұйымның құрамдас бөліктерінің сәйкестік сертификаты (бар болса);
тауар Қазақстан Республикасына жеткізілетін өнімнің техникалық регламенттердің немесе стандарттау жөніндегі құжаттардың талаптарына сәйкестігін қамтамасыз етуді және мұндай өнімнің көрсетілген талаптарға сәйкес келмеуі үшін жауапкершілікті көздейтін дайындаушымен (оның ішінде шетелдік дайындаушымен) жасалған шарт (дайындаушы уәкілеттік берген тұлға үшін);
өнімнің сәйкестігін жанама түрде растайтын өтініш берушінің таңдауы бойынша құжаттар;
2) өнім партиясы үшін (бір бұйым):
техникалық құжаттамаға және (немесе) жобалық және (немесе) конструкторлық және (немесе) технологиялық және (немесе) пайдалану;
стандарттау жөніндегі құжат (құжаттар) (оның ішінде техникалық шарттар), оған сәйкес өнім дайындалды (бар болса);
тауар келісім-шарт (жеткізу шарты) және бір бұйымды немесе өнім партиясын, оның ішінде оның мөлшерін (бар болса)сәйкестендіретін тауарға ілеспе құжаттар;
дайындаушы жүргізген сынақ хаттамалары (бар болса);
шетелдік СРО берген сәйкестік сертификаттары (бар болса);
өнімнің сәйкестігін жанама түрде растайтын өтініш берушінің таңдауы бойынша құжаттар.
Өнімді сертификаттаудың іске асырылатын схемасына байланысты өтінім беруші АКҚ-ға өнімді әзірлеу және өндіріске қою кезінде бұрын жүргізілген сынақтар хаттамаларын немесе аккредиттелген сынақ зертханалары (орталықтары) орындаған сынақтар туралы құжаттарды ұсынады.
Өтініш беруші, егер бұл өнімнің белгілі бір түрлері үшін Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген болса, өз құзыреті шегінде уәкілетті мемлекеттік органдар берген өнімнің белгіленген талаптарға сәйкестігі туралы құжаттарды ОПС-ке ұсынады.
Өтінімге қоса беріледі:
1) өнімге немесе пайдаланылатын шикізатқа, материалдарға, жинақтаушы бұйымдарға, сапа менеджменті жүйесіне бұрын алынған қолданыстағы сәйкестік сертификаттары;
2) уәкілетті мемлекеттік органдар берген өнімнің белгіленген талаптарға сәйкестігін тікелей немесе жанама растайтын қорытындылар, анықтамалар және құжаттар (бар болса).
СРО өтінімді қарайды және сертификаттауды жүргізу үшін өтінім беруші мен өнім туралы ақпараттың толықтығына ұсынылған құжаттарға талдау жүргізеді.
СРО оны алғаннан кейін 3 (үш) жұмыс күнінен кешіктірмей өтінім берушіге өнімді сертификаттау схемасын, Техникалық регламенттің және (немесе) стандарттау жөніндегі құжаттың атауын, аккредиттелген зертхананы және өндірістің жай-күйіне талдау жүргізу үшін сарапшы-аудиторларды, мерзімді бағалау жүргізудің кезеңділігін көрсете отырып, техникалық реттеудің ақпараттық жүйесінде өтінім бойынша өзінің шешімі туралы хабарлайды.
Құжаттарды талдаудың оң нәтижелері болған кезде СРО өтініш берушіні өтінім бойынша қабылданған шешім туралы хабардар етеді және техникалық реттеудің ақпараттық жүйесінде шарттың жобасын жібереді.
СРО, егер ол Құзыретті болмаса немесе сертификаттау бойынша қажетті іс-қимылдарды жүргізуге мүмкіндігі болмаса, сертификаттаудан бас тартады.
Өтінім бойынша шешімде СРО өтініш берушіге сертификаттау жүргізілетін өнімді сертификаттау схемасы және осы объектіні сертификаттаудың белгіленген тәртібіне негізделген сертификаттаудың барлық негізгі шарттары, қажетті техникалық құжаттардың тізбесі, тексерілетін көрсеткіштердің тізбесі, зертхананың атауы, сондай-ақ мерзімді бағалау шарттары туралы хабарлайды (егер өнімді сертификаттау схемасында көзделсе).
Егер өтініш беруші СРО ұсынған сәйкестікті растау рәсімдерінің талаптарымен келіскен жағдайда, электрондық цифрлық қолтаңбаны (бұдан әрі – ЭЦҚ) пайдалана отырып, техникалық реттеудің ақпараттық жүйесінде шарт жасалады.
Өтінімге осы Қағидалардың 14-тармағына сәйкес өтініш тіліндегі құжаттар қоса беріледі.
Өтініш берушінің СРО-мен келісуі бойынша құжаттар мемлекеттік және орыс тілдеріне аударыла отырып, өзге тілде ұсынылады.
Өтінім беруші өнімнің сәйкестігін растау үшін ұсынған құжаттар толық болмаған жағдайда, СРО сәйкестікті тікелей немесе жанама растайтын мынадай құжаттардың бірін (сынақ хаттамасы, дайындаушы зауыттың сапа паспорты, менеджмент жүйесіне сәйкестік сертификаты, мемлекеттік тіркеу туралы куәлік, ветеринариялық сертификат, фитосанитариялық сертификат, өрт қауіпсіздігі сертификаты) немесе оларға баламалы құжаттарды немесе өтініш берушіге өнімді осы өнімге сәйкес келетін өнімді сертификаттаудың басқа схемасы бойынша сертификаттауды ұсынады.
Өнімнің сәйкестігін растау схемасын таңдау
Өнімнің сәйкестігін растау сызбасын өтініш беруші СРО -мен бірлесіп айқындайды.
Сертификаттау кезінде осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес өнімді сертификаттау схемасы пайдаланылады, ол өнімнің техникалық регламенттерде және стандарттау жөніндегі құжаттарда белгіленген талаптарға сәйкестігінің қажетті дәлелдемесін қамтамасыз етеді.
Осы Қағидаларға 2-қосымшада көрсетілген 9 және 10 нөмірленген өнімді сертификаттау схемалары бойынша сертификаттау өтінімнің және өнімнің техникалық регламенттердің және (немесе) стандарттау жөніндегі құжаттардың белгіленген талаптарына сәйкестігін тікелей немесе жанама растайтын құжаттардың негізінде жүргізіледі.
