Дәріс 12 Тақырыбы: Реттеудің гормондық механизмдері

1 2 3

Жүйке жүйесі және эндокриндік жүйе

Организмде орталық нерв жүйесi мен эндокриндiк бездер арасында тығыз байланыс бар және екеуiнiң бiртұтас әрекеттерiнiң нәтижесiнде организмдегi түрлi функциялардың ұйлесiмдi қызмет атқарулары қамтамасыз етiледi.
Жүйке жүйесі өзінің реттеуші қызметін әрекет потенциалдары арқылы кенет және өте жылдам өзгерістер арқылы орындайды.
Эндокриндік жүйедегі жауаптар өте баяу және ұзақ уақыт бойы жүреді.
Екі жүйе де әртүрлі заттарды бөліп шығару арқылы жасушааралық байланысты қамтамасыз етеді.
Эндокриндік жүйе мен жүйке жүйесі бір-бірімен байланыста.
Гипоталамус жүйке жүйесі атынан, ал гипофиз безі эндокриндік жүйе атынан байланысты жүзеге асырады.
Дегенмен, гипофиз гипоталамустың бақылауымен жұмыс істейді.

Эндокриндік және жүйке жүйесі химиялық сигналдар арқылы байланысады.
Нейрондар синапста постсинаптикалық нейронға әсер ететін нейротрансмиттерлерді шығарады.
Ішкі секреция бездері қанға белгілі бір мақсатты жасушаларға әсер ететін гормондарды шығарады.

Гормон гректiң hormon - қоздыру, активтендiру деген сөзiнен алынған.
Гормон деген терминдi 1902 жылы ағылшын зерттеушiлерi Бейлисс пен Старлинг енгiзген.
Гормондар атқаратын функцияларына сәйкес ерекше құрылысы бар және организмнiң белгiлi бiр клеткалық топтарында ғана түзiлетiн аса күрделi бейорганикалық заттар.
Гормондардың негiзгi қызметi — организмнiң жекеленген мүшелерi мен жүйелерiнiң қызметiн реттеу.

Гормондар — ішкі секреция безінің қанға бөліп шығаратын және дененің түрлі әрекетін реттейтін биологиялық заттар.
Әр гормон белгілі бір мүшеге әсер етеді.
Гормондар өте аз мөлшерде бөлінсе де, денеде өте маңызды функцияларды орындайды.
Жиырма бес жыл бұрын 20-ға жуық гормон белгілі болса, бүгінде 200-ден астам гормон ашылды.
Гормондар өздерінің қажетті функцияларын орындағаннан кейін олар жасуша метаболизмі, экскреция немесе бауыр арқылы жойылады.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3