S-тің мәні бойынша аппараттың негізгі өлшемдерінің біреуін анықтайды, мысалы цилиндр тәрізді аппараттар үшін оның диаметрі , аппарттың биiктiгi Н (тiк аппарат) немесе ұзындығы (ұзындығы).
(1.8 ) теңдеу арқылы F анықталса, онда арқылы V табылады.
Мұнда – аппараттың меншiктi бетi, яғни аппараттың бiрлiк көлемiне сәйкес бетi; V – аппараттың биiктiгi немесе ұзындығы V = S . Н теңдеуiнен есептелiнедi.
Процестiң қозғаушы кұшi мен жылдамдық коэффициенттерiнiң сандық мәнiн табу, процестердi есептеудiң ең күрделiсi болып табылады.
Процесстердің негізгі теңдеулері. Процесстердің қозғаушы күші, жылдамдығы және қарқындылығы. Жоғарыда айтылған процесстердің барлығы қозғаушы күштің әсерінен ғана өтуі мүмкін. Қозғаушы күш жүйенің (процесстің) тепе-теңдік күйінен ауытқу дәрежесін сипаттайды.Мысалы, ол гидромеханикалық поцесстер үшін – қысымдар айырмасы, жылу процесстер үшін – температуралар айырмасы, массаалмасу алмасу процестер үшін – концентрациялар айырмасы болып табылады.
Глоссарий 1)Технология - табиғи шикізаттардан өндіріс құралдарын және тұтынушылық өнімдерді алуға бағытталған үнемді тәсілдер мен процестер туралы ғылым.
2)Өндіріс тәсілі - шикізаттың одан өнім алуға дейін өтетін барлық операциялардың жиынтығы.
3)Химия-технологиялық жүйе (ХТЖ) - жоғары сапалы және керекті мөлшердегі өнім алу үшін қолданылатын физико-химиялық процестердің және оларды жүзеге асыруға қолданылатын құралдардың жиынтығы.
4)Химиялық өндіріс - тиісті аппараттар мен машиналарда жүргізілетін, үнемді тәсілдермен шикізаттардан өнеркәсіп өнімдерін алуға бағытталған операциялардың жиынтығы.
5) Аппарат - процесті жүзеге асыратың құрылғы (қондырғы).
6)Үрдіс, процесс - қандай да болса нәтижеге жетісу жолындағы бірізді әрекеттердің жиыны.
7) Ректификация – сұйық пен газдың (қарама-қарсы) жанасуы арқылы өнім беру.
8)Абсорбция – газдардан немесе сұйық заттардан керек емес заттарды сіңіріп алу.
9)Адсорбция – қатты затпен сіңіріп алу.
10)Кристалдау – қандай да бір қатып қалған заттан бөліп алу.
11) Процестің жылдамдығы - процесс нәтижесінің уақыт бірлігіне қатынасы.
12)Процестің қарқындылығы - процес жылдамдығының аппараттың бетіне қатынасы.