Өнімді сәйкестендіру және сынау үшін үлгілерді іріктеу
Өнімдерді, қызметтерді сәйкестендіру-белгілі бір өнімді айрықша белгілері бойынша біржақты тануды қамтамасыз ететін рәсім.
Сертификаттау кезінде өнімді сәйкестендіруді ҚР СТ 1014 "өнімді сәйкестендіру. Жалпы ережелер " және осы Ережелермен.
Көзбен шолып тексеру негізінде сәйкестендіру мүмкін емес өнім үшін техникалық регламенттерде және стандарттау жөніндегі құжаттарда белгіленген сәйкестендіру көрсеткіштері бойынша өнімге сынақтар жүргізіледі.
Сәйкестендіру кезінде тексеріледі:
мәлімделген өнімді техникалық регламенттердің, стандарттау жөніндегі құжаттардың талаптарына жатқызудың дұрыстығы;
өнім таңбалауының (жазуларының) техникалық регламенттердің, стандарттау жөніндегі құжаттардың талаптарына сәйкестігі;
өнімнің таңбалауда (жазбаларда) және техникалық құжаттамада (паспортта, пайдалану жөніндегі нұсқаулықта, өнімнің сәйкестігін тікелей немесе жанама растайтын құжаттарда)көрсетілген ақпаратқа сәйкестігі;
өнімнің мәлімделген партияға және өндірушіге тиесілігі;
стандарттау жөніндегі техникалық регламенттерде және құжаттарда белгіленген сәйкестендіру көрсеткіштері бойынша (өнімге сынақ жүргізу қажет болған жағдайда) сынақ нәтижелері.
Өнім партиясын сәйкестендіру кезінде партияның мөлшері, артикулдары мен модельдері, қаптаманың түрі (бар болса) және ілеспе құжаттарда келтірілген өзге де ақпарат қосымша тексеріледі.
Сәйкестендіру нәтижелері ҚР СТ 1014 "Өнімді сәйкестендіру. Жалпы ережелер".
Өнімді сәйкестікті міндетті растауға жататын немесе жатпайтын объектілерге жатқызу мақсатында өз аттестаттау саласы шегінде ОПС құрамында қызметін жүзеге асыратын сарапшы-аудитор мынадай жұмыстарды жүргізеді:
1) өтінім беруші ұсынатын техникалық құжаттаманы талдау негізінде, сондай – ақ кеден органдары беретін Еуразиялық экономикалық одақтың (бұдан әрі-ЕАЭО СЭҚ) сыртқы экономикалық қызметінің бірыңғай тауар номенклатурасына сәйкес Тауарларды сыныптау туралы алдын ала шешім негізінде өнімді сәйкестендіру;
2) стандарттау жөніндегі құжатқа сәйкес өнімді көзбен шолып қарау;
3) техникалық регламенттерге сәйкес сәйкестікті міндетті растау объектілеріне жатқызу бойынша өнімді талдау.
Осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларында белгіленген жүргізілген жұмыстардың нәтижелері бойынша ОПС техникалық реттеудің ақпараттық жүйесі арқылы үлгілерді іріктеу актісіне ақпарат енгізеді.
Үлгілердің саны, оларды іріктеу тәртібі, сәйкестендіру және сақтау қағидалары осы Қағидаларға, техникалық регламенттерге, стандарттау жөніндегі құжаттарға және осы өнімді сынау әдістемелеріне сәйкес белгіленеді.
Сынақтар үшін үлгілерді іріктеуді АКҚ немесе оның тапсырмасы бойынша аккредиттелген зертхана немесе тиісті аттестаттау бағыты бар сарапшы-аудиторды қамтитын АКҚ келісімі бойынша өтініш беруші тағайындаған комиссия жүзеге асырады.
Үлгілерді іріктеу осы Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша үлгілерді іріктеу актісімен ресімделеді.
Іріктелген үлгілер өтінім берушінің қатысуымен буып-түйіледі, пломбаланады (мүмкіндігінше) және өнім үлгілерін іріктеу актісін және өтінім бойынша шешімді қоса бере отырып, зертханаға жіберіледі.
Техникалық регламенттерде, стандарттау жөніндегі құжаттарда көзделген жағдайларда өнімнің жарамдылық мерзімі немесе сәйкестік сертификатының қолданылу мерзімі ішінде өнімнің бақылау үлгілерін сақтау жүзеге асырылады.
Өнім үлгілерін сақтаудың нақты мерзімдері осы өнімге стандарттау жөніндегі құжаттарда белгіленеді.
Өндіріс жағдайын талдау
Өнімді сертификаттау схемасына байланысты өнім өндірісінің жағдайына талдау жасалады.
Өндірістің жай-күйін талдау өндірушінің шығарылатын өнімнің белгіленген техникалық регламенттер мен стандарттау жөніндегі құжаттардың талаптарына тұрақты сәйкестігін қамтамасыз ету үшін қажетті жағдайлардың болуын анықтау мақсатында жүргізіледі.
Өндіріс жағдайын талдау бойынша жұмыстарға мыналар жатады:
1) өтініш берушіден сұрау салу және бастапқы құжаттарды алу;
2) Өндірісті тексеру бағдарламасын жасау және бекіту;
3) өтініш берушімен тексеру мерзімдері мен шарттарын келісу;
4) өндірісті жергілікті жерде тексеруді жүзеге асыру;
5) Тексеру нәтижелерін ресімдеу;
6) тексеру бойынша шешім қабылдау.
Тексеру бағдарламасы Техникалық регламенттерде, стандарттау жөніндегі құжаттарда белгіленген талаптар шегінде өнімнің қауіпсіздігіне әсер ететін өндірістің әртүрлі аспектілері бойынша тапсырмаларды қамтиды.
Өндіріс жағдайын талдау кезінде тексеріледі:
1) Техникалық регламенттердің, стандарттау жөніндегі құжаттардың және техникалық құжаттардың болуы, оларды өзектендіру;
2) білікті персоналдың болуы;
3) технологиялық процестің сақталуы және оны метрологиялық қамтамасыз етудің жай-күйі;
4) кіріс, қабылдау бақылауы және мерзімді сынақтар жүйесінің болуы;
5) жабдықтар мен сынақ құралдарына техникалық қызмет көрсету және жөндеу жүйесінің болуы;
6) шикізатпен және материалдармен қамтамасыз етілуі;
7) сертификатталатын өнім қауіпсіздігінің тұрақтылығы;
8) сақтау шарттарының болуы;
9) жарнамаларды есепке алу мен талдаудың болуы.
