Дәріс №7. Проекциялық аппараттар. Оверхед-проекторлар және СК-панельдер, мультимедиялық проекторлар
Проекциялық аппарат (проектор) (лат. projicio-Алға лақтыру) - әр түрлі нысандардың үлкейтілген суреттерін экранға шығаруға арналған оптикалық-механикалық аспап.
Проекциялық құрылғылардың жұмыс принципі-оптикалық жүйенің көмегімен жұқа мөлдір пленкаға, оның қуатты проекциялық шамымен жарықтандырылған объектінің бейнесін экранға проекциялау. Нәтижесінде кескін үлкен аудиторияға көрсетілуі мүмкін.
Алғашқы проекторды 1640 жылы неміс физигі және математигі Афанасий Кирхер ойлап тауып, оның аппаратын «сиқырлы шам» деп атады.
Шам жарық көзі ретінде қызмет еткен құрылғы экранда картоннан кесілген адамдардың, жануарлардың немесе заттардың көлеңкелі проекцияларын жасауға мүмкіндік берді.
Қазіргі заманғы проекциялық құрылғылар мөлдір нысандарды көрсету үшін қолданылады: диапозитивтер (кодопроекторлар), диафильмдер (диапроекторлар), мөлдір емес (эпипроекторлар), сонымен қатар екеуі де (эпидиапроекторлар). Проекциялық құрылғылар презентациялар үшін, техникалық Оқыту құралдары ретінде қолданылады.
Қазіргі уақытта ақпараттың маңызды бөлігі электронды түрде болғандықтан, монитор экранынан суретті экранға шығару қажеттілігі туындады.
Компьютерге қосылған заманауи проекциялық құрылғылар монитор экранынан кескінді үлкен экранға шығаруға мүмкіндік береді. Компьютерлік проекторларда жобаланған кескіннің көзі ретінде арнайы электронды басқарылатын модулятор қолданылады, оған компьютердің бейне адаптерінен сигнал беріледі.
Оверхед-проекторлар және СК-панельдер Оверхед-проектор (Over Head Projector – бастың үстінде орналасқан проектор) – проекциялық аппарат, онда көзден алынған кескін көлбеу проекциялық айна көмегімен экранға шығарылады. Проекциялық лампаның орналасуына байланысты құрылымдық жағынан проекторлар шағылысатын және люмен болып бөлінеді.
Шағылысатын проекторлар-бұл арнайы мөлдір пленкаға қолданылатын кескіндерді жобалауға арналған шағын құрылғылар.
Шағылысатын проекторларды СКД панельдерімен бірге қолдануға болмайды, өйткені проекциялық шамның қуаты аз.
Мультимедиялық проекторлар Мультимедиялық проекторда проекциялық шам, СКД матрицасы және оптикалық жүйе бір корпуста құрылымдық түрде орналастырылған, бұл оларды слайдтарды немесе кинофильмдерді көруге арналған слайд проекторларына ұқсас етеді. Әрекет принципіне сәйкес мультимедиялық проектор проектордан ерекшеленбейді: кескін қуатты проекциялық шамның көмегімен жасалады және компьютердің бейне адаптерінің сигналымен басқарылатын проекторға салынған электронды-оптикалық модулятор, содан кейін оптикалық жүйе арқылы сыртқы экранға проекцияланады. Мультимедиялық проекторлардың басты айырмашылығы-модулятордың дизайны және кескінді құру және экранға беру әдістері.
Модулятордың дизайнына байланысты проекторлар келесі түрде болады: TFT проекторлары, полисиликон проекторлары және DMD/DLP проекторлары.
Модуляторды жарықтандыру әдісіне байланысты мультимедиялық проекторлар люмен және шағылысу типіндегі проекторларға бөлінеді.
Люмен типті проекторларға жататын ТFТ-проекторларда модулятор ретінде ТFТ технологиясы бойынша орындалған шағын габаритті түсті белсенді СК-матрица пайдаланылады.
Орнатудың негізгі элементі-TFT технологиясымен жасалған миниатюралық матрица, сондай-ақ жалпақ панельді түсті монитордың СК экраны. СКД матрицасының бетін біркелкі жарықтандыруға конденсатор деп аталатын линзалар жүйесін қолдану арқылы қол жеткізіледі.