Дәріс №4 Ядролық физиканың эксперименттік әдістері
жүктеу/скачать 282,82 Kb.
|
4 лекция-1
- Бұл бет үшін навигация:
- Магниттік өрістегі фотоэлектронды көбейткіш
- Фотондарды санау
| Сцинтилляция механизмі
Сцинтилляцияның нақты механизмі мен параметрлері (спектрі, ұзақтығы) сцинтилляторға байланысты, жалпы принцип-атомдардың немесе қатты орта молекулаларының электронды жүйесі зарядталған бөлшекпен немесе гамма бөлшегімен әрекеттескеннен кейін қозған күйге өтеді, ал негізгі қозбаған күйге немесе аралық қозған күйлерге оралғанда бір немесе бірнеше оптикалық фотондар шығарылады. Оптикалық сәулеленуге берілетін энергия және жарқылдың жарықтығы жұтылған бөлшектің иондану қабілетіне қатты тәуелді, мысалы, альфа бөлшектері мен жылдам протондар тудыратын жарқыл электрондармен әрекеттесу нәтижесінде пайда болатын жарқылдан едәуір жоғары. Сонымен қатар, сцинтилляцияның қарқындылығы бөлшектің энергиясына тәуелді, бұл сәулеленудің энергия спектрін анықтауға мүмкіндік береді. Сцинтилляция органикалық заттарда, сондай — ақ көптеген бейорганикалық материалдарда-кристалдарда, газдарда және сұйықтықтарда байқалады. Іс жүзінде қолданылатын сцинтилляторлардың көпшілігінің сәулелену спектрі спектрдің көк және ультракүлгін бөліктерінде жатыр. Магниттік өрістегі фотоэлектронды көбейткіш Фотоэлектрондық мультипликатор - жарық сигналын электр сигналына түрлендіретін фотоэлектрлік сәулелену қабылдағышы. Ол шыны немесе кварц терезесі бар сорылған шағын банкадан тұрады, ол арқылы жарық ФК фотокатодына түседі. Цилиндрге электродтар дәнекерленген, олардың арасында кернеу қолданылады. Фотокатодты жарықтандыру арқылы шығарылатын фотоэлектрондар электр өрісі арқылы үдетіліп, бірінші электродқа (D1 диноды) түсіп, екінші электрондардың шығарылуын тудырады. Жеделдетуден кейінгі екінші электрондардың көпшілігі келесі динодқа түседі, онда процесс қайталанады және т. б. Нәтижесінде ФЭУ шығысындағы ток күші фотокатодқа түсетін сәулеленудің қарқындылығына пропорционалды болады. 10-15 диноды бар мұндай жүйенің жалпы күшейту коэффициенті өте аз жарық ағындарын өлшеуге мүмкіндік береді. Фотондарды санау Шағын жарық ағындарын өлшеу кезінде, жеке фотондар уақыт бірлігіне ФЭУ фотокатодына түскен кезде, ФЭУ анодтық тізбегіндегі ток күшін өлшеу емес, фотокатодқа фотондардың түсуі нәтижесінде ФЭУ шығысында пайда болатын жеке ток импульстарын санау тиімдірек болады. Импульстардың (фотондардың) санын есептей отырып, жарық ағыны мен фотокатодқа түсетін сәулеленудің қарқындылығын анықтауға болады. Жарық ағындарын өлшеудің бұл әдісі фотонды санау деп аталады. жүктеу/скачать 282,82 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|