Өндірістің жай-күйін талдау нәтижелері еркін нысандағы актімен ресімделеді, онда жүргізілген талдау нәтижелері келтіріледі, анықталған сәйкессіздіктер белгіленеді және өтініш берушінің (Дайындаушының) техникалық регламенттердің, стандарттау жөніндегі құжаттардың талаптарына сәйкес келетін өнім шығарудың тұрақтылығын қамтамасыз ету қабілеті туралы тұжырымдар тұжырымдалады және өтініш берушіге жіберіледі. Актіде сертификатталған өнімді бақылау кезінде жұмыстардың мазмұны және айналымға шығарылатын өнімнің қауіпсіздігіне әсер ететін мәселелер бойынша ұсынымдар беруге жол беріледі.
Тексерудің теріс нәтижелері болған жағдайда, өнімді сертификаттаудың таңдалған схемасы бойынша мәлімделген өнімді сертификаттау бойынша жұмыс тоқтатылады, бұл туралы СРО өтініш берушіні хабардар етеді және уәкілетті орган техникалық реттеудің ақпараттық жүйесінде 3 (үш) күнтізбелік күн ішінде өндірістің жай-күйін талдау нәтижелерін жібереді.
Анықталған кемшіліктер жойылғаннан кейін немесе өнімді сертификаттаудың басқа схемасын таңдағаннан кейін өтініш беруші жаңа өтінім береді.
Өтініш берушіде мемлекеттік техникалық реттеу жүйесі шеңберінде берілген немесе танылатын сертификатталатын өнімді өндіруге арналған сапа менеджменті жүйесіне сәйкестік сертификаты болған кезде өндірістің жай-күйіне талдау жүргізілмейді.
Өндірістің жай-күйіне жүргізілген талдау немесе менеджмент жүйесін сертификаттау туралы мәліметтер (құжаттар) өнімді сертификаттау схемасына байланысты өнімге сәйкестік сертификатында көрсетіледі.
Сәйкестік сертификатын беру, беруден бас тарту
Бір және (немесе) бірнеше көрсеткіштер (сипаттамалар) бойынша сынақтардың теріс нәтижелері кезінде объектіні сертификаттау мақсатында сынақтар тоқтатылады, СРО сынақтарын жалғастыру өтініш берушінің келісімі бойынша жүргізіледі.
Сынақтардың теріс нәтижелері кезінде СРО бас тарту себептерін көрсете отырып, сәйкестік сертификатын беруден бас тарту туралы шешімді және Сынақ хаттамасын өтініш берушіге және техникалық реттеудің ақпараттық жүйесіндегі уәкілетті органға жібереді.
Өтінім беруші СРО-ға өнімді әзірлеу және өндіріске қою кезінде жүргізілген олардың қолданылу мерзімдерін ескере отырып, сынақ хаттамаларын немесе Техникалық реттеу жүйесінде аккредиттелген зертханалар орындаған сынақтар туралы құжаттарды ұсынады.
Ұсынылған құжаттарды, олардағы нәтижелердің Қазақстан Республикасының заңнамасына және нормативтік құжаттарға сәйкестігін, оларды беру мерзімдерін, конструкцияға (құрамға), материалдарға, технологияға енгізілген өзгерістерді тексергеннен кейін ОПС сәйкестік сертификатын беру немесе сынақтар көлемін қысқарту немесе жетіспейтін сынақтар жүргізу туралы шешім қабылдайды, бұл тиісті құжаттарда көрсетіледі.
Ұсынылған құжаттарда бұзушылық анықталған жағдайда, өтініш беруші осы бұзушылықтар жойылғаннан кейін анықталған бұзушылықтар бөлігінде ғана СРО -ы қайта қарауға ұсынады.
Сынау, өндірісті бағалау хаттамаларын және өнімнің сәйкестігі туралы басқа құжаттарды талдау кезінде СРО өнімнің техникалық регламенттер мен стандарттау жөніндегі құжаттардың белгіленген талаптарына сәйкестігін бағалауды жүзеге асырады. Бұл бағалаудың нәтижелері сарапшы-аудитордың қорытындысында көрсетіледі. Осы қорытындының негізінде СРО сәйкестік сертификатын беру немесе беруден бас тарту туралы шешім қабылдайды.
Сәйкестік сертификатын беру туралы шешім қабылданған жағдайда, СРО бірегей сәйкестендіру нөмірін бере отырып, техникалық реттеу тізілімінде тіркелетін техникалық реттеудің ақпараттық жүйесінде осы Қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес нысан бойынша сәйкестік сертификатын қалыптастырады.
Сәйкестік сертификаты тіркелген күннен бастап және тіркеу нөмірі болған кезде жарамды.
Сәйкестік сертификаты және оған қосымша осы Қағидаларға 4-қосымшада көрсетілген мәліметтерді қамтиды.
Сәйкестік сертификатының қолданылу мерзімі өнімді сертификаттаудың таңдалған схемасын, өнімнің ерекшелігін, оны өндіруді, стандарттау жөніндегі құжаттардың қолданылу мерзімін және техникалық регламенттердің талаптарын, сондай-ақ менеджмент жүйесі сертификатталған мерзімді (егер бұл өнімді сертификаттау схемасында көзделсе) немесе өнімнің жарамдылық мерзімін ескере отырып, СРО белгілейді, бірақ 3 (үш)аспайды жыл.
Сериялық шығарылатын өнімге сәйкестік сертификатының (сериялық шығарылым) қолданылу мерзімі ішінде дайындаушы өткізетін өнім үшін сәйкестік сертификаты стандарттау жөніндегі құжатта белгіленген өнімнің жарамдылық (қызмет) мерзімі ішінде өнімді жеткізу, сату кезінде жарамды.
Өнімнің жарамдылық мерзімі шегінде сәйкестік сертификатының қолданылу мерзімі сәйкестік сертификатын берген СРО-пен ұзартылады. Бұл ретте сәйкестік сертификатының қолданылу мерзімі сәйкестік сертификаты берілген күннен бастап 3 (үш) жылдан аспайды. СРО сәйкестік сертификаты ұзартылатын өнімді сәйкестендіру актісін жасайды және өнімнің номенклатурасы мен мөлшерін (қалдығын) міндетті түрде көрсете отырып, оның бұрын сертификатталған өнімге тиесілігін белгілейді.
Сәйкестік сертификатының қолданылу мерзімін ұзарту мынадай тәсілдердің бірімен орындалады:
1) сәйкестік сертификаты бағанының сол жағында " жарамды "__" ____ 20__ ж. "жазба енгізіледі" қолданылу мерзімі ұзартылды "__" ____ 20__ сарапшы-аудитордың және ОПС бірінші басшысының немесе ол уәкілеттік берген тұлғаның ЭЦҚ-мен куәландырылады;
2) ұзартылатын сәйкестік сертификатының тіркеу нөмірін сақтай отырып және өнім номенклатурасын және сәйкестік сертификаты ұзартылатын мөлшерді көрсете отырып, жаңа сәйкестік сертификаты ресімделеді.
Егер сериялық өндірілген өнімге берілген сәйкестік сертификатының қолданылу мерзімі аяқталса, ал оның қолданылу кезеңінде шығарылған өнім сатылу сатысында болса, онда сәйкестік сертификатының қолданысы сақтау шарттары сақталған жағдайда өнімнің барлық жарамдылық немесе сақтау мерзіміне ұзартылады, бірақ 3 (үш) жылдан аспайды.
Өнімді сәйкестік белгісімен таңбалау
Дайындаушы, импорттаушы, дайындаушы уәкілеттік берген тұлға, сәйкестік сертификатын алған сатушы сәйкестік белгісін олар үшін белгіленген ұлттық стандарттарда белгіленген кез келген тәсілмен қолдануға құқылы.
Өнімді сәйкестік белгісімен таңбалауды Қазақстан Республикасының Техникалық реттеу саласындағы заңнамасында белгіленген тәртіппен техникалық реттеу тізілімінде тіркелген сәйкестік сертификатының негізінде дайындаушы, импорттаушы, дайындаушы уәкілеттік берген тұлға, сатушы жүзеге асырады.
Сәйкестік белгісінің бейнесі, оған қойылатын техникалық талаптар және таңбалау тәртібі Ұлттық стандарттармен айқындалады.
Дәріс 4
Типтік сертификаттау схемаларының процедуралары
Сертификаттаудың үлгілік схемалары, егер одақ органдарының актілерінде өзгеше белгіленбесе, дәйекті орындалатын мынадай рәсімдерді қамтиды:
а) өтінім берушінің өнімді сертификаттау жөніндегі органға осы құжаттың 14 – тармағында көрсетілген құжаттарды қоса бере отырып, осы құжаттың 13-тармағында көзделген ақпарат көрсетілетін сертификаттау жөніндегі жұмыстарды жүргізуге өтінімді (бұдан әрі-өтінім) беруі;
б) өнімді сертификаттау жөніндегі органның өтінімді және қоса беріліп отырған құжаттарды қарауы және талдауы, сертификаттау жөніндегі жұмыстарды жүргізу туралы немесе сертификаттау жөніндегі жұмыстарды жүргізуден бас тарту туралы шешім қабылдауы және өтініш берушіні қабылданған шешім туралы хабардар етуі (тікелей немесе салым тізімдемесімен және тапсыру туралы хабарламамен тапсырыс берілген пошта жөнелтілімімен ақпарат жолдау арқылы);
в) егер сертификаттау схемасында көзделген болса, өнімді сертификаттау жөніндегі органның оларды зерттеу (сынау) және өлшеу жүргізу үшін өнімнің (өнімнің үлгілік үлгілерінің) (бұдан әрі – өнімнің үлгілері (сынамалары) сәйкестендіруді және (немесе) үлгілерін (сынамаларын) іріктеуді жүргізуі;
г) зерттеулерді (сынақтарды) және өлшемдерді (егер зерттеулер (сынақтар) мен өлшемдерді жүргізу сертификаттау схемасында көзделген болса) жүргізу үшін өнімдерді сертификаттау жөніндегі орган өзара іс-қимыл жасайтындардың ішінен аккредиттелген сынақ зертханасын (орталығын) зерттеулер (сынақтар) және өлшеулер жүргізу үшін шарттық негізде (қажет болған жағдайда)өнімді сертификаттау жөніндегі органды тарту. Егер өтініш беруші қандай да бір себептермен тартылған аккредиттелген сынақ зертханасында (орталығында) зерттеулер (сынақтар) және өлшеулер жүргізу мүмкін емес деп есептесе, ол бұл туралы өнімді сертификаттау жөніндегі органға хабарлауға тиіс (бас тарту себептерін негіздей отырып). Бұл жағдайда зерттеулерді (сынақтарды) және өлшемдерді жүргізу үшін өнімді сертификаттау жөніндегі орган өзі өзара іс-қимыл жасайтын басқа аккредиттелген сынақ зертханасын (орталығын) тартады;
д) егер сертификаттау схемасында көзделген болса, аккредиттелген сынақ зертханасының (орталығының) өнімнің іріктелген үлгілерін (сынамаларын) зерттеу (сынау) және өлшеуді жүргізуі;
е) егер сертификаттау схемасында көзделген болса, өнімді сертификаттау жөніндегі органның өнім түріне зерттеу жүргізуі;
ж) егер сертификаттау схемасында көзделген болса, өнімді сертификаттау жөніндегі органның өнім жобасын зерттеуін жүргізуі;
з) Егер сертификаттау схемасында көзделген болса, өнімді сертификаттау жөніндегі органның өндіріс жағдайына талдау жүргізуі;
и)өнімді сертификаттау жөніндегі органның өнімді сертификаттау жөніндегі жұмыстардың алынған нәтижелерін талдауы және өнімнің техникалық регламент талаптарына сәйкестігі сертификатын (бұдан әрі – өнімнің сәйкестігі сертификаты) беру немесе беруден бас тарту туралы шешім қабылдауы;
к) өнімді сертификаттау жөніндегі органның өнімге сәйкестік сертификатын ресімдеуі және беруі;
л) берілген сәйкестік сертификаты туралы мәліметтерді берілген сәйкестік сертификаттарының және тіркелген сәйкестік туралы декларациялардың бірыңғай тізіліміне енгізу;
м) өтінім берушінің Еуразиялық экономикалық комиссия (бұдан әрі – Комиссия) бекітетін тәртіппен өнімді одақ нарығында айналыстың бірыңғай белгісімен (бұдан әрі – айналыстың бірыңғай белгісі)таңбалауды қамтамасыз етуі;
н) сертификаттау жөніндегі органның сертификатталған өнімді мерзімді бағалауды жүзеге асыруы, егер бұл сертификаттау схемасында көзделсе;
о) өнімді сертификаттау жөніндегі органның оларға берілген өнімнің сәйкестік сертификаттарының қолданылуын тоқтата тұруы (қайта бастауы) немесе тоқтатуы.
Сертификаттау жөніндегі жұмыстар өнімді сертификаттау жөніндегі орган мен өтініш беруші арасындағы шарт негізінде өтініш берушінің бастамасы бойынша жүзеге асырылады.
Өтінімде мынадай ақпарат көрсетіледі:
а) өнімді сертификаттау жөніндегі органның толық атауы, оның орналасқан жері (заңды тұлғаның мекенжайы);
б) өтініш берушінің толық атауы, оның орналасқан жері (заңды тұлғаның мекенжайы) және қызметті жүзеге асыру орнының мекенжайы (мекенжайлары әртүрлі болған жағдайда) – заңды тұлға үшін немесе қызметті жүзеге асыру орнының тегі, аты және әкесінің аты (бар болса), тұрғылықты жері және мекенжайы (мекенжайлары) (егер мекенжайлар әртүрлі) – дара кәсіпкер ретінде тіркелген жеке тұлға үшін, сондай-ақ мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес заңды тұлғаны немесе жеке тұлғаны дара кәсіпкер ретінде мемлекеттік тіркеу кезінде берілетін өтініш берушінің тіркеу немесе есептік (дара, сәйкестендіру) нөмірі, банк деректемелері, телефон нөмірі және электрондық пошта мекенжайы;
в) заңды тұлға басшысының немесе мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес өнімді сертификаттау жөніндегі органға өтініммен (уәкілетті құжаттың атауы мен деректемелерін көрсете отырып)жүгінуге уәкілетті өтініш беруші ұйым тұлғасының лауазымы, тегі, аты және әкесінің аты (бар болса);
г) дайындаушының толық атауы, оның орналасқан жері (заңды тұлғаның мекенжайы) және өнімді дайындау жөніндегі қызметті жүзеге асыру орнының мекенжайы (мекенжайлары әртүрлі болған жағдайда) - өнімді дайындайтын заңды тұлға мен оның филиалдары үшін немесе тегі, аты және әкесінің аты (бар болса), тұрғылықты жері және мекенжайы өнімді дайындау жөніндегі қызметті жүзеге асыру орнының (мекенжайлары) (егер мекенжайлары әртүрлі болған жағдайда) - дара кәсіпкер ретінде тіркелген жеке тұлға үшін;
д) оның сәйкестендірілуін қамтамасыз ететін өнім туралы мәліметтер, соның ішінде:
Өнімнің атауы мен белгісі (техникалық регламенттерде көзделген жағдайларда) және дайындаушы берген өзге де шартты белгі (болған жағдайда);
Өнімнің атауы (техникалық регламенттерде көзделген жағдайларда) (болған жағдайда);
өнім туралы оның сәйкестендірілуін қамтамасыз ететін өзге де мәліметтер (бар болса);
Еуразиялық экономикалық одақтың сыртқы экономикалық қызметінің бірыңғай тауар номенклатурасына сәйкес өнімнің коды (кодтары) (бұдан әрі – ЕАЭО СЭҚ ТН кодтары);
өнім дайындалған құжаттың (құжаттардың) атауы және атауы (стандарт, ұйым стандарты, техникалық шарттар немесе өзге де құжат) (бар болса);
сертификаттау объектісінің атауы (сериялық шығарылым, партия немесе бір бұйым). Сериялық шығарылым өнімдері үшін "сериялық шығарылым" жазбасы жазылады. Өнім партиясы үшін партияның мөлшері, бір бұйым үшін – бұйымның зауыттық нөмірі (бар болса) көрсетіледі. Зауыттық нөмір болмаған кезде "бір данада" немесе "бір бұйым"деген жазу жазылады;
бір бұйымды немесе өнім партиясын сәйкестендіретін келісімшарттың (жеткізу шартының) және тауарға ілеспе құжаттардың деректемелері, оның ішінде оның мөлшері (өнім партиясы мен бір бұйым үшін);
е) өтініш беруші таңдаған сертификаттау схемасы;
ж) талаптарға сәйкестігіне сертификаттау жүргізілетін техникалық регламенттің атауы;
з) дайындаушы өнімді өндіруге (дайындауға) тапсырысты өз атымен өзге де заңды тұлғалардың, оның ішінде Одақтан тыс жерлердегі өндірістік алаңдарда және мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес дара кәсіпкерлер ретінде тіркелген жеке тұлғаларды (бұдан әрі-өндірістік алаңдар) орналастырған жағдайда-тапсырысты Орындаушының толық атауы, оның орналасқан жері (заңды тұлғаның мекенжайы) және өнімді дайындау жөніндегі қызметті жүзеге асыру орнының мекенжайы (мекенжайы).
Өтінімге мынадай құжаттар қоса беріледі:
а) сериялық өндіріс өнімдері үшін:
өнімге арналған техникалық құжаттаманың (жобалау және (немесе) конструкторлық және (немесе) технологиялық және (немесе) пайдалану) көшірмесі;
халықаралық және өңірлік (мемлекетаралық) стандарттар тізбесіне енгізілген стандарттардың тізімі (олардың белгілері мен атауларын, сондай-ақ техникалық регламент талаптарының сақталуы осы стандарттардың жекелеген бөлімдерін (тармақтарын, тармақшаларын) қолданумен қамтамасыз етілуі мүмкін болса, сондай-ақ олар болған жағдайда болмауы-ұлттық (мемлекеттік) стандарттар, оларды қолдану нәтижесінде ерікті негізде техникалық регламент (бұдан әрі-регламент) талаптарының сақталуы қамтамасыз етіледі – стандарттар тізбесі) (өтініш беруші оларды қолданған жағдайда);
егер ерікті негізде қолдану нәтижесінде техникалық регламент талаптарының сақталуы қамтамасыз етілетін стандарттар болмаса немесе қолданылмаса (қажет болған жағдайда), техникалық регламент талаптарының орындалуын растайтын қабылданған техникалық шешімдер мен тәуекелдерді бағалау нәтижелерінің сипаттамасы;
өнім дайындалған құжаттың (құжаттардың) көшірмесі (стандарт, ұйым стандарты, техникалық шарттар немесе өзге де құжат) (бар болса);
дайындаушы енгізген менеджмент жүйесінің менеджмент жүйесіне тиісті стандарттың талаптарына сәйкестігін растайтын және менеджмент жүйелерін сертификаттау жөніндегі орган берген сертификатталатын өнім өндірісіне қолданылатын менеджмент жүйесінің сәйкестік сертификатының (бұдан әрі – менеджмент жүйесінің сәйкестік сертификаты) көшірмесі (сертификаттау схемасында көзделген жағдайларда);
сыни компоненттердің, материалдардың, жинақтаушы бұйымдардың немесе бұйымның құрамдас бөліктерінің сәйкестік сертификаттарының көшірмелері (бар болса);
одақтың кедендік аумағына жеткізілетін өнімнің техникалық регламент талаптарына сәйкестігін қамтамасыз етуді және мұндай өнімнің көрсетілген талаптарға сәйкес келмеуі үшін жауапкершілікті көздейтін дайындаушымен (оның ішінде шетелдік дайындаушымен) жасалған шарттың көшірмесі (дайындаушы уәкілеттік берген тұлға үшін);
мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес заңды тұлғаны немесе жеке тұлғаны дара кәсіпкер ретінде мемлекеттік тіркеу кезінде берілетін өтініш берушінің тіркеу немесе есепке алу (дара, сәйкестендіру) нөмірі туралы мәліметтер;
өнімнің техникалық регламент талаптарына сәйкестігінің дәлелі ретінде ұсынылған өтініш берушінің таңдауы бойынша өзге де құжаттар (бар болса);
б) өнім партиясы үшін (бір бұйым):
өнімге арналған техникалық құжаттаманың (жобалық және (немесе) конструкторлық және (немесе) технологиялық және (немесе) пайдалану) көшірмесі (бар болса);
өнім дайындалған құжаттың (құжаттардың) көшірмесі (стандарт, ұйым стандарты, техникалық шарттар немесе өзге де құжат) (бар болса);
келісімшарттың (жеткізу шартының) көшірмесі және бірлік бұйымды немесе өнім партиясын сәйкестендіретін тауарға ілеспе құжаттар, оның ішінде оның мөлшері;
егер техникалық регламент талаптарының сақталуы стандарттар тізбесіне енгізілген (өтініш беруші оларды қолданған жағдайда) стандарттардың тізімі (олардың белгілері мен атаулары, сондай-ақ бөлімдер (тармақтар, тармақшалар) көрсетіле отырып, осы стандарттардың жекелеген бөлімдерін (тармақтарын, тармақшаларын) қолданумен қамтамасыз етілуі мүмкін;
егер ерікті негізде қолдану нәтижесінде техникалық регламент талаптарының сақталуы қамтамасыз етілетін стандарттар болмаса немесе қолданылмаса (қажет болған жағдайда), техникалық регламент талаптарының орындалуын растайтын қабылданған техникалық шешімдер мен тәуекелдерді бағалау нәтижелерінің сипаттамасы;
мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес заңды тұлғаны немесе жеке тұлғаны дара кәсіпкер ретінде мемлекеттік тіркеу кезінде берілетін өтініш берушінің тіркеу немесе есепке алу (дара, сәйкестендіру) нөмірі туралы мәліметтер;
өнімнің техникалық регламент талаптарына сәйкестігінің дәлелі ретінде ұсынылған өтініш берушінің таңдауы бойынша өзге де құжаттар (бар болса).
15. Өтінімге қоса берілетін және шет тілінде жасалған құжаттар орыс тіліне және (немесе) мүше мемлекеттің заңнамасында тиісті талап болған жағдайда-өнімді сертификаттау жүзеге асырылатын мүше мемлекеттің мемлекеттік тіліне аудармасымен сүйемелденеді.
Өтінімге қоса берілетін құжаттардың көшірмелері өтініш берушінің қолымен және мөрімен куәландырылады (егер мүше мемлекеттің заңнамасында өзгеше белгіленбесе).
Дәріс 5
Өнімнің сәйкестігін декларациялау
Сәйкестік туралы Декларация, егер бұл техникалық регламенттерде көзделген жағдайда, сәйкестікті міндетті растауға жататын өнімге қатысты ресімделеді.
Сәйкестік туралы декларацияны қабылдайтын тұлғалар дайындаушы, импорттаушы, дайындаушы уәкілеттік берген тұлға, сатушы болып табылады.
Жаппай шығарылатын өнімге және өнім партиясына сәйкестік туралы декларацияның қолданылуы сәйкестікті растау схемасымен белгіленеді.
Сәйкестік туралы Декларация Техникалық реттеу тізілімінде немесе аккредиттеу саласы өнімнің осы түрін қамтитын сәйкестікті растау жөніндегі орган Еуразиялық экономикалық одақтың сәйкестікті бағалау туралы берген немесе қабылдаған құжаттардың бірыңғай тізілімдерінде тіркелуге тиіс.
Сәйкестікті декларациялау жүзеге асырылуы мүмкін:
1) сәйкестік туралы декларацияны өзінің дәлелдемелері негізінде қабылдаумен;
2) сапа менеджменті жүйелерін сертификаттау жөніндегі органның және (немесе) аккредиттелген зертхананың және (немесе) өнімді сертификаттау жөніндегі органның қатысуымен алынған дәлелдемелер негізінде сәйкестік туралы декларацияны қабылдау арқылы жүзеге асырылады.
Сәйкестікті растау үшін дәлел ретінде пайдаланылуы мүмкін құжаттардың тізбесі тиісті техникалық регламентпен айқындалады.
Дәлелдемелер ретінде өнімнің техникалық регламенттерде белгіленген талаптарға сәйкестігін растау үшін негіз болған техникалық құжаттама, өз зерттеулерінің (сынақтарының) және өлшемдерінің нәтижелері және (немесе) басқа да құжаттар пайдаланылады.
Сәйкестікті растау жөніндегі органның қатысуымен алынған өз дәлелдемелері мен дәлелдемелерінің негізінде сәйкестікті декларациялау кезінде өтініш беруші өз таңдауы бойынша өз дәлелдемелеріне қосымша зертханада жүргізілген зерттеулердің (сынақтардың) және өлшемдердің хаттамаларын пайдалануға, сапа менеджменті жүйесінің сертификатын ұсынуға құқылы.
Егер мұндай өнім үшін техникалық регламенттерде сәйкестікті растаудың өзге нысаны көзделген жағдайды қоспағанда, сапа менеджменті жүйесінің сертификаты сәйкестік туралы декларацияны қабылдау кезінде дәлелдемелер құрамында пайдаланылуы мүмкін.
Сәйкестік туралы декларацияның қолданылу мерзімі аяқталған сәттен бастап үш жыл ішінде сәйкестік туралы декларацияның бірінші данасы және сәйкестікті растау үшін дәлелдемелер ретінде пайдаланылатын материалдар өтініш берушіде сақталады, ал сәйкестік туралы декларацияның екінші данасы оны тіркеген сәйкестікті растау жөніндегі органда сақталады.
Өнімнің жалпы қауіпсіздігі туралы Декларация
Өнімнің жалпы қауіпсіздігі туралы Декларация Бірыңғай тізбеге енгізілмеген өнімге, сондай-ақ Бірыңғай тізбеге енгізілген, бірақ оған қатысты техникалық регламенттер қабылданбаған немесе қолданысқа енгізілмеген өнімге қатысты ресімделеді.
Өнімнің жалпы қауіпсіздігі туралы декларацияны дайындаушы, уәкілетті дайындаушы тұлға, импорттаушы, сатушы ерікті негізде қабылдайды және декларацияны қабылдаған адамнан алынған хабарлама негізінде техникалық реттеудің ақпараттық жүйесіне енгізеді.
Айналысқа шығарылатын өнімге қолданылатын ұлттық стандарттарды ерікті негізде қолдану өнімнің жалпы қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін жеткілікті шарт болып табылады.
Өнімнің жалпы қауіпсіздігі туралы Декларация ұлттық стандарттарды және (немесе) стандарттау және (немесе) техникалық құжаттаманы және (немесе) зерттеулер (сынақтар) мен өлшеулер нәтижелерін пайдалану жөніндегі басқа да құжаттарды қолдану нәтижесінде алынған дәлелдемелер негізінде қабылданады.
Өтінімді беру және қарау
Сәйкестік туралы декларацияны тіркеу үшін өтініш беруші СРО -қа ұсынады:
1) Техникалық реттеудің ақпараттық жүйесінде сәйкестік туралы декларацияны тіркеу туралы мынадай мәліметтерді қамтитын өтінімді:
өтініш берушінің толық атауы, оның орналасқан жері (заңды тұлғаның мекенжайы) және қызметті жүзеге асыру орнының мекенжайы (мекен – жайы) (Мекен-жайы әр түрлі болған жағдайда) - заңды тұлға үшін немесе қызметті жүзеге асыру орнының тегі, аты және әкесінің аты (бар болса), мекенжайы (мекен – жайы) (Мекен-жайы әр түрлі болған жағдайда) - жеке тұлға үшін жеке кәсіпкер ретінде тіркелген тұлғалар, сондай-ақ өтініш берушінің бизнес – сәйкестендіру нөмірі (бұдан әрі – БСН) немесе жеке сәйкестендіру нөмірі (бұдан әрі-ЖСН), телефон нөмірі және электрондық пошта мекенжайы;
өнім дайындаушының толық атауы, оның орналасқан жері (заңды тұлғаның мекенжайы) және өнімді дайындау жөніндегі қызметті жүзеге асыру орнының мекенжайы (мекенжайлары әртүрлі болған жағдайда) - өнімді дайындайтын заңды тұлға мен оның филиалдары үшін немесе жердің тегі, аты және әкесінің аты (бар болса), мекенжайы (мекенжайлары) жеке кәсіпкер ретінде тіркелген жеке тұлға үшін – өнімді дайындау жөніндегі қызметті жүзеге асыру (егер мекенжайлар әр түрлі болған жағдайда);
өнім атауы және белгіленуі және (немесе) өнімді дайындаушы берген өзге де шартты белгіленуі (бар болса);
өнім атауы (бар болса);
өнім туралы оның сәйкестендірілуін қамтамасыз ететін мәліметтер (бар болса);
өнім (техникалық регламент және (немесе) стандарттау жөніндегі құжат) дайындалған құжаттың (құжаттардың)атауы және атауы;
ЕАЭО ТНВЭД сәйкес өнім коды (кодтары);
декларациялау объектісінің атауы (сериялық шығарылым, партия немесе Бірлік бұйым). Сериялық шығарылым өнімдері үшін "сериялық шығарылым" жазбасы жазылады. Өнім партиясы үшін партияның мөлшері, бір бұйым үшін – бұйымның зауыттық нөмірі көрсетіледі. Өнім партиясы және бір бұйым үшін өнім партиясын (оның ішінде оның мөлшерін) немесе бір бұйымды сәйкестендіретін тауарға ілеспе құжаттаманың деректемелері көрсетіледі;
техникалық регламенттің атауы, талаптарына сәйкес келетін стандарттау құжаты;
2) сәйкестікті бағалау қағидаларының 70-тармағында санамаланған дәлелдемелік материалдар;
3) өнім өндірісінің тұрақтылығын растайтын құжаттар;
4) дайындаушы-кәсіпорынның (Орындаушының) сынақ зертханаларының техникалық құзыреттілігін растайтын құжаттар (аккредиттеу аттестаттары немесе оларға баламалы өзге де құжаттар мен мәліметтер) немесе өнімді дайындаудың технологиялық процесінде және техникалық регламенттерде, осы өнімге стандарттау жөніндегі құжаттарда көзделген сынақтар жүргізуге арналған аккредиттелген зертханалармен шарт.
СРО өтініш беруші ұсынған сәйкестік туралы декларацияны тіркеу туралы өтінімді және нысанасына мәліметтерді қарайды:
1) сәйкестікті бағалау қағидаларында белгіленген сәйкестік туралы декларацияны ресімдеуге қойылатын талаптарды сақтау;
2) сәйкестікті бағалау қағидаларының 70 және 71-тармақтарында көзделген құжаттар мен мәліметтерді ұсынудың толықтығы;
3) Осы өнімнің сәйкестігін растау үшін көзделген техникалық регламенттерді, стандарттау жөніндегі құжаттарды көрсетудің толықтығы мен дұрыстығы.
Сәйкестік туралы декларацияны тіркеу
Өтініш беруші ұсынған құжаттар мен мәліметтердің сәйкестігін бағалау қағидаларының 71-тармағына сәйкес қарау нәтижелері бойынша ОПС техникалық реттеудің ақпараттық жүйесі арқылы техникалық реттеу тізілімінде сәйкестік туралы декларацияны тіркеуді жүзеге асырады не өтініш берушіні оны тіркеуден бас тарту туралы (бас тарту себептерін көрсете отырып) 5 (бес) жұмыс күнінен аспайтын мерзімде хабардар етеді. сәйкестік туралы декларацияны алған күн.
Сәйкестік туралы Декларация немесе сәйкестік туралы декларацияны тіркеуден бас тарту туралы хабарлама техникалық реттеудің ақпараттық жүйесі арқылы өтініш берушіге жіберіледі.
Сәйкестік туралы декларацияны тіркеуден бас тартуға негіз болып табылады:
1) сәйкестікті бағалау қағидаларының 71-тармағында көзделген құжаттар мен мәліметтерді толық көлемде ұсынбау;
2) заң талаптарына сәйкестігі туралы декларацияны қабылдаған өтініш берушінің сәйкес келмеуі.
Сәйкестік туралы Декларация өнімді дайындаушы-кәсіпорын (Орындаушы) белгілеген мерзімге, осы өнімді шығарудың жоспарланған мерзіміне сүйене отырып, бірақ 1 (бір) жылдан аспайтын мерзімге қабылданады.
Сәйкестік туралы Декларация электрондық түрде ресімделеді және ЭЦҚ-мен қол қойылады.
Оның қолданылу мерзімі аяқталған күннен бастап 3 (үш) жыл ішінде сәйкестік туралы декларация және сәйкестікті растау үшін дәлелдемелер ретінде пайдаланылатын материалдар техникалық реттеудің ақпараттық жүйесінде тұрақты негізде сақталады.
Техникалық реттеу тізіліміне БСН, сәйкестік туралы декларацияны қабылдаған өтініш берушінің атауы мен мекенжайы, сәйкестік туралы декларацияның тіркеу нөмірі және сәйкестігі расталған өнім түрі және сәйкестік туралы декларацияның қолданылу мерзімі енгізіледі.
Сәйкестік туралы Декларация Техникалық реттеу тізілімінде тіркелуге жатады.
Декларацияға қосымша оның қолданысы қолданылатын өнімдердің тізбесін қамтиды.
Декларацияда көрсетілген техникалық регламенттер мен стандарттау жөніндегі құжаттардың талаптары өзгерген, сондай-ақ ұйымдық-құқықтық мәртебесі немесе меншік нысаны, мекенжайы, байланыс деректері өзгерген кезде өтініш беруші осы Қағидаларға сәйкес сәйкестік туралы жаңа декларацияны ресімдейді.
Өнімді сынау
Зертханалар СРО немесе басқа өтініш берушілермен шарт талаптарында:
1) өзінің аккредиттеу саласы шегінде сәйкестікті міндетті немесе ерікті растау мақсаттары үшін объектілерге сынақтар жүргізеді;
2) сынақ нәтижелерінің дұрыстығын қамтамасыз етеді;
3) жұмыстардың нәтижелерін ресімдейді және береді;
4) Егер Техникалық регламентте көзделсе, сынақтарды, зерттеулердің (сынақтардың) нәтижелерін және өнімді өлшеуді фото - және (немесе) бейнетіркеуді жүргізеді;
5) зерттелген (сыналған) өнімнің бақылау үлгілерін сақтайды.
Сынақтар конструкциясы, құрамы және дайындау технологиясы тұтынушыға (Тапсырыс берушіге) жеткізілетін өніммен бірдей үлгілерде жүргізіледі.
Сертификаттауға арналған сынақтар осы өнімді сертификаттау кезінде пайдаланылатын техникалық регламенттерде және (немесе) стандарттау жөніндегі құжаттарда көзделген әдістер бойынша жүргізіледі.
Сынақтар техникалық регламенттерде және (немесе) стандарттау жөніндегі құжаттарда көзделген мерзімдерде осы объектіні сынау әдістеріне және ОПС-пен келісілген мерзімдерде жүргізіледі.
Егер сынақ мерзімдері техникалық регламенттерде және (немесе) стандарттау жөніндегі құжаттарда көзделмесе, онда күнтізбелік 30 (отыз) күннен аспауға жол берілмейді.
Егер техникалық регламенттермен және стандарттау жөніндегі құжаттармен сертификаттау сынақтарын жүргізу күрделі, ал үлгілерді іріктеу қымбат болған кезде, құралдардың, уақыттың және тасымалдануы қиын бұйымдар үшін үлкен шығындарға байланысты сынақтар белгіленсе, СРО сертификаттау сынақтарын өткізу әдістемелеріне сәйкес СРО немесе зертхана өкілдерінің қатысуымен өндіріс процесінде жүргізілетін сынақтармен біріктіру туралы шешім қабылдайды аккредиттеудің белгілі бір саласы.
Жұмыс нәтижелерін зертхана өнімді зерттеу (сынау) және өлшеу хаттамасы (бұдан әрі – сынау нәтижелері) түрінде ресімдейді және береді.
Сынақ нәтижелерін ресімдеуге қойылатын талаптар МЕМСТ ISO/IEC 17025 "сынақ және калибрлеу зертханаларының құзыреттілігіне қойылатын жалпы талаптар"мемлекетаралық стандартында айқындалған.
Зерттеулердің (сынақтардың) және өнімді өлшеудің нәтижелеріне қарамастан сынақтардың нәтижелері өтініш берушіге жіберіледі, ал сертификаттау нысанындағы өнімнің сәйкестігі расталған кезде техникалық реттеудің ақпараттық жүйесі арқылы ОПС жіберіледі.
Сынақтардың теріс нәтижелері кезінде өнімнің сәйкестігін растау жөніндегі жұмыстар тоқтатылады немесе тоқтатылады.
Егер түзету іс-шараларын жүргізу арқылы зерттеулердің (сынақтардың) және өлшемдердің теріс нәтижелерін тудырған сәйкессіздіктерді жоюға болатын болса, өнімнің сәйкестігін растау жөніндегі жұмыстар тоқтатылады немесе егер түзету іс-шараларын жүргізу арқылы зерттеулердің (сынақтардың) және өлшемдердің теріс нәтижелерін тудырған сәйкессіздіктерді жою мүмкін болмаса, тоқтатылады.
Сертификаттау нысанындағы өнімнің сәйкестігі расталған жағдайда СРО өтініш берушіні хабардар етеді немесе техникалық реттеудің ақпараттық жүйесі арқылы сертификаттау жөніндегі жұмыстарды тоқтата тұру немесе тоқтату негіздемесімен шешім жібереді.
Достарыңызбен бөлісу: